Mededinging versus monopolie
12 belangrijke vragen over Mededinging versus monopolie
Wat is volmaakte mededinging?
Prijsnemer
- ondernemer beschouwt prijs als gegeven
- ondernemingsvraag is hierdoor horizontaal
Totale opbrengst: TO(q) = p*q
Gemiddelde opbrengst GO(q) = TO(q)/q = p
Marginale opbrengst MO(q) = dTO(q)/dq = p
Wat voor technische bellemmeringen zouden er kunnen zijn voor markttoetreding?
- hoge vaste kosten (gas, elektriciteit)
- 'learning-by-doing' (dynamisch effect)
Productie is niet efficiënt zodra meer dan 1 oderneming actief is op een markt
kan leiden tot een
- 'natuurlijke' monopolie (kostenvoordelen verhinderen toetreding)
- 'wettelijk' monopolie (opgelegd omwille van inefficiëntie)
Netwerkexternaliteiten
- consumenten ervaren positieve effecter naarmate meer consumenten hetzelfde product gebruiken (facebook)
Exclusief gebruiksrecht van productiefactoren
- eigenaar van schaare grondstof, bv bauxiet en diamant
Technologische kennis
- unieke, moeilijk imiteerbase kennis. Bijv: Coca-Cola, kerncentrales, vliegtuigen
Wat zijn wettelijke belemmeringen tot toetreding van een markt?
Licenties voor activiteiten: apothekers, radiofrequenties
Octrooien(patenten)
- Stimlueren O&O door tijdelijke bescherming
- afwegen innovatie versus monopoliemacht
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat voor strategisch gedrag van de monopolist kan markttoetreding belemmeren?
- dreigen met dure rechtzaken
- dure advertentiecampagnes
- lobbying
Wat zijn de kosten van een monopolie?
rent-seeking
Echter deze 'statische' efficiëntieverliezen woeten soms afwegen tegen 'dynamische' efficiëntiewinsten, bijv:
- patent = tijdelijke monopoliepositie (verlies)
- maar stimuleert wel O&O (winst)
Wat is de discussie omtrent patenten en geneesmiddelen?
Patenten = tijdelijke monopolie (bijv. 20 jaar)
- stimuleren innovatie voor tijdelijke monopolie
- tijdelijke monopolie laat toe om kost terug te verdienen
- zonder patenten zouden bedrijven minder O&O doen
Afweging tussen:
- tijdelijke monopoliekosten
- innovatie
Echter, tijdelijke monopolie kan leiden tot winstmaximalisatie
- meer dan de kost kan worden terugverdiend
- afhankelijk van de vraag (nood van patiënt)
Bij verval van het patent zakken de prijzen snel.
Wat voor oplossingen zijn er voor markten met schaalvoordelen?
Wettelijke concurrentieverboden zorgen voor lagere kosten, maar geven wel monopoliemacht aan één onderneming
opties zijn
- outputbelasting
- winstbelasting
- maximumprijzen
Wat voor effect heeft de winstbelasting?
Na belasting is deze (1-t)W(Q)
Ofwel, de optimale output wijzigt niet. Winstbelasting brengt ons dus niet dichter bij het efficiënte punt E, en het surplus blijft ongewijzigd. Beter dan outputbelasting, maar niet ideel. Enkel ondernemingswinst die naar de overheid gaat.
Wat voor effect heeft een outputbelasting tegen natuurlijke monpolie?
Doet surplus dalen
Maakt DWL groter
Wat voor effect heeft een maximumprijs op monopolie?
doet surplus toenemen
doet DWL dalen
Er kan gekozen voor Pe, prijs die meest efficient is alhoewel
- ofwel subsidie om verlies te dekken
- of toch kiezen voor maximumprijs = Ramseyprijs(R) = laagst mogelijke prijs zonder verlies van de onderneming
Wat is de concentratie index?
C4 is veelgebruikte maatstaf
- omzet van vier grootste bedrijven als % van totale omzet sector
- hoe hoger C4, hoe hoger de concentratie
- volmaakte mededinging C4->0, monopolie C4->1.
C4 meet concentratie, niet per se marktmacht
Wat kan geconcludeerd worden uit concentratie indexi?
Tendens tot toename van concentratie
Subsectoren is concentratie meer uitgesproken
Mark ups zijn, naar historische normen, hoog
Aantal toetreders daalt doorheen de tijd
Recordbedragen door fusies en overnames
Jaarlijke aantal fusies en overnames 2x hoger dan in 1990
Volmaakt mededingen en monopolie vaak niet realistisch --> onvolmaakte mededining meer realistische marktvorm
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden