Samenvatting: Materieel Strafrecht

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Materieel Strafrecht

• Week 1 Inleiding

  Dit is een preview. Er zijn 11 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 15/03/2016
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat verstaan we onder het materieel strafrecht?

  Het materiële strafrecht is dat deel van het strafrecht dat bepaald waarvoor, wanneer, wie, binnen welke grenzen en waarom kan worden veroordeeld tot een strafrechtelijke sanctie.
  
  Het materiële strafrecht bepaald dus wat strafbaar is, hoe strafbaar het is [gezien de strafmaat] en aan welke voorwaarden [bestanddelen] moet zijn voldaan wil de gedraging strafbaar zijn
  
  Het doel van het materiële strafrecht is normstelling, uitgangspunt daarbij is wederrechtelijk handelen. In de delictsomschrijving wordt duidelijk welk gedrag onder welke subjectieve [opzet, schuld of niet bepaald] en objectieve omstandigheden [zoals causaliteit en wederrechtelijkheid] tot strafrechtelijke aansprakelijkheid kan leiden.

• Rol van het formele strafrecht

  Het realiseren van het materieel strafrecht. Het strafvorderlijk beslissingsmodel is het model waarin het materieel strafrecht tot leven komt en wordt toegepast.

• Bronnen van materieel strafrecht (4)

  1. Verdragen als bijvoorbeeld het EVRM
  2. Internationale regelgeving; bijvoorbeeld richtlijnen en verordeningen van de EU over bijvoorbeeld cybercrime/mensenhandel - krijgen bepaalde interpretatie in Nederland.
  3. De wet: commuun en bijzonder
  - Commuun: Het wetboek van Strafrecht
  - Bijzonder: de rest (bijvoorbeeld Opiumwet) inclusief wetgeving van lagere wetgevers [ ook in gemeentewetten en APV's staan strafbaarstellingen vermeld].
  4. Rechtspraak: nationaal en internationaal
  - Nationaal: met name de Hoge Raad
  - Internationaal: EHRM, Hof van Justitie EU.

• Geschiedenis van strafrecht in notendop

  Ontwikkeling al vanaf de oudheid
  Romeinse [deelnemingsvormen] en Christelijke invloeden [verantwoordelijkheids/aansprakelijkheidsvormen]
  opzet en culpa
  poging
  deelneming
  strafbaarstellingen: in de wet omschreven gedragingen die kunnen worden bestraft
  Anders dan het burgerlijk recht begint de bestudering van het materiële strafrecht pas vanaf de FR. - vanwege Beccaria

• Relatie tussen MS en andere rechtsgebieden;Burgerlijk recht x MSMensenrechten x MSBestuursrecht x MSBelastingsrecht x MS

  1. Burgerlijkrecht x MS
  Daderschap van rechtspersonen artikel 51 Sr en Rechtspersonenrecht Boek 2 BW
  2. Mensenrechten x MS
  Mensenrechten en grenzen van strafrechtelijke aansprakelijkheid
  Recht op vrije meningsuiting (art. 7 GW) versus begrenzing van belediging (art. 261 Sr)
  3. Bestuursrecht x MS
  Alcoholslot n.a.v. dronken rijden (bestuursrecht versus bestraffing voor dronken rijden (strafrecht)
  4. Belastingrecht x MS
  Niet nakomen van de belastingplicht kan onder omstandigheden tot strafrechtelijke aansprakelijkheid leiden (fiscaal strafrecht)

• Ontwikkeling van het Wetboek van strafrecht

  Eerste wetboek van strafrecht: crimineel wetboek van 1809. Code Penal. Na de onafhankelijkheid van Fr. bleef deze van kracht tot 73 jaar later met consessies: zoveel onenigheid dat de problemen wel genoemd werden maar leerstukken niet verder uitgewerkt.

• Rechtvaardiging MS? Twee politiek-theoretische visies.

  1. Policing the police: strafrecht controleert/handhaaft zichzelf ook. primair karakter is niet dat het opspoort en berecht maar dat het grenzen stelt. Rechtsbescherming burgers, beperking macht overheid, strafuitsluitingsgronden.
  -Niet alles strafbaar stellen
  - Grenzen aan bevoegdheden tot handhaving en controleren van de uitvoering daarvan
  - Niet altijd straffen door de overheid en niet alle denkbare sancties
  2. Policing society: klassieke manier: handhaven en straffen
  -Strafbaar stellen van ongewenst gedrag
  -Handhaven wetten/strafrecht
  -Sanctioneren overtreding van strafbaar gesteld gedrag
  
  [Dhr Peters]

• Waarom recht van straffen?

  Met name denken we aan vergelding, speciale/generale preventie. Tegenwoordig verenigingstheorie.

• Waarom recht tot strafbaarstelling?

  Criteria:
  - Schade of gevaar voor schade
  - Schending van rechtsgoederen

• Belang voor het materiële strafrecht

  Mensbeeld: wie is de mens die we willen straffen en hoe komt dat mensbeeld in de wet tot uitdrukking?
  
  Proportionaliteit: wat mag het bereik van de strafwet zijn? Mag iemand onder het bereik van de strafwet vallen als zijn gedraging niet bijzonder ernstig is?
  
  Waarom mag de staat straffen?
  - Straf omdat schade is aangericht [door wie, wat voor schade, alleen schade?]
  - Straf omdat nadeel kan ontstaan [mag voorkomen van (verder) leed onder de strafwet vallen?]