Startpagina / Samenvattingen / MBOC / junctions-cellen-eiwitten

Polariteit en ECM

37 belangrijke vragen over Polariteit en ECM

Wat zijn de twee uiterste weefseltypen als het gaat om veel of weinig cel-cel interacties?

Epitheel, hier zijn alle cellen sterk met elkaar verbonden en bindweefsel hier is geen enkel cel-cel contact

Noem de 4 klassen junctions, hun functie en waartussen ze verbindingen maken

1. Anchoring junctions, deze zorgen voor een stevige verbinding, cel-cel of cel-ECM
2. Occluding junctions, vormen een directe sluiting tussen twee openingen, altijd cel-cel (tight junctions)
3. Channel-forming junctions, vormen kanalen tussen cellen om kleine moleculen te kunnen doorgeven
4. Signal-relaying junctions, komen voor tussen membranen van pre- en postsynaptische cellen. Zorgen voor een verbinding tussen de twee cellen zodat tussen de junctions neurotransmitters goed doorgegeven kunnen worden

Noem een voorbeeld van een channel-forming junction en waaruit deze bestaan

Gap junction. Bestaan uit 6 connexine subunits die samen een connexon vormen. Dit zijn een heleboel alfahelices die samen een porie vormen

Welke soort moleculen kunnen door gap junctions verplaatsen?

Vooral ionen en kleine moleculen, eiwitten eigenlijk niet

Hoe zijn achoring junctions verbonden met het cytoskelet?

Via adaptor eiwitten

Hoe wordt een anchoring junction verbonden aan de ECM?

Er zijn transmembrane adhesie eiwitten die aan de ECM binden en zo een sterke verbinding maken tussen cytoskelet en ECM

Wat is het tweede nut van de transmembrane adhesie eiwitten?

De transmembrane adhesie eiwitten van 2 cellen kunnen aan elkaar binden en zo 2 cellen aan elkaar verankeren

Hoe heten de twee soorten transmembrane adhesie eiwitten en wat doen ze?

Cadherine, zit in adherens junctions en desmosomen en verbindt het cytoskelet van twee cellen
Integrine zit in actine-linked cell-matrix junctions en hemidesmosomen en verbindt het cytoskelet met de ECM

Welk type junctions verbindt intermediaire filamenten en welk type verbindt actine filamenten?

Desmosomen en hemidesmosomen verbinden intermediaire filamenten
Adherens junctions en actine-linked cell-matrix junctions verbinden actine filamenten

Wat is de standaard structuur van cadherines en wat zijn twee uitzonderingen?

Standaard: 1 transmembraan domein, aan de buiteinkant een heleboel subuniets die kunnen binden aan andere cadherines
Uitzonderingen: flamingo heeft 7 transmembraan domeinen en er is er ook een die bindt aan de lipidenen geen transmembrane delen heeft

Welke typen cadherine komen vooral voor in epitheel, en in neuronen?

E-cadherine en N-cadherine

Hoe wordt cadherine actief, waarmee kun je 2 aan elkaar gebonden cadherines vergelijken?

Normaal hangen de cadherines een beetje los. Elke subunit heeft een aantal bindingsplaatsen voor calcium. Calcium gebonden cadherine wordt extreem star en recht, vervolgens kan het binden aan een andere cadherine van hetzelfde type.
2 aan elkaar gebonden cadherines vormen een sterke, maar dynamische verbinding als een soort klitteband

Hoe kan cadherine gebruikt worden om verschillende cellen van elkaar te scheiden?

2 verschillende typen cadherine expressie zorgt ervoor dat cellen die hetzelfde type cadherine tot expressie brengen bij elkaar komen te liggen.
Als er verschillende niveaus' van expressie van dezelfde cadherine zijn, zullen de cellen met de hoogste expressie dicht bij elkaar in een klompje gaan zitten en de cellen met lagere expressie eromheen

Hoe heeft cadherine expressie invloed op de embryonale ontwikkeling van de neurale buis en omliggend weefsel?

Epitheel hier gaat geen E-cadherine meer tot expressie brengen, waardoor sommige cellen weg kunnen uit epitheel, deze maken N-cadherine en zorgen zo samen dat er zenuwweefsel ontstaat
Omliggende cellen gaan weer een ander soort cadherine produceren en vormen zo neurale lijstcellen

Hoe heet het proces waarin epitheelcellen neurale lijstcellen worden tijdens embryonale ontwikkeling?

EMT, epithelial-mesenchymal transition

Waarom is EMT ook in kanker van belang?

EMT is het proces waarin cellen loskomen van omliggend weefsel, dit is een essentiële stap in metastase vorming

Hoe zitten cadherines verbonden aan actine? Beschrijf het gehele proces

Dit gebeurt via adapters, genaamd alfa- en beta-catenines. Aan de catenines kan een actine filament binden, als er vervolgens door myosine aan dit actine filament getrokken wordt, ontvouwt de alfa-catenine zodat vinculine eraan kan binden
Aan vinculine kunnen ook actine filamenten binden, waardoor er meerdere filamenten aan dezelfde cadherine gebonden zitten. Dit noemen we actine bundeling

Wat is het gevolg van het feit dat adherens junctions allemaal meer richting de apicale zijde van het epitheel liggen?

Hierdoor ontstaat er een adhesion belt, een lijn van actine die meerdere cellen overspant. Als deze gehele belt op de juist plaats contraheert kan dit eenvoudig een invaginatie en zo een buis genereren

Hoe is de binding bij desmosmomen anders dan bij adherens junctions?

Er worden andere cadherines gebruikt. Aan de cytosolaire zijde zit een heel complex van eiwitten dat de cadherines verbindt aan de intermediaire filamenten

Uit welke 3 onderdelen bestaat het complex dat intermediaire filamenten met cadherines verbindt en wat is hun functie?

Plakoglobine en plakophiline vormen samen de adaptor tussen cadherine en desmoplakine
Desmoplakine bindt vervolgens aan de intermediaire filamenten

Welke uiteindes van integrine zitten aan ECM en cytosolaire zijde?

Integrine heeft aan de C-terminus de mogelijkheid om sterk te binden met eiwitten in de ECM
De N-terminus kan interactie aangaan met adapters, om zo aan het cytoskelet te binden

Hoe wordt integrine geactiveerd?

Via inside-out of outside-in signalling
Als er aan een van de kanten van integrine een eiwit bindt ontvouwt het complex zich waardoor de N-termini van de alfa en beta subunits in de cel verder uit elkaar komen te liggen. Dit verhoogt zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant de affiniteit voor substraten

Hoe bindt integrine aan de ECM en aan adapters?

De alfa en beta units samen binden sterk aan de ECM
De adapters en de alfa subunit willen eigenlijk allebei aan de beta unit binden, dus aan de binnenzijde bindt de beta subunit aan de adapters

In welke situatie binden integrines niet aan de ECM, hoe heet deze specifieke integrine en waar is deze specifiek effectief?

De integrine LFA1 in immuuncellen bindt aan een transmembraaneiwit op endotheelcellen. Hierdoor kan de witte bloedcel afregemd worden en de bloedstroom verlaten
Dit kan alleen in de veneuze haarvaten, niet in arteriën

Wat is, naast ervoor zorgen dat er geen moleculen tussen cellen door kunnen verplaatsen, een andere belangrijke functie van occluding junctions?

Ze zorgen voor polariteit omdat er 2 aparte omgevingen ontstaan

Wat is de functie van tight junctions in de darm?

Het gescheiden houden van bloed en lumen van de darm. Zo kan er actief transport van glucose en metabolieten plaatsvinden door cellen aan de apicale zijde, en passief aan de basale zijde.
Het is vooral belangrijk dat hiervoor de concentraties metabolieten niet beïnvloed wordt door ruimtes tussen de cellen die open zijn

Hoe werken claudines en occludines?

Het zijn allebei transmembraaneiwitten, samen zorgen ze dat de celmembranen heel dicht bij elkaar komen te zitten zonder dat ze fuseren

Waarom zit aan de binnenkant van een tight junction een heel complex aan eiwitten?

Deze zitten allemaal gebonden aan een scaffold dit vast zit aan claudine en occludine.
Ze verbinden de tj's hiermee aan actine en er zijn ook veel signaaleiwitten die hier aanwezig zijn

Hoe noem je een band van tight junctions over de gehele celmembraan van 2 cellen en wat is het nut ervan?

Dit noemen we strands, hoe meer strands hoe beter de afsluiting van de twee omgevingen.

Noem een type weefsel dat heel veel en een type weefsel dat heel weinig strands van tight junctions heeft

Epitheel heeft er heel veel, endotheel heel weinig

Noem een eiwitgroep die een belangrijke rol speelt in het creëren van polariteit en leg uit hoe ze werken

Par eiwitten. Deze eiwitten oriënteren zich ten opzichte van tight junctions, door de lokalisatie van deze junctions en de activiteit van Par eiwitten ontstaan twee verschillende zijden

Hoe is Rac belangrijk in het genereren van polariteit in cellen?

Het is essentieel voor goede richting, zonder actief Rab gaan de cellen zich precies de verkeerde kant op richten

Benoem twee eiwitten en een pathway die belangrijk zijn in de organisatie van polariteit op weefselniveau

Flamingo, een cadherine
De van Gogh receptor
De Wnt/Frizzled pathway

Hoe wordt polariteit op weefselniveau georganiseerd?

Een ander deel van de Wnt pathway wordt actief, namelijk dishevelled, waardoor Rho actief wordt
Hierdoor zijn er twee membraaneiwitten waarvan de richting de polariteit bepaalt
Flamingo stuurt Frizzled en Van Gogh hierin aan, dus ook hierbij zijn junctions cruciaal voor polariteit

Welke 3 aminozuren gebruikt fibronectine in zijn functie?

Arginine, aspartaat en glycine

Wat is de functie van fibronectine?

Bij weefselschade komt een deel van de ECM in een bloedvat terecht, dus ook fibronectine
Hier kan het binden aan de integrines van bloedplaatjes om ze zo af te remmen en naar de plaats van schade toe te trekken waardoor herstelsystemen op gang komen

Welke 2 eiwitten kunnen de ECM afbreken en hoe worden deze gereguleerd?

MMP's (matrix metallo-proteases) kunnen de ECM afbreken, ze kunnen geremd worden door TIMP's (tissue inhibitors of MMP's)
Er zijn ook serine proteases die gereguleerd worden door serpines (serine protease inhibitors)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

MBOC

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding