Landschapschilderkunst - Het realistische landschap in de 16de eeuw
23 belangrijke vragen over Landschapschilderkunst - Het realistische landschap in de 16de eeuw
Wat zijn de belangrijkste kunstenaars van het realistische landschap in de 16de en 17de eeuw?
- Albrecht Aldorfer
- Joachim Patinir
- Pieter Breugel
- Jacob Ruisdael
Waarom waren de Antwerpenaar Joachim Patinir (1485-1524) en de Duitser Albrecht Altdorfer (1480-1538) belangrijk voor de autonomie van de landschapschilderkunst?
Waarom zijn Antwerpenaar Joachim Patinier en de Zuid-Duitser Alberecht Altdorfer belangrijke kunstenaars in de geschiedenis van het landschap?
- Grote stap naar verzelfstandiging landschap begin 16e eeuw.
- Verhouding figuur en landschap werd omgedraaid.
- Religieuze vertelling werd bijwerk.
- Landschap besloeg hele beeldvlak
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Welke schilders van het realistische landschap draaiden de verhouding tussen figuur en landschap om waarbij de religieuze vertelling tot bijwerk van het landschap wordt gemaakt?
Aldorfer en Patinir
Waarom word de vlaming Patinir (1485-1524) gezien als de grondlegger van het landschapsgenre in de westerse kunst en niet de duitser Altdorfer (1480-1538)?
Altdorfer had een persoonlijke stijl waarin de natuur een subjectief expressiemiddel was ten koste van de natuurgetrouwheid.
Patinir reduceerde zijn religieuze figuren tot een kleine schaal op de achtergrond in een groots landschap. Dit kreeg direct en massaal navolging.
Wat zijn de vernieuwingen die Aldorfer aanbracht in zijn Landschap met Joris en de draak (1510)
Hoe werden landschapsschilderingen door Patinir geconstrueerd?
Noem er 4
1, Schilders maakte schetsen welke zij in het atelier combineerde met ander studiemateriaal.
2, Ze maakte gebruik van drie grondkleuren voor een atmosferisch perspectief. Bruin voorgrond, groen middenplan en blauw voor de achtergrond.
3, een hoge horizon waardoor de beschouwer met grote hoogte over het landschap uit ziet,
4, twee gezichtspunten, vogelzicht en zijaanzicht
Wanneer trokken schilders met hun schildersezel de natuur in om daar te schilderen?
Wat wordt verstaan onder 'opeengestapelde plans ' in een landschapsschilderij?
Op welke oudere conventies berustten de landschapsschilderingen van Joachim Patinir?
- Onderverdeling grondkleuren bruin, groen en blauw
- Horizon - hoog in beeldvlak - uitkijken grote hoogte landschap.
- Weidsheid, ook aandacht kleine details.
- Verschillende gezichtspunten: vogelperspectief door geschilderde plans, zijaanzicht bomen, rotsen, gebouwen.
Wie waren de navolgers van Patinir?
De verzelfstandiging van het landschap heeft gevolgen voor de manier waarop kunstwerken kunnen worden gerubriceerd.
Welke gevolgen zijn dat?
Wanneer in een kunstwerk de verhalende voorstelling ondergeschikt is aan het landschap, treedt een verschuiving op wat betreft het genre: van historiestuk naar landschap.
Wanneer een kunstwerk in het geheel geen verhalende voorstelling meer bevat, is iconografische rubricering niet meer mogelijk. Qua genre is het dan een landschap, en geen historiestuk.
In de geschiedenis van het landschap zijn Patinir 1485-1524 en Albrecht ALdorfer 1480-1538 belangrijke kunstnaars, omdat zij in het begin van de 16e een grote stap zetten naar de verzelfstandiging van het landschap
In Altdofers Landschap met Joris en de draak uit 1510 fungeert het landschap nog als de natuurlijke entourage voor het verhaal vande heilige, maar deze entourage, met haar oerwoudachtige woekering van bomen en gebladerte, beslaat zo'n groot deel van het beeldvlak dat zedefiguren van Joris en de draak tot een randverschijnsel maakt
Religieuze figuren maken ook deel uit van schilderijen van Patinir, maar bij hem zijn ze gereduceerd tot nietige dimensiie en vaak ver in de achtergrond of in een hoek van de voorstelling geplaatst
-> indruk te wekken dat het schilderij de landschappelijke natuur weergeeft zoals die zich aan het oog voordoet.
De gebouwen in zijn landschappen zijn, in tegenstelling tot die vij de meeste vanzijn 15e voorgangers, boerderijen, kastelen, molens enkerkendie rechtsrrekks aan het vlaamse land zijnontleend
-> illusie van een realistisch, op dezichtbare werkelijkheid geent landschap
Patinirs wijze van landschapschilderen heeft, anders dan die van altdorfer, direct en vrij massal navolging gekregen, reden waarom men hem wel beschouwt als de eigenlijke grondlegger van het landschapsgenre in de westerse kunst
Het duurde tot de 19e mede door het beschikbaar komen van makkelijk te transporteren verf in tubes, voordat het regel werd dat landschapschilders met hun schildersezel het veld introkken om rechtstreeks naar de natuur te schilderen
Ook Patinirs schilderijen zijn in de eerste plaats constructies die in sterke mate berusten op oudere conventies en schem's die niet in alle opzichten resulteren in een realistisch landschapsbeeld.
1. bruin voor de voorgrond
2. groen voor het middenplan
3. blauw voor de achtergrond, met daarbinnen de nodige ruimte voor lokale kleuraccenten
-> dit kleurenpatroon benadert op schematische wijze het atmosferische verschijnsel in de werkelijkheid, dat kleuren met het verglijden in de verte steeds valer en blauwgrijzer van toon worden
Een andere methode die Patinir heeft gehanteerd, is hhet heel hoog in het beeldvlak plaatsen van de horizon, waardoor de beschouwer het gevoel heeft van grote hoogte over het landschap uit te zien
deze gelijktijdige aandacht komt tot uitdrukking in 2 verschillende gezichtspunten die Patinir hanteert;
1. de van de onderste beeldrand tot aan de horizon opeengestapelde plans suggereren een vogelperspectief,
2. terwijl de afzonderlijke bomen, rotsen, gebouwen en figuren in zijaanzicht weergegeven zijn
Patinirs aandacht voor het minutieuze en anekdotische detail komt niet alleen tot uitdrukking in de vele stoffagefiguren en dieren die zijn schilderijen bevolken, maar ook in de landschappelijke motieven zelf
Na Patinir ontwikkelde het landschap zich tot een volwaardig genre waarvan de werken verspreiding in binnen- en buitenland vonden, in de handen van navolgers als
- Jan van Amstel 1500-1542
- Herri Bles 1510-1550
Behalve in de zuidelijke nederlanden ontstond vooral in Italie een grote vraag naar dit nieuwe type schilderijen
De navolgers van Patinir zijn echter op een meer persoonlijke en inventieve wijze voortgegaan op de artistieke weg die Patinirwas ingeslagen
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden