Startpagina / Samenvattingen / Manieren van kijken inleiding kunstgeschiedenis / modus-ionische-orde

Vorm, identiteit en stijl in de architectuur en beeldende kunst van de 19e eeuw - Architectuur in de 17de eeuw: interpretatie en ontwikkeling van Vitruvianse uitgangspunten

Q: Wat staat voor de term 'decor'?

Als gepastheid , en betekent in de Vitruviaanse traditie de keuze voor de juiste modus met het oog op de functie en positie van het gebouw, de status van de eigenaar en de pretenties van de opdrachtgever, binnen de sociale hierarchie.

Q: De Vitruviaanse theorie onderscheid vijf verschillende modi, manieren (in het NL orden of zuilenorden genoemd). Elke orde wordt gevormd door een eigen systeem van maatverhoudingen. Welke orden zijn dat? En wat is hun karakter?

Toscaanse: krachtig Dorische: krachtig Ionische: lieftallig Korintische: overdadig en verheven Composiete: overdadig en verheven

16 belangrijke vragen over Vorm, identiteit en stijl in de architectuur en beeldende kunst van de 19e eeuw - Architectuur in de 17de eeuw: interpretatie en ontwikkeling van Vitruvianse uitgangspunten

Wat houd Symmetria in binnen de Vitruviaanse traditie van de architectuur van de 17de tot 19de eeuw?

Harmonie binnen een ontwerp door een juiste onderlinge samenhang van maten binnen een module

Waar staat symmetria voor?

Voor harmonie in het ontwerp.
Deze harmonie komt tot stand door een juiste onderlinge verhouding van maten.
basis voor het ontwerp is de module

Wat houd de term module in binnen de Vitruviaanse traditie van de architectuur van de 17de tot 19de eeuw?

Een maateenheid waaraan de afmetingen van elk onderdeel van de architectonische compositie gerelateerd zijn.

Wat staat voor de term 'decor'?

Als gepastheid, en betekent in de Vitruviaanse traditie de keuze voor de juiste modus met het oog op de functie en positie van het gebouw, de status van de eigenaar en de pretenties van de opdrachtgever, binnen de sociale hierarchie.

De op Vitruvius gebaseerde theorie onderscheidt een aantal manieren of modi. Wat wordt hiermee bedoeld?

Dit zijn orden of zuilenorden. Dorische, Ionische, Corinthische, Toscaanse en de composiet.

Wat houd de term Decor in binnen de Vitruviaanse traditie van de architectuur van de 17de tot 19de eeuw?

Gepastheid, betekend de keuze voor de passende modus met het oog op de functie van het gebouw, de status van de eigenaar en de pretenties van de opdrachtgever.

Door wat wordt de keuze van een modus bepaald?

Door externe overwegingen, waarbij de notie van het decor centraal staat.

De Vitruviaanse theorie onderscheid vijf verschillende modi, manieren (in het NL orden of zuilenorden genoemd). Elke orde wordt gevormd door een eigen systeem van maatverhoudingen.
Welke orden zijn dat? En wat is hun karakter?

Toscaanse: krachtig
Dorische: krachtig
Ionische: lieftallig
Korintische: overdadig en verheven
Composiete: overdadig en verheven

Wat is de sociale hiërarchie van de orden?

lager ingeschaalde personen of functies: Dorisch of Ionische orde
Militaire gebouwen en stallen → Dorische stijl
gebouwen van niet-autonome heersers, stadhuizen en onderkomens voor kunst, cultuur en verstrooiing → Ionische orde.
gebouwen of personen met een hoge status: paleizen en kerkgebouwen → Korinthische orde of composietorde

Hoe zag Vitruvius in het oude Griekenland de verschillende orden?

ionische modus -> apollinisch karakter
dorische modus -> viriel mannelijk karakter
korintische modus -> feminien karakter

Geef een voorbeeld van een gebouw waarbij de hiërarchische code van zuilenordes minder strikt is toegepast.

Het Tempietto van Bramante

Gebedshuis, maar is toch Dorisch. Overeenstemming met ongecompliceerde mannelijke karakter van heilige Petrus aan wie Tempietto is gewijd.

Symmetria (geen symmetrie)

Is een kwaliteit die borg staat voor de harmonie binnen het ontwerp.
Deze harmonie komt tot stand door een juiste onderlinge samenhang van maten
Basis van het ontwerp is de module een maateenheid waaraan de afmetingen van elk onderdeel van de architectonische compositie gerelateerd zijn
Die rekenkundige relatie bepaalt de exacte hoogte, breedte, lengte en onderlinge afstand van zuilen, deuren, vensters, daklijsten ed

De op vitrivius gebaseerde theorie onderscheidt daarbij een aantal manieren/modi, orde/zuilenorde

Zo hebben Dorische, ionische, korintische, Toscaanse en de composiete modus ieder hun individuele karakter, gevormd door onder meer een eigen systeem van maatverhoudingen

Compositeorde: zuilenorde, vermenging van de korintische met de ionische orde

Zo is voor gebouwen of personen met een hoge sociale status de composiete of de korinthische modus de passende
terwijl lager ingeschaalde personen of functies een Ionische, Dorische of Toscaanse toekomt.

Op die manier is er sprake van een herkenbare en geaccepteerd code, aan de hand waarvan de positie van een gebouw in de maatschappelijke orde zichtbaar is.

Voor paleizen van autonome machthebbers en kerkgebouwen is een rijke korinthische orde de passende, voor militaire gebouwen en de stallen van diezelfde machthebbers eerder de forse sobere dorische

Gebouwen van niet autonome heersers, stadhuizen en ook onderkomens voor kunst, cultuur en verstrooiing zijn herkenbaar aan een ionische orde. Bij dit laatste voorbeeld speelt naast de maatschappelijke status ook het feit dat de ionische modus volgens Vitruvius kenmerkend is voor het Apollinische karakter, dat het midden houdt tussen het viriele Dorische en het feminiene korinthische.

Overigens is die hierarchische code niet zo rigide dat hij geen nuancering toelaat

zo is de orde van het Tempietto van Bramante uit 1502 niet de Korinthische, zoals passen zou zijn voor een godshuis, maar de Dorische en wel omdat die in overeenstemming is met het ongecompliceerde, mannelijke karakter van de heilige Petrus aan wie het Tempietto gewijd is.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Manieren van kijken inleiding kunstgeschiedenis | 9789035817371 | Mieke Rijnders, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Vorm, identiteit en stijl in de architectuur en beeldende kunst van de 19e eeuw - Architectuur in de 17de eeuw: interpretatie en ontwikkeling van Vitruvianse uitgangspunten

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Vorm, identiteit en stijl in de architectuur en beeldende kunst van de 19e eeuw - Architectuur in de 17de eeuw: interpretatie en ontwikkeling van Vitruvianse uitgangspunten

16 belangrijke vragen over Vorm, identiteit en stijl in de architectuur en beeldende kunst van de 19e eeuw - Architectuur in de 17de eeuw: interpretatie en ontwikkeling van Vitruvianse uitgangspunten