Legaliteit en wederrechtelijkheid

15 belangrijke vragen over Legaliteit en wederrechtelijkheid

Voorwaarde 2: Het legaliteitsbeginsel


Wat houdt het aspect rechtsstaatgedachte (rule of law) in?

Staat mag wel macht uitvoeren, maar dit is wel aan grenzen verbonden. Want individuen hebben essentiële belangen die beschermd moeten worden.

Voorwaarde 2: Legaliteitsbeginsel

Wat zijn de vier deelvormen van het legaliteitsbeginsel?

  1. Vereiste van geschreven strafbepaling (Lex scripta)
  2. Verbod van terugwerkende kracht
  3. Bepaaldheidsgebod (Lex certa)
  4. Begrensde interpretatievrijheid rechter

Voorwaarde 2: Legaliteitsbeginsel


Wat houdt de deelvorm 'vereiste van geschreven strafbepaling (lex scripta) in?

Het 'normale/standaard' legaliteitsbeginsel zoals opgenomen in art. 1 Sr en art. 16 Gw.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Voorwaarde 2: Legaliteitsbeginsel


Wat houdt deelvorm 2 'verbod van terugwerkende kracht' in?

Als het feit ten tijde van het plegen nog niet strafbaar was, kan je daar niet achteraf op worden vervolgd/aangesproken.
  • Dit geldt voor strafbepalingen en voor sancties

Voorwaarde 2: Legaliteitsbeginsel


Wat houdt is de uitzondering van deelvorm 2 'verbod van terugwerkende kracht'?

Het mildheidsgebod (art. 1 lid 2 Sr; art. 49 HvjEU)
  • Het verbod van terugwerkende kracht geldtr niet als de nieuwe regel/bepaling in uw voordeel uitwerkt

Voorwaarde 2: Legaliteitsbeginsel


Wat houdt deelvorm 3 'Bepaaldheidsgebod (lex certa)' in?

Uit het legaliteitsbeginsel vloeit voor de wetgever de taak voort om duidelijke scherpe en toegankelijk strafbepalingen te creëren. Ook

Voorwaarde 2: Legaliteitsbeginsel


Wat houdt deelvorm 4 'Begrensde interpretatievrijheid rechter' in?

De rechter ontkomt er niet aan om de wet te interpreteren. Het legaliteitsbeginsel brengt wel met zich mee dat de rechter zijn bevoegdheden niet te buiten gaat.

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid

Er zijn verschillende interpretaties van wederrechtelijkheid als bestanddeel:

  1. Enge/beperkte interpretatie
  2. Ruime interpretatie

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid
Het ontbreken van wederrechtelijkheid bij strijdigheid met de wet

Het vervullen van een delictsomschrijving levert het vermoeden van wederrechtelijkheid op.  
! Toch kan de wederrechtelijkheid ontbreken, ondanks dat de delictsomschrijving is vervuld.

Hiervoor bestaan twee hoofdopvattingen:

  1. Formele wederrechtelijkheid;
  2. Materiële wederrechtelijkheid

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid
Het ontbreken van wederrechtelijkheid bij strijdigheid met de wet


Wat is materiële wederrechtelijkheid en wat valt eronder?

Er zijn vier mogelijkheden om aan te tonen dat er rechtmatig gehandeld is, ondanks de strijdigheid daarvan met de wet;
  1. Leer van de materiële wederrechtelijkheid;
  2. Leer van de sociale adequatie
  3. Leer van de subsocialiteit
  4. Leer van de creatieve interpretatie

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid
Het ontbreken van wederrechtelijkheid bij strijdigheid met de wet


Wat houdt mogelijkheid 1 'Leer van de materiële wederrechtelijkheid' in?

- De leer komt er op neer dat in extreem uitzonderlijke gevallen een beroep gedaan kan worden op de buitenwettelijke rechtvaardigingsgrond: afwezigheid van materiële wederrechtelijkheid.
(Veearts-arrest)

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid
Het ontbreken van wederrechtelijkheid bij strijdigheid met de wet


Wat houdt mogelijkheid 2 'leer van de sociale adequatie' in?

- Alle handelingen die passen binnen het maatschappelijk verwachtingspatroon en adequaat en functioneel te noemen, zijn aanvaardbaar
(Verpleegster-arrest)

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid
Het ontbreken van wederrechtelijkheid bij strijdigheid met de wet


Wat houdt mogelijkheid 3 'leer van de subsocialiteit' in?

- Met de subsocialiteit wordt bedoeld: het gevaar dat door verwerkelijking van het delict voor de samenleving in het leven is geroepen.

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid
Het ontbreken van wederrechtelijkheid bij strijdigheid met de wet


Wat houdt mogelijkheid 4 'leer van de creatieve interpretatie' in?

- Deze methode houdt in dat de rechter in de wettelijke delictsomschrijving aspecten van de wederrechtelijkheid ‘inleest’ op grond van normen, algemene rechtsbeginselen en rechtsgewoonten.


- Bij deze leer van de creatieve interpretatie past het idee dat het strafrecht moet worden gezien als fragmentair recht.
o Volgens remmelink 2 soorten (contratierende en intervenierende norm)  zie slim p. 25

Voorwaarde 3; Wederrechtelijkheid
Uitzonderingen op bovenstaande


   Er bestaan ook enkele stereotype gedragingen waarvoor de bovenstaande leren niet toegepast hoeven worden om de wederrechtelijkheid te ontnemen.:

  1. Toestemming van het slachtoffer;
  2. Ouderlijk tuchtingsrecht;
  3. Medisch beroepsrecht;
  4. Verzetsrecht

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo