Van Matisse tot Newman. Abstractie en expressie in de schilderkunst - Het uitdrukken van spiritualiteit

11 belangrijke vragen over Van Matisse tot Newman. Abstractie en expressie in de schilderkunst - Het uitdrukken van spiritualiteit

Waarom wilden kunstenaars in het begin van de 20e eeuw met hun beeldmiddelen spiritualiteit uitdrukken?

Dit doel sloot aan bij het geloof dat de mensheid evolueerde naar een hoger geestelijk niveau. Men geloofde dat het 19e-eeuwse materialisme uiteindelijk overwonnen zou worden. In de kunsten kwam de reactie op het materialisme het eerst op gang binnen het van oorsprong Franse literaire symbolisme.


VB: de heiligen, trompetten en ruiters die Kandinsky in een schilderij als Allerheiligen I verwerkte, worden in de Kandinsky-literatuur algemeen beschouwd als apocalyptische elementen, waarmee hij het verval van het materialisme uitbeeldde.

Wat was de reactie in de kunsten op de materialistische 19e eeuw in de 20e eeuw?

Men vond de 19e eeuw materieel en zielloos in de 20e eeuw. Er werd hierop gereageerd door de Franse symbolisten, oa Charles Baudelaire, Stéphane Mallarmé.
Het materialisme zou vervallen tijdens de apocalyps.
Mondriaan en Kandinsky wilden het onzichtbare zichtbaar maken.
Mondriaan heeft de Theosofie daar voor gebruikt. De essentie achter de werkelijkheid weer geven.
De theosofische kopstukken gingen echter niet met hem mee in zijn kunst.

Waar kwam de als eerst de reactie op gang tegen het materialisme?

Binnen het van oorsprong Franse literaire symbolisme.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat was in de gedachte van Kadinsky aan de orde in de 19e eeuw en waar moesten we als mensheid naar toe op weg in de 20ster eeuw?

Kadinsky wees herhaaldelijk op het zielloze verval van de materiele 19e eeuw en de opbouw van het geestelijk bezield leven in de 20ste eeuw. In de compositie 'Allerheiligen' worden de ruiters, de trompetters en de heiligen beschouwd als apocalyptische elementen.

Wat was het theosofische beginsel dat Mondriaan inspireerde bij zijn abstracte schilderijen?

Dat destructie van het oude een voorwaarde was om te kunnen komen tot een nieuwe eenheid en harmonie.


Door kleurvakken te vangen in begrenzende lijnen verhinderde hij ze om ‘vorm’ te worden, zoals hij de lijnen inklemde tussen de kleurvlakken om te voorkomen dat ze op hun beurt zouden gaan domineren. De kleuren werden vlak opgebracht en het palet beperkt tot de primaire kleuren, omdat al het andere teveel van persoonlijke willekeur afhankelijk was.

Welke rol speelde spiritualiteit in het leven van Kandinsky?

Hij wees herhaaldelijk op het verval van et zielloos-materiële leven van de 19e eeuw, tegen de opbouw van het geestelijk zielenleven van de 20e eeuw en de rol van de kunsten daarin

Beoordeel de juistheid van de volgende twee stellingen over het werk en de ideeën van Piet Mondriaan.
Stelling I
Mondriaan leidde zijn composities met kleurvlakken en lijnen af van de geabstraheerde vormen van bomen.
Stelling II
de theosofie was belangrijk voor Mondriaan, met name het principe dat destructie de voorwaarde was voor het ontstaan van een nieuwe eenheid.
a  Alleen stelling I is juist.
b  Alleen stelling II is juist.
c  Stelling I en II zijn beide juist.
d  Stelling I en II zijn beide onjuist.

Het juiste antwoord is b: ‘Alleen stelling II is juist.’
De geheel abstracte werken van Mondriaan met kleurvlakken en lijnen zijn niet afgeleid van de zichtbare werkelijkheid, en bovendien dat hij de destructie van vormen noodzakelijk vond.
‘Het theosofische beginsel dat destructie van het oude een voorwaarde was om te kunnen komen tot een nieuwe eenheid en harmonie, heeft Mondriaan ongetwijfeld een impuls gegeven om in de schilderkunstige compositie iets soortgelijks te ontdekken.’

In de vroege 20e stelden sommige kunstenaars zich tot taak om met hun beeldmiddelen spiritualiteit uit te drukken. Dit doel sloot aan bij het geloof dat de mensheid evolueerde naar een hoger geestelijk niveau en dat het in de 19e steeds dominanter geworden materialisme op den duur zou worden overwonnen.

Kandinsky wees herhaaldelijk op het verval van het zielloos-materiele leven van de 19e, tegenover de opbouw van het geestelijke zielsleven van de 20e en de rol van de kunst daarin

Welk idee ligt ten grondslag aan Mondriaans abstracte schilderijen als Tableau I met rood, zwart, blauw en geel uit 1921?

  • Destructie van (het oude) vormen ten behoeve constructie van evenwicht en harmonie
  • Door kleurvlakken te vangen in begrenzende lijnden verhinderde Mondriaan dat ze een 'vorm' werden.
  • Inklemmen lijnen tussen de kleurvlakken om te voorkomen dat ze zouden domineren.
  • Primaire kleuren => rest te persoonlijke willekeur.  

In de kunsten kwam de reactie op het materialisme het eerst op gang binnen het van oorsprong franse literaire symbolisme, met oa Baudelaire, Mallarme en Aurier

De heiligen, trompetten en ruiters die Kandisky in een schilderij asl Allerheiligen verwerkte worden in de Kandinsky literatuur algemeen beschouwd als apocalyptische elementen, waarmee Kandinsky het verval van het materialisme verbeeldde.

-> gestimuleerd  door het spiritualistische denkbeeld dat de zichtbare werkelijkheid slechts een uiterlijke verschijningsvorm was, wilden kunstenaars als Kandinsky en Mondriaan het onzichtbare zichtbaar maken.

Het blijft echter onduidelijk hoe groot de invloed van de theosofie op Kandinsky werk eigenlijk is geweest

Bij Mondriaan daarentegen staat wel vast dat hij zich al vroeg, vanaf ongeveer 1908, tot taak stelde de theosofische evolutiegedachte uit te drukken.
Toen hij voor 1919 motieven als de bomen abstaheerde, ging het hem om de algemene noemers die de essentie achter de werkelijkheid zouden representeren, te denken valt aan eenheid en harmonie (rode boom). Het zijn ook natuurmotieven van een zeer algemeen en tijdloos karakter, anders bijv dan Lecks thema's uit het sociale leven van zijn tijd

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo