Geschilderde altaarstukken - Functies van altaarstukken

7 belangrijke vragen over Geschilderde altaarstukken - Functies van altaarstukken

Werden altaarstukken in het kerkelijk recht verplicht voor geschreven?

Nee, anders dan andere toebehoren zoals de crucifix of kandelaars.

Een altaar kan dus ook zonder opstaande versiering tegemoet komen aan zijn liturgische functie, de viering van de eucharistie.

Wie bepaalde het thema van een altaarstuk?

De wensen en motieven van de opdrachtgever

Madonna met vier heiligen van 1445 Donmenico Veneziano, een vergelijkbare indeling. Ook hij plaatst de tronende Maria centraal, geflankeerd door 2 compartimenten met elk twee heiligen

Maar Domenico heeft ernaar gestreefd de verschillende figuren wel op overtuigende wijze in een en dezelfde ruimte op te nemen. De heiligen zijn op dezelfde schaal geschilderd als Maria en hetdecor kenmerkt zich door een natuurlijke ruimtelijke illusie.
-> die is niet alleen bereikt door licht- en kleureffecen, maar ook door de architecuur op de achtergrond. Deze is opgebouwd volgens de regels van de centraalperspectief, een systeem waarin een suggestie van diepte in een geschilderde voorstelling bereikt wordt door alle denkbeeldige orthogonalen te laten samenkomen in 1 punt opde horizon, recht tegenover het oog van de beschouwer (het verdwijnpunt)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het meest bepalende voor de functie en de voorstelling van altaarstukken?

De specifieke context van de oorspronkelijke opdracht: de wensen en de motieven van de opdrachtgever of de gebruikers.

Dit type voorstelling dat in de 15e en 16e zeer veel voor altaarstukken is gebruikt, wordt vaak aangeduid met de term sacra conversazion (pas in 18e deze benaming)

heilig gesprek; dat zou impliceren dat Maria en de heiligen daadwerkelijk met elkaar in gesprek zijn. Toch is in de meete schilderijen van dit type geen conversatie gesuggereerd. De figuren bevinden zich weliswaar gezamenlijk in een en dezelfde ruimte, maar gaan zelden een gesprek met elkaar aan

Altaarstukken zijn in het kerkelijk recht nooit als een verplicht onderdeel van de altaardecoratie voorgeschreven

een altaar kan dus, ook zonder opstaande versiering, zonder problemen tegemoetkomen aan zijn liturgische functie

Ook de voorstelling van ataarstukken houdt zeker niet per definitie een verwijzing in naar de eucharistie die op het altaar wordt gevierd. Verwijzingen naar het misoffer en de transsubstantiatie door middel van voorstellingen van bijvoorbeeld de gestorven, de lijdende of de verrezen Christus komen op altaarstukken wel voor, maar dan vooral als decoratie van altaren die specifiek zijn gewijd aan het sacrament

verder worden dergelijke verwijzingen in de 15e en 16e vaak in een ondergeschikte rol aangetroffen. Zo maakt een bedekte toespeling op  de eucharistie deel uit van de aanbidding van de herders van Hugo van der Goes. De bundel graan op de voorgrond van de voorstelling verwijst naar het brood en daarmee naar het lichaam van Christus

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo