Publieke goederen en externe effecten

8 belangrijke vragen over Publieke goederen en externe effecten

Wat zijn zuivere publieke goederen?

- Niet rivaal: marginale kost om het goed aan extra individu te bieden is gelijk aan nul
- Niet-uitsluitbaar: onmogelijk om iemand van consumptie uit te sluiten.

Vergelijk met zuivere private goederen: bijvoorbeeld brood
Veel goederen zijn noch zuiver privaat, noch zuiver publiek en kennen dus
- zekere mate van uitsluitbaarheid en/of rivaliteit
- quasi publieke goederen

Wat zijn de optimale voorzieningen van zuivere publieke vs private goederen?

PRIVAAT
Kent rivaliteit: elke kan eenheid slechts door één consument geconsumeerd worden
Wanneer moet extra eenheid van privaat goed geproduceerd en consumeerd worden?
- indien iemand bereid is er meer voor te betalen dan wat het kost
- marginale individuele bereidheid tot betalen cruciaal
- grafisch; de individuele vraagcurve

PUBLIEK
Zuiver kent geen rivaliteit; elke eenheid kan door door iedereen tegelijk geconsumeerd worden
Wanneer moet extra eenheid geproduceerd en geconsummeerd worden?
- indien allen samen er meer voor willen betalen dan wat het kost
- marginale maatschappelijke betalingsbereidheid cruciaal
- = som van individuele bereidheden
- grafisch: verticale som van individuele vraagcurven

Wat is de Samuelson regel?


PUBLIEK:MBB(q*) + MBB(q*) = MK(q*)
geconsumeerde hoeveelheid q* is dezelfde
MBB kan verschillend zijn

PRIVAAT
MBB(ql) = MBB(qb) = p = MK(ql+qb)
geconsumeerde hoeveelheid is verschillend
MBB is identiek voor beide en gelijk aan de marktprijs
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het vrijbuitersprobleem? En de oplossing?

Vrijbuiter (of free rider)
- geniet mee van publiek goed
- draagt niet bij

Oplossing:
Collectieve voorziening door overheid, maar niet evident:
- beleidsmakers streven niet per se algemeen belang na
- bereidheid om vrijheid op te geven voor collectief goed niet evident.

Wat zijn externe effecte?

Externe effecten / externaliteiten
- gedrag van economisch agent heeft rechtsstreeks invloed op nut/productiemogelijkheden van een andere agent
- zonder dat dit in de marktprijs verrekend zit

MMB = MB + marginale externe baten
MMk = MK + marginale externe kosten

Wat voor beleidsmaatregelen zijn er om vervuiling tegen te gaan?

- Emissienorm
- Outputbelasting & emissiebelasting
- Verhandelbare emissierechten

Emissienormen houden emissie met zekerheid onder controle, maar zijn niet kosten-efficiënt.
Emissiebelastingen zijn kostenefficiënt, maar emissie moeilijker onder controle te houden
Verhandelbare emissierechten zowel kostenefficiënt als emissie met zeker onder controle houden

Wat doen Pigouviaanse belastingen?

Outputbelasting
- belasting per geproduceerde eenheid
- doet MK stijgen = aanbod dalen
- prijs stijgt en output daalt

Emissiebelasting
- belasting per eenheid emissie
- geeft prikkel tot investeren in propere technologie
- vereist dat emissie meetbaar is en toewijsbaar

Wat doen verhandelbare emissierechten?

Als antwoord op het probleem dat er geen markt, en dus ook geen prijs bestaan voor milieugoederen.

Europese emissiehandelsystem sinds 2005
- globaal uitstootplafond CO2
- uitgedeelde en/of geveilde emissierechten
- handel in emissierechten leidt tot kostenefficiënte verdeling

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo