Hart & long en oncologische wonden
17 belangrijke vragen over Hart & long en oncologische wonden
Wat is de CPET en hoe moet je deze interpreteren?
Geïntegreerd functioneren van verschillende fysiologische systemen komt tot uiting in:
VO2 max (in l/min of ml/kg/min)
W max (in Watt) --> Functie van VO2 max en mechanische efficiëntie
Uitgedruk in
• absolute waarden
• % van de voorspelde waarde voor deze specifieke patiënt
Obv persoonfactoren, hier leeftijd, geslacht en gewicht
VO2max: totale inspanningsvermogen van iemand, zegt niks over de zwakste schakel oid
Ventilatoir systeem bij gezonde personen niet maximaal belast bij maximale inspanningstest
Lactaatmeting wordt vaak niet gedaan (BORG-score zwaarte vd benen geeft een indicatie)
Wat zijn mogelijke oorzaken van een perifere limiet bij maximale inspanning?
Uit zich in hoge BORGscore voor zwaarte benen
Mogelijke oorzaken:
• Deconditionering perifere spieren (specifieke testen nodig)
• Zuurstofextractieproblemen thv de spier
• Gastransportproblemen thv de longblaasjes --> hierdoor minder O2 in bloed, waardoor minder zuurstof in de spieren: musculaire beperking. Lijkt perifeer probleem, niet altijd zo simpel!
• Bereiken venilatoire limiet
• Cardiovasculaire beperkingen om O2/CO2 doorheen het lichaam te
transporteren.
PAS OP: Gedeconditioneerde spieren maken snel lactaat aan en zorgen
dus voor een verhoogde ventilatie voor dezelfde activiteit
De fysiologische systemen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden
Waarom zorgt de obstructie in de luchtwegen mn bij inspanning voor problemen?
De meeste lucht wordt in de eerste seconde uitgeademd (FEV1). Mensen met COPD kunnen maar weinig in de eerste seconde uitademen. Bij inspanning wordt dit problematisch. (Tiffenau-index)
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat houdt de GOLD-classificatie "beyond spirometrie" in?
Indeling obv risico op events en symptomen
• Spirometrie
• Exacerbatie geschiedenis
• Functionele status
Wat is de rol van spierzwakte bij COPD en hartfalen?
Over het algemeen daling van kwaliteit en kwantiteit:
- atrofie, deconditionering
- verandering van vezeltypen etc.
hierdoor gaat COPD-pt sneller naar anaeroob systeem en maakt sneller lactaat aan.
Wat is hartfalen (systolisch/diastolisch)?
Systole: pompen:
Ejectiefractie: het percentage wat het hart wegpompt van het bloed dat “klaar staat” in de kamer
-Normaal is 60-65%
-Mensen met systolisch hartfalen is ejectiefractie <40%
Diastole: vulling
-Vb bij stijve, rigide hartwanden
- behouden ejectiefractie 50% of meer
Wat is het verschil in hartfalen tussen links en rechts?
Kleine circulatie (longen). Problemen ontstaan het eerst in de rest van het lichaam. Bijv oedeem, het eerst zichtbaar in de enkels, dus acuut hartfalen in de rechterzijde vh hart
Linker kamer: bloed richting organen. Bij falen, "file" het eerst in de longcirculatie
Waardoor ontstaat de ventilatoire beperking bij stabiel chronisch hartfalen?
AH-respons in overdrive : waarschijnlijk neurologisch ook eea ontregeld
Mogelijk: inspiratoire spieren zijn verzwakt, mogelijk tgv algehele verzwakking
Wat zijn de aandachtspunten bij CHF mbt aerobe training?
Praktisch:
• Trainen op hartfrequentie enkel een optie indien de trainingszones groot genoeg zijn.
Bij inname beta-blokkers kan het sowieso enkel als de echte maximale hartfrequentie
is gemeten.
• Bij COPD is trainen op hartfrequentie sowieso niet logisch gezien de aard van de
inspanningsbeperking
• Borg 4-6 of 12-14 (RPE) voor kortademigheid – zwaarte benen/inspanning
Aerobe training
Fietstraining: op basis van maximaal wattage maximale fietstest
Wandeltraining: op basis van snelheid 6-minuten wandeltest
Nadeel: geen automatische aanpassing trainingsintensiteit bij conditieverbetering
Wat zijn de voordelen van intervaltraining tov duurtraining?
• 20s – 2min
• Hogere belasting mogelijk dan tijdens duurtraining
• Intensiteit 80-100% maximale workload zijn al succesvol toegepast
• Minder symptomen van kortademigheid en spiervermoeidheid
Interessant alternatief voor patiënten die geen duurtraining aan voldoende intensiteit aankunnen of bij wie de absolute intensiteit niet kan worden opgebouwd owv symptomen???
Indien het energieverbruik gelijk is dan heeft intervaltraining evenveel effect op:
• Inspanningsvermogen
• Levenskwaliteit
• Locale veranderingen ter hoogte van de spieren
Mogelijk beter effect op cardiale functie bij hartfalen
Lange-termijns effect en transfer naar het dagelijks leven (gedragsverandering!)
Wat zijn de kleuren van woundcare consultant society (WCS-classificatiemodel)?
-Zwart: necrose --> necrose verwijderen (enzymatisch, chirurgisch, autolytisch)
-Geel: beslag --> reinigen + absorberen exsudaat (diep: opvullen en absorberen, oppervlakkig: weinig exsudaat: vochtig behandelen, veel exsudaat: absorberen)
-Rood: gezond weefsel --> beschermen (diep: opvullen en vochtig milieu creëren, oppervlakkig: vochtig milieu creëren)
NIET VAN TOEPASSING OP ONCOLOGISCHE WONDEN! Wel dezelfde kleuren, maar per patient individueel optimale plan bedenken. Necrotomie vaak geen goede optie ivm bloedingen.
Bij tumorulceraties treedt geen granulatie op!
Wat is een oncologische ulcus en wat is het verschil met een oncologische wond?
Onco. wond: Een defect dat ontstaan is ten gevolge van tumorbehandeling.
Wat zijn de (mogelijke) verschijnselen van een oncologische ulcus?
-- De wond is door een tumor of metastase veroorzaakt, kan grillig van vorm zijn en naar de diepte uitbreiden, soms fistelvormend
-- Geen natuurlijk genezingsproces.
-- Verhoogde bloedingsneiging
-- Soms extreme productie van exsudaat
-- Soms sterk geurend door weefselversterf en/of infectie
-- Wondpijn (drukpijn door een ruimte innemend proces)
-- Jeuk
-- Verstoord lichaamsbeeld
-- Psychosociale problemen.
Bij een oncologisch ulcus is het rode weefsel in de wond tumorweefsel.
de overgang tussen necrotisch weefsel en tumorweefsel niet scherp begrensd.
Hoe wordt een oncologische ulcus behandeld?
INTACTE TUMOR:
- Beschermen: droog, zacht, niet-klevend verband
NIET-INTACTE TUMOR: Beschermen tegen infecties
- zacht, absorberend, niet in de wond klevend verband
- secundaire infectie lokaal of algeheel behandelen
- vermijden van bloedingen en andere irritatie
*hemostatische verbanden (bloedstollend) en alginaten werken bloedstelpend
Welke oncologische wonden kunnen ontstaan tgv chemotherapie?
spelen afremmende rol in de wondgenezing (onder meer bij de granulatiefase, de collageensynthese, de re-epitheliasatie en de littekenvorming). In principe ontstaan er geen wonden door de behandeling met cytostatica!
Huidproblemen door cytostatica
Extravasatie:
Uittreden van een cytostaticum buiten de bloedbaan
De symptomen zijn dezelfde als die van een klassieke ontsteking: roodheid, zwelling, pijn, warmte en functiebeperking. Deze letsels vereisen een nauwgezette behandeling omdat er necrose kan ontstaan.
Behandeling conform richtlijn
Welke rol speelt voeding bij oncologische wonden
- Er is een toename van energie- en voedingsbehoefte met name: eiwit, vitamine c, vocht, zink, ijzer en koper. Deze extra stoffen zijn nodig om het verlies aan vocht en voedingsstoffen via de wond te compenseren.
- Door vermindering van het afweersysteem kunnen er sneller infecties ontstaan.
- Er is veelal een verminderde inname van voeding als gevolg van bedlegerigheid, stress, lusteloosheid en pijn. Daar naast speelt het gebrek aan eetlust en afkeer van bepaalde voedingsmiddelen (vlees) een belangrijke rol.
Wat zijn de verschillende fasen van infectie?
• Contaminatie : Micro-orgamism in de wond , geen schade
• Kolonisatie Vermeerdering van bacterieen, geen schade
• Kritische kolonisatie Omslagpunt
• Infectie Bacterieen winnen de strijd
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden