Klassieke vormen en maatverhoudingen in de architectuur - Italiaanse verhandelingen over architectuur

22 belangrijke vragen over Klassieke vormen en maatverhoudingen in de architectuur - Italiaanse verhandelingen over architectuur

Welke orde voegde Alberti toe aan de Griekse orden van Vitruvius, in zijn De re aedificatoria?

De Italiaanse orde, tegenwoordig de composietorde.

Wat zijn de verdiensten van Serlio voor de architectuur als aparte discpline?

  • hij ontwierp het integrale stelsel van de vijf orden, door ze op een rij te zetten
  • hij heeft een gebruiksaanwijzing gemaakt voor het gebruik van elk van deze orden in zijn eigen tijd
  • hij verzamelde gegevens uit de klassieke architectuur en werkte deze uit tot een complete set van overal en voor elke functie toepasbare, strikt geproportioneerde vormen met een duidelijke expressieve zeggingskracht en symbolische waarde

De L'architettura van Serlio was te beschouwen als een compeet systematisch praktisch handboek voor architecten, schilders, beeldhouwers en andere ambachtslieden.
Wat waren de belangrijkste elementen in deze publicatie t.o.v. de De re aedificatoria van Vitruvius?

  1. de Toscaanse orde wordt toegevoegd
  2. veel illustraties en eigen ontwerpen
  3. introduceert de Licentia, d.w.z. de artistieke vrijheid in de omgang met Vitruvius voorschriften en de Romeinse resten
  4. de orden worden tot losse decoratieve elementen i.p.v. een versierd constructie element.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Als wat gingen de orden vanaf dat moment fungeren?

Als het belangrijkste uitdrukkingsmiddel in de architectuur en kon door een juiste toepassing ervan de functie en het belang van welk gebouwtje of gebouwonderdeel verduidelijkt worden.
De hiërarchie waarin de orden gebruikt werden, weerspiegelde de verhouding binnen de maatschappij.
Korinthisch of composiet: kerken, paleizen.
Ionische orde: raadhuizen
Dorische of Toscaanse orde: militaire architectuur, stadspoorten.(in samenwerking met rustica om mannelijke en weerbare architectuur te versterken).

Welke functie kregen door orden door Serio?

Een belangrijk uitdrukkingsmiddel in de architectuur.
Men kon middels de orden zien hoe belangrijk het gebouw was.

Na Serlio, schreeft Vignola zijn 'Regola delle cinque ordini d'architettura' (Regel van de vijf bouwkunst orden). Wat is het nut van deze Regel?

De Regel bevatte geen eigenhandige ontwerpen en ook geen verhandelingen over architecturelae discipline of over gebouwtypen van de eigen tijd.
Deze beknoptheid, overzichtelijkheid en leerbaarheid maakten dat het een veel gebruikt handboek werd.

Wat het verschil in het architectuurtraktaat van de renaissance met die van Vitruvius?

Het architectuurtraktaat van de renaissance werd steeds meer een handleiding voor het gebruik van de vijf zuilenorden. Bij Vitruvius vormde dit slechts één van de onderdelen van de klassieke bouwkunst.

Welke gebouwen werden doorgaans uitgerust in de Korintische of composietorde?

Kerken en paleizen (hoogste orde)

Waarom schreef Palladio in 1570 de 'I quattro libri della architettura' (de vier boeken over bouwkunst)?

Er was in een andere kring behoefte aan een wetenschappelijke benadering van de architectuur.

De wildgroei aan systemen die in de late 15e en de 16e door architecten voor de toepassing van de orden bij allerhande gebouwtypen werden uitgedacht en die door de nieuwe boekdrukkunst grote verspreiding hadden gevonden, werd in belangrijke mate beteugeld door de geschriften van enkele succesvolle architecten

Alberti voegde aan de drie door Vitruvius gedefineerde Griekse orden een vierde, op italiaans grondgebied ontstane orde toe, die hij italiaans noemde (composiet) -> verwijzend naar de samenstelling van het kapiteel uit onderdelen van het ionische en het korinthische kapiteel

vervolgens voegde Serlio de door Vitruvius reeds aangestipte toscaanse orde aan dit viertal toe en kwam daarmee tot een hierarchische presentatie van de 5 orden, die elk hun eigen, min of meer vaste proportieregels kregen.

Welke gebouwen werden doorgaans voorzien in de Ionische orde?

Raadhuizen (middelste van de vijf)

Waaruit bestaan de vier boeken over bouwkunst (i quattro libri della architettura) van Palladio?

  1. overizcht van de orden en hun voorschriften
  2. oevrecatalogus van de architect zelf (waaronder pogingen om de gebouwtypen zoals beschreven door Vitruvius eigentijds uit te werken)
  3. uitvoerige documentatie over antieke monumenten

Serlio's architettura is te beschouwen als een compleet, systematisch en vooral praktisch handboek voor architecten, beeldhouwers, schilders en andere handwerkslieden

Serlio, zelf een praktiserend architect, introduceerde licentia, dat wil zeggen artistieke vrijheid in de omgang met Vitruvius voorschriften en de romeinse resten.
-> zo zien we langzaamaan de orden, die bij Vitruvius nog versierde constructies waren, in de 16e tot losse decoratieve elementen verzelfstandigd worden

Hoe beschouwd Scamozzi de architectuur in wetenschappelijk opzicht?

Niet slechts als bouwkunst, maar als wetenschap die niet het kunstzinnige talent van de stuedent als hoogste voorwaarde voor geen geslaagd resultaat vooropstelt, maar een leergierige geest en het gezond verstand.

Met Serlio's publicaties veranderde het karakter van het architectuurtraktaat beslissend. Van theoretische bespiegeling zonder afbeeldingen was het geworden tot een rijk geillustreerde bundel met voorschriften voor het gebruik van de orden waaraan doorgaans een uitgebreide catalogus met handige ontwerpen van de samensteller werd toegevoegd

de ordenleer, eerder door Alberti en andere theoretici beschreven als een van de vele onderdelen van de klassieke bouwkunst, was nu op baisis van Vitruvius regels tot uitgangspunt bij uitstek van het architectonisch ontwerp genomen.
De orden zijn daarbij toegepast volgens een strak schema en een bijbehorend rigide proportiesysteem. Met de toevoeging van Toscaans en composiet als volwaardige orden zijn de 5 orden ij Serlio voor het eerst als integraal stelsel voor de architect op een rij gezet.

Waarin verschilt Vignola's Regola delle cincque ordini d'architettura met het traktaat van Serlio?

  • Geen eigenhandige ontwerpen van architect
  • Geen wijdlopiger beschouwingen
  • Traktaat is beknopt, overzichtelijk en leerbaar.
  • Zeer veel gebuikt en eindeloos herdrukt handboek, overschrijding taalgrenzen.    

De hierarchie waarin de orden werden gebruikt weerspiegelde de verhoudingenbinnen de maatschappij; het waren tekens die de eschouwer duidelijk maakten met wat voor gebouw men te maken had en hoe belangrijk de bewoner of gebruiker was.

kerken en paleizen; hoogste bolwerken; korinthisch of composiet
raadhuizen; ionisch
stadspoorten en militaire architectuur; sobere en solide toscaanse en dorische orden in combinatie met rustica, om het karakter van mannelijke weerbare architectuur versterken

rustica; regelmatig geormde rechthoekige bouwsteen, die aan de voorzijde ruw bewerkt is

Vignola van il Gesu, volgde in de voetsporen van Serlio

In tegenstelling tot Serlio's traktaat ontbreken er echter eigenhandige ontwerpen van de architect en modellen voor opdrachtgevers, evenals wijdlopiger beschouwingen over de architecturale discipline of over de architectuur en gebouwtypen van de eigen tijd.

-> de beknoptheid, overzichtelijkheid en leerbaarheid van Vignola's regel, die voor alle 5 orden uit dezelfde elementen maar met lichtelijk verschillende proporties was opgebouwd, maakten het tot een zeer veel gebruikt en eindeloos herdrukt handboek, dat de taalgrenzen met gemak overschreed.
Het was een licht becommantieerde tabel vor het begruik van de orden die veraf was komen te staan van de brontekst, vitruvius

Wat behandelt Andrea Palladio in I quattro libri dell'architettura (1570)? De vier boeken over de bouwkunst

  • Regel van de vijf orden (oeuvrecatalogus architect, documentatie antieke monumenten)
  • benadering architectuur als wetenschap.

Waar voor de introductie van architecten wellicht volstaan kon worden met het leren van de op de praktjk gerichte regel van de 5 orden, bestond er tegelijkertijd in andere kringen behoefte aan een benadering van de architectuur als wetenschap
Beide aspecten zijn in 'de vier boeken over de bouwkunst' uit 1570 van Palladio terug te vinden

Dit traktaat geeft evenals dat van Vignola een overzicht van de orden en hun voorschriften, maar is ditmaal uitgebreid met een oeuvrecatalogus van de architect zelf en een uitvoerige documentatie over de antieke monumenten die Palladio uitgebreid had gestudeerd. Onder zijn eigen ontwerpen bevinden zich verschillende pogingen die tot eigentijdse uitwerking van door Vitruvius beschreven gebouwtypen. Datzelfde deed Palladio in de illustratie bij de becommentarieerde Vitruvius vertaling uit 1556 van Barabaro, waarin de architectuur als wetenschap, voortgebracht door de rede, werd gedefinieerd

De fraaie platen in de uitgave van Scamozzi's werk gingen in de 17e een eigen leven leiden en werden met grote belangstelling vooral in de noordelijke nederlanden ontvangen

Daar verscheen in 1640 een nederlandstalige editie. In de talrijke edities is de tekst echter niet altijd volledig vertaald, terwijl de voorbeelden geheel op hollandse wijze zijn verwerkt

Hoe beschouwt Vincenzo Scamozzi (architect) de architectuur?

Als wetenschap die, anders dan beeldende kunsten, niet het kunstzinnige talent van student vooropstelt, maar leergierige geest en gezond verstand.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo