Geschilderde altaarstukken - Religieuze schilderkunst en hervorming

9 belangrijke vragen over Geschilderde altaarstukken - Religieuze schilderkunst en hervorming

Wat waren de gevolgen van de religieuze hervormingen van het concilie van Trente vanaf de 16de eeuw voor de productie van altaarstukken?

Er werd op het concilie van Trente een decreet uitgevaardigd dat de religieuze schilderkunst aan duidelijkheid niets te wensen over mocht laten.

Waarom stagneerde de productie van altaarstukkken in Duitsland en de noordelijke-Nederlanden in de loop van de 16de eeuw?

Het protestantisme

Hoe kwamen de schilders uit de late 16de en 17de eeuw tegemoet aan de eis dat de schilderkunst aan duidelijkheid niets te wensen over mocht laten?

Men greep soms doelbewust terug op oudere tradities zoals uit de Italiaanse hoogrenaissance.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

In de 16de eeuw veranderde schilders van altaarstukken van stijl welke tegen beweging van het katholicisme op het protestantisme was daar de aanleiding van?

Er was besloten dat religieuze schilderkunst aan duidelijkheid niets te wensen over mocht laten.

In Noord Europa, met name in Duitsland en de noordelijke Nederlanden, kreeg in de loop van de 16e de protestanse hervorming steeds vastere voet aan de grond.

dat had een sterke daling en in sommige gebieden stagnatie van de productie van altaarstukken tot gevolg. Protestantse theologen, wars van beeldenverering, verzetten zich tegen figuratieve voorstellingen in kerken
-> beeldenstormen

In Zuid Europa en ook in de zuidelijke Nederlanden bleef het katholicisme alomtegenwoordig, maar ook daar hebben zich op religieus gebied belangrijke veranderingen voorgedaan

Deels kwamen deze voort uit verzet tegen het protestantisme. Maar ook al veel eerder, in de late 15e en vroege 16e, had, bijna hand in hand met deopkomst van het prote

1563 concilie van Trente

de formulering was zeer globaal, maar de achterliggende gedachte werd in de decennia daarna uitgewerkt in traktaten van theologen en besschoppen. Uit de teksten blijkt dat de theoretici onder meer van mening waren dat religieuze schilderkunst aan duidelijkheid niets te wensen over mocht laten. In het werk van verschillende schilders uit deze periode is zichtbaar hoe aan deze eisen tegemoet werd gekomen. Soms grepen schilders in de late 16e en 17e doelbewust terug op oudere tradities. Veeal waren dat de in verschillende opzichten nog altijd als onovertroffen voorbeelden beschouwde werken uit de Italiaanse hoogrenaissance

Een schilder die zich omstreeks 1600 sterk baseerde op de oudere traditei is Annibale Carracci. De uitgewogen composities van de hoogrenaissance moeten veel indruk op hem hebben gemaakt. Tenhemelopneming van Maria 1600

de voorstelling wordt gekenmerkt door een symmetrische, harmonieuze compositie, die zich beperkt tot de essentie
-> de relatief grote figuren nemen het grootste deel van het beeldvlak in
-> de twee apostelen die prominent op de voorgrond zijn weergegeven, vormen door hun gebaren en uitgestoken handen intermediairs tussen de geschilderde en de werkelijke ruimte.
=> op  deze manier betrekken zij de beschouwer bij de voorstelling. Carracci heeft dit compositie element mogelijk aan een ontwerp van Rafael ontleend

Een noordelijke schilder die in het eerste decennium van de 17e langdurig in Italie verbleef en die diepgaand is beinvloed door zowel de klassieke oudheid als de 16e italiaanse schilders, isde antwerpse meester Rubens. In het drieluik dat hij in 1611 na terugkeer uit Italie in Antwerpen maakte voor eenaltaar in de kathedraal van die stad, zijn de verschillende invloeden zichtbaar

-> in het centrale paneel met de kruisafneming is bijvoorbeeld de figuur van Christus gebaseerd op de Laocoongroep uit de oudheid
-> daarnaast is in de compositieopbouw de invloed te herkennen van een schilderwerk uit circa 1545 met de kruisafneming van Volterra, dat Rubens tijdens zijn verblijf in Rome had leren kennen
-> Rubens kruisafneming wordt gekenmerkt door een duidelijke, gedisciplineerde compositie. Net als in Carracci's tenhemelopneming beslaan de essentiele figuren het grootste deel van het beeldvalk.
De gestorven Christus wordt sterk benadrukt door het kleurgebruik, de lichtval en de centrale plaats die hij in de compositie inneemt

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo