Grafmonumenten - De herontdekking van het portret in de middeleeuwen - De transitombe

11 belangrijke vragen over Grafmonumenten - De herontdekking van het portret in de middeleeuwen - De transitombe

Uit welke periode dateren de vroegste transi's?

Uit de late 14de eeuw

Uit welke behoefte ontstaat in de vijftiende eeuw de zogenaamde dubbeldekkertombe?

Uit de behoefte het ideale en halfvergane lichaam tegenover elkaar te willen plaatsen.
Het lichaam wordt op twee niveaus getoond: onderin de transi, boven het lichaam in de ideale staat.

* putti (enkelvoud putto)

kleine engeltjes weergegeven als naakte gevleugelde antieke kindfiguurtjes
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

In nederland bevindt zich een van de fraaiste voorbeelden van een transigraf, Reinoud III  van Brederode 1542

-> dubbeldekkergraf, op bovenplaat de gisants
-> de stromatras is eentypisch noord west europees grafmotief, dat ontleens is aan een werkelijk begrafenisgebruik om het lichaam op stro op te baren

=> qua concept is het breederode grafmonumentnog volstrekt laatmiddeleeuws, zijn vormentaal is echter nieuw.
-> we zien zgn romeinse kandelaber ornamenten op de vier hoekpijlers, putti  met wapenschilden on omgekeerde toortsen, vergelijk de prometheus sarcofaag en 2 engelen met klassieke, wapperende gewaden

Conrad Meit, beeldhouwer omstreeks 1520 contract tekende voor de levering van het grafmonument voor Chalons; de weergave van een vergaan lichaam, dat ongeveer 8 dagen dood is -> transi

op het moment van de bestelling van dit graf had de transi, de moderne, franse (maar algemeen gebruikte) aanduiding van dit beeldtype, al ruime ingang gevonden in de grafkunst van noord en midden Europa.
-> de vroegste transi's dateren uit de late 14e en zijn, in tegenstelling tot het grafbeeld van Chalons, vaak toonbeelden van gruwelijk en macaber verderf

Waartoe leidde in de 15e eeuw de behoefte om het ideale en het halfvergane lichaam tegenover elkaar te zetten (zoals Sasbout-epitaaf)?

  • Een nieuw type graf => dubbeldekker tombe.
  • Lichaam werd op twee niveaus getoond.
  • Onderin gestorvene als transi en daarboven lichaam in ideale staat. 

Populariteit van de transi in de 15e en 16e

oudere auteurs zagen in het thema uitsluitend een indringende verbeelding van het memento mori (gedenk te sterven), gericht op de beschouwer, en brachten de opkomst van de transi in verband met de grote pestepidemieen die Europa in de 14e en 15e teisterdeni

De vergankelijkheidstekst uit 1550 Sasbout epitaaf  'de mens is als een zeepbel'

is een rechtstreekse bevestiging van de vaintas betekenis (ijdelheid, duidend op de vergankelijkheid van het leven)

Onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat het ontstaan van de transi-iconografie daarnaast samenhangt met een reeks van factoren

de belangrijkste daarvan zijn de invloed van de hervormingsbewegingen binnen de kerk; die het aardse, zondige lichaam verwierpen als ijdel, en de groeiende zorg voor het zielenheil (gepaard met eenzelfde afkeer van het sterfelijke lichaam). Aldus zijn de trans's evenzeer een afspeiegeling van een nederigheidsbesef van de overledenen als een vanitas-boodschap, gericht op de (nog) levenden.

Wie was de vermoedelijke maker van het grafmonument van de Brederodes (en behoorde ook tot de eerste generatie renaissance-kunstenaars in de Noordelijke Nederlanden)?

Colijn de Nole.

Dubbeldekkertombe in 15e tot de ontwikkeling

de behoefte om het ideale en het halfvergane lichaam tegenover elkaar te plaatsen.
Op 2 niveaus wordt hier het lichaam getoond; onderin het lichaam van de gestorvene als transi, bovenop zijn lichaam in ideale staat (kort na het overlijden of als 'eeuwige bidder' in beate toestand
In de loop van de 16e werden op dit thema van tegenstelling ideeal lichaam-transi allerlei varianten ontwikeld, zoals de combinatie van transi en de levende mens. p

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo