Klassieke vormen en maatverhoudingen in de architectuur - Klassieke kerken

12 belangrijke vragen over Klassieke vormen en maatverhoudingen in de architectuur - Klassieke kerken

Wanneer werden de klassieke orden gecodificeerd en werd stelsel maatverhoudingen ontwikkeld?

16e eeuw

Wat was een van de succesvolste prototypen kerkgebouwen van de contrareformatie?

Il Gesu. Dl 1 40

Wat gebeurde er op het concilie van Trente (1563)?

Er werden een aantal veranderingen in de katholieke liturgie doorgevoerd, waaraan kerken werden aangepast.
- voorkeur voor kruisvormig schip met langgerekt schip.
Hierin verzamelden de gelovigen zich voor de eucharistie viering.
- ideologische afstand van de centraalbouw. Niet geschikt voor veel bezoekers.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

De codificatie van de klassieke orden en het hermetische stelsel van maatverhoudingen dat in de 16e werd ontwikkeld, bewerkstelligden een zekere standaardisatie in het ontwerpproces en de vormentaal

de klassieke  vormen konden volgens voorschriften worden overgedragen op elk gewenst gebouwtype, waarin de specifieke functie en betekenis door detaillering tot uitdrukking kon worden gebracht.

Noem een voorbeeld van een ontwerp dat geheel in overeenstemming was met richtlijnen Concilie van Trente (en veelvuldig navolging kreeg)

Il Gesu (Vignola, Giacomo della Porta)
  • Basicale uitleg
  • Overzichtelijk geornamenteerde façade 

Het kerkgebouw was en bleef een van de belangrijkste gebouwtypen in architectuurtraktaten en verhandelingen, tegelijk sterk verweven met het gezag van de machthebbers en belangrijk bindend element in de gemeenschap

daarom werd het kerkontwerp voortdurend met speciale zorg van opdrachtgevers en architecten omringd. In de compositie en dispositie van de architectonische ruimte werd uitgebreid aandacht geschonken aan geometrie als ordenend gegeven.
in de ontwikkeling van het kerkgebouw valt vooral de verfijning van de ruimtelijke ontwikkeling op, die met een afgewogen en vaak ingenieus gebruik van het klassieke ordenrepertoire wordt geaccentueerd om een maximale indruk te maken op de bewegende beschouwer

Zoals is aangegeen werd de nieuwe architectuur gevoed door de romeinse oudheid en vitruvius, maar evenzeer door de vertolkers van Vitruvius met hun eigen ontwerpen en bouwwerken.

in de kerkbouw bleef het type in gebruik dat Alberti met de sant'andrea in Mantua had ontwikkeld, bijvoorbeeld bij het ontwerp van Il Gesu, dat op zijn beurt een der succesvolste prototypen voor het kerkgebouw van de contrareformatie werd

Het concilie van Trente, dat in 1563 was afgesloten had een aantal wijzigingen in de katholieke liturgie opgeleverd waaraan de kerken inwendig werden aangepast

- de voorkeur werd gegeven aan een kruisvormige plattegrond met een langgerekt schip waar de gelovigen zich voor de eucharistieviering verzamelden
- Bovendien werd ideologisch meer afstand genomen van de centraalbouw
waar kerken zich in de praktijk richtten op grote aantallen bezoekers, voldeed de centraalbouw niet; de Sint Pieter werd mede daarom voltooid met de aanbouw van het schip door Maderno

Het ontwerp van Vignola en Porta voor de basilicale uitleg en overzichtelijk geornamenteerde facade van Il Gesu ging terug op de scheppingen van Alberti van een eeuw eerder en was geheel in overeenstemming met de richtlijnen van het concilie van Trente.

Dit en de snelle expansie van de orde van de jezuieten zorgden ervoor, dat het ontwerp veelvuldig is toegepast in katholieke kerkarchitectuur, zowel in Europa als in Zuid Amerika

Palladio heeft zo in het interieur van Il Redentore de dualiteit tussen de functionele eisen en een streven naar ruimtelijke complexiteit vorm gegeven. Voor de facade koos hij een oplossing waarin verschillende tempelmotieven op uitgebalanceerde wijze werden gecombineerd

hij vond voor het ontwerp van de gevel inspiratie in de zuilenportiek van het Pantheon te Rome.
Voor de zijbeuken van het schip plaatste Palladio de aanzetten tot een reusachtig fronton ondersteund door pilasters en voor de middenbeuk een compleet tempelfront dat ondersteund door pilasters en halfzuilen als risaliet uitspringt.
In het dak van de attiek wordt het driehoekige frontonmotief herhaald, dat zich boven de zijbeuken voortzet en daarmee de steunberen van het schipgewelf en ook de daken van de zijbeuken camoufleert

Wat valt op in het ontwerp van de kerk van Sorbonne (Lemercier)

  • Twee facades
  • Tweede facade uitgesproken Frans classicistisch karakter.   

Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten tussen de Sant Andrea en de Il Gesu?

  • Kruiskerk, dus niet kruisbasiliek, bij Sant’Andrea ontbreekt lichtbeuk in middenschip, Il Gesù heeft wél lichtbeuk
  • Viering beide kerken kan worden opgevat als een Grieks kruis; centraalbouw opgenomen in kruiskerk
  • Geen zijbeuken, maar zelfstandige zijkapellen schip
  • Schip beide kerken tongewelf
  • Viering bekroond door een koepelgewelf

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo