Kopie en navolging in het middeleeuwse bouwen - opdrachtgevers en architechten - hun voorbeelden en doelen

15 belangrijke vragen over Kopie en navolging in het middeleeuwse bouwen - opdrachtgevers en architechten - hun voorbeelden en doelen

Waarom werd de rol van bouwmeester rond 1200 met de opkomst van de gotiek steeds belangrijker?

De technische problemen die opgelost moesten worden voor het bouwen van de gotische kerken werden steeds groter. Hierdoor werd hun rol belangrijker, en begon steeds meer op een moderne architect te lijken.

Op welke manier zorgde de lieden van de bouwloods voor verwantschap tussen hun kerken?


Ze gebruikte hun eigen stijl in de afwerking en detaillering.

Welke vier personen/groepen waren betrokken bij de bouw van kerken tussen 300 en 1500?


  1. Opdrachtgever
  2. 'Architect'
  3. Meestersteenhouwer of - metselaar
  4. Bouwlieden 'bouwloods'.      
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wie ontwikkelde zich vanaf de 12de eeuw langzamerhand als bouwmeester-architect?

De meestersteenhouwer of -metselaar.

Hoe zorgde bouwmeesterarchitecten vanaf 1200 voor verwantschap tussen kerken?

Omdat de bouwmeesterarcitecten steeds meer gingen reizen groeide hun repertoire waardoor ze meer stilistische stijlkeuzes konden maken.

Uit de derde groep (Meestersteenhouwer, geschoolde bouwlieden) ontwikkelde zich een nieuwe categorie. Welke?

  • Zij werden 'bouwmeester-architecten'- probeerde technische problemen van gotische gewelf-, boog- en schoorconstructies te overwinnen en reisden naar andere gebouwen en bouwplaatsen.
  • Rol steeds meer vergelijkbaar met architect.

Waarom gold het onderscheid tussen bouwheer/opdrachtgever en architect niet bij iedere opdracht?

Soms waren bouwheer/opdrachtgever en architect  dezelfde persoon.

Dit was vaak het geval bij hoogopgeleide opdrachtgevers zoals bijvoorbeeld  abten en vorsten.

Met welke drie motieven van de opdrachtgever moest tijdens het ontwerp van de kerk rekening gehouden worden middels navolging en kopie?


De hoge status van de opdrachtgevers
de positie die de opdrachtgever nastreefde
zijn politieke stellingname

Wat geeft het schetsboek van bouwmeester Villard de Honnecourt (ca. 1235) weer?

Een uniek beeld in de werkwijze en de beroepstrots van de bouwmeesters.

Bevat tekeningen die de opstanden en plattegronden van verscheidene kerken weergeeft, waaruit blijkt dat Villard over grote afstanden reisde en voorbeelden van groot belang waren.

Wat de interpretatie van middeleeuwse kerken moeilijk maakt, is dat de verschillende niveaus van verwijzing allemaal tegelijk kunnen worden toegepast.

Een plattegrond van een gotische kathedraal kan in details en maatvoering verwijzen naar?

  • een voorganger (=traditie!), 
  • een concurrerende nabije stichting,
  • een verafgelegen maar technisch vooruitstrevend ‘modern‘ gebouw,
  • een religieus ideaal zoals Jeruzalem,
  • er kan dan nog eens bewust in een oude stijl zijn gebouwd om de anciënniteit te benadrukken. 

 

Door wie werd de stijl van een kerk in de middeleeuwen in de eerste plaats bepaald?

Door de bouwloods.

Er zijn echter gevallen bekend waarbij met opzet archaische stilistische kenmerken zijn toegepast.

Om het ontstaan van kerkgebouwen in de periode tussen circa 300 en 1500 beter te begrijpen is het van belangte weten dat globaal 4 verschillende personen/groepen bij de bouw van een kerk betrokken waren

1. de opdrachtgever; bouwheer genoemd, die de bouw financierde
2. de architect; die het idee leverde voor de plattegrond en de opstand
3. de meesterssteenhouwer/ meestersteenmetselaar; die dit idee omzette inhanteerbare aanwijzingen voor de bouwlieden
4. de groep bouwlieden ofwel de bouwloods

vaak heeft de bouwloods vaak een eigen handschrift gehad en daarmee de stijl grotendeels bepaald

Schetsboek van de picardische bouwmeester Villard de Honnecourt uit 1235

- uniek inzicht in de werkwijze en de beroepstrots van zijn beroepsgroep
- de bundel tekeningen  en modellen geeft opstanden en plattegronden van verscheidene kerken
- Villard reisde grote afstanden en had veel oog voor kerken en onderdelen daarvan

Naast deze zichtbare referenties konden ingebowen ook minder zichtbare verwijzingen naar bestaande of uit de Bijbel bekende bouwwerken worden opgenomen

het gaat hierbij om zaken als de maatvoering, die bijvoorbeeld aan de in de bijbel beschreven tempel van Solomo te Jeruzalem werd ontleend, of verwijzingen naar het Hemelse Jeruzalem, in de vorm van in kapitelen, muren of fundamenten ingemetselde relieken of edelstenen.
-> bij deze vormen van verwijzing zijn we op het meest abstracte niveau, waarbij het gebouw op symbolische wijze verwijst naar een andere hemelse werkelijkheid.

Hoewel stijl in de eerste plaats de handtekening van de bouwloods was, zijn er vele gevallen bekend waarbij met opzet archaische stilistische kenmerken zijn toegepast

tot op zekere hoogte behoorde ook de stijl van een gebouw tot de vele manieren waarop een opdrachtgever/ontwerper zijn bedoelingen kon verduidelijken.
-> schriftelijke bronnen kunnen behulpzaam zijn bij de ontrafeling van de vele betekenislagen van een kerkgebouw, maar geven vaak interpretaties achteraf weer; over de bedoeling van de opdrachtgever/ontwerper zeggen ze dus weinig.
het gebouw zelf en zijn relatie tot een ander gebouw dient in eerste instantie als voornaamste bron

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo