Publieke goederen en externe effecten
8 belangrijke vragen over Publieke goederen en externe effecten
Wat zijn zuivere publieke goederen?
- Niet-uitsluitbaar: onmogelijk om iemand van consumptie uit te sluiten.
Vergelijk met zuivere private goederen: bijvoorbeeld brood
Veel goederen zijn noch zuiver privaat, noch zuiver publiek en kennen dus
- zekere mate van uitsluitbaarheid en/of rivaliteit
- quasi publieke goederen
Wat zijn de optimale voorzieningen van zuivere publieke vs private goederen?
Kent rivaliteit: elke kan eenheid slechts door één consument geconsumeerd worden
Wanneer moet extra eenheid van privaat goed geproduceerd en consumeerd worden?
- indien iemand bereid is er meer voor te betalen dan wat het kost
- marginale individuele bereidheid tot betalen cruciaal
- grafisch; de individuele vraagcurve
PUBLIEK
Zuiver kent geen rivaliteit; elke eenheid kan door door iedereen tegelijk geconsumeerd worden
Wanneer moet extra eenheid geproduceerd en geconsummeerd worden?
- indien allen samen er meer voor willen betalen dan wat het kost
- marginale maatschappelijke betalingsbereidheid cruciaal
- = som van individuele bereidheden
- grafisch: verticale som van individuele vraagcurven
Wat is de Samuelson regel?
PUBLIEK:MBB(q*) + MBB(q*) = MK(q*)
geconsumeerde hoeveelheid q* is dezelfde
MBB kan verschillend zijn
PRIVAAT
MBB(ql) = MBB(qb) = p = MK(ql+qb)
geconsumeerde hoeveelheid is verschillend
MBB is identiek voor beide en gelijk aan de marktprijs
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat is het vrijbuitersprobleem? En de oplossing?
- geniet mee van publiek goed
- draagt niet bij
Oplossing:
Collectieve voorziening door overheid, maar niet evident:
- beleidsmakers streven niet per se algemeen belang na
- bereidheid om vrijheid op te geven voor collectief goed niet evident.
Wat zijn externe effecte?
- gedrag van economisch agent heeft rechtsstreeks invloed op nut/productiemogelijkheden van een andere agent
- zonder dat dit in de marktprijs verrekend zit
MMB = MB + marginale externe baten
MMk = MK + marginale externe kosten
Wat voor beleidsmaatregelen zijn er om vervuiling tegen te gaan?
- Outputbelasting & emissiebelasting
- Verhandelbare emissierechten
Emissienormen houden emissie met zekerheid onder controle, maar zijn niet kosten-efficiënt.
Emissiebelastingen zijn kostenefficiënt, maar emissie moeilijker onder controle te houden
Verhandelbare emissierechten zowel kostenefficiënt als emissie met zeker onder controle houden
Wat doen Pigouviaanse belastingen?
- belasting per geproduceerde eenheid
- doet MK stijgen = aanbod dalen
- prijs stijgt en output daalt
Emissiebelasting
- belasting per eenheid emissie
- geeft prikkel tot investeren in propere technologie
- vereist dat emissie meetbaar is en toewijsbaar
Wat doen verhandelbare emissierechten?
Europese emissiehandelsystem sinds 2005
- globaal uitstootplafond CO2
- uitgedeelde en/of geveilde emissierechten
- handel in emissierechten leidt tot kostenefficiënte verdeling
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden