Startpagina / Samenvattingen / Mededingings- en Economisch recht Class notes / acm-artikel-bevoegdheid

Procedures & Rechtsbescherming

52 belangrijke vragen over Procedures & Rechtsbescherming

Wat is er bij concentratiebesluiten bijzonder met betrekking tot de fase van het maken van bezwaar?

Bij concentratiebesluiten kun je de fase van het maken van bezwaar overslaan en ervoor kiezen om direct in beroep te gaan bij de Rechtbank Rotterdam en daarna kan je in hoger beroep bij het CBb.

Is het overslaan van de fase van bezwaar alleen mogelijk bij concentratiebesluiten?

Nee, het is tegenwoordig mogelijk voor partijen om de bezwaarfase over te slaan wanneer zij dit willen. De ACM moet er dan echter nog wel mee instemmen. Verschil is dat bij concentratiebesluiten de instemming van de ACM niet is vereist.

Welke twee bevoegdheden heeft de ACM in de beginfase?

De ACM heeft de bevoegdheid tot het houden van toezicht en het verrichten van onderzoek.

Wat houdt het begrip onderzoek in?

Het begrip onderzoek is gedefinieerd in artikel 1 Mw. Daarbij wordt verwezen naar het begrip 'overtreding'. Uit het begrip overtreding volgt dat als de ACM haar onderzoeksbevoegdheden uit wil oefenen, er sprake moet zijn van een concrete overtreding. Er moet bij de ACM dus het vermoeden bestaan dat er sprake is van een overtreding die wordt gepleegd door een onderneming. Wanneer de ACM dit vermoeden nog niet heeft kan zij enkel toezichtbevoegdheden uitoefenen.

Wanner de ACM geen vermoeden heeft dat er een overtreding is gepleegd, welke bevoegdheden mag de ACM dan uitoefenen?

Wanneer de ACM nog geen vermoeden heeft dat er sprake is van een overtreding door een onderneming dan kan zij enkel de haar toekomende toezichtbevoegdheden uitoefenen. Zij mag dan dus geen gebruik maken van haar onderzoeksbevoegdheden.

In welk artikel is bepaald dat de ACM de cautie moet geven wanneer zij haar onderzoeksbevoegdheden uit wil oefenen?

Artikel 53 Mw.

Welke conclusie mag je trekken wanneer de ACM bezig is met een onderzoek maar zij niet de cautie heeft gegeven?

Dat de ACM zich nog in de toezichtfase bevindt en dat de ACM dan ook alleen maar haar toezichtbevoegdheden mag gebruiken en niet haar onderzoeksbevoegdheden. De onderneming in kwestie wordt dan dus nog niet van een concrete overtreding verdacht.

Wat houdt het 'Houden van toezicht' in?

De ACM houdt toezicht als controle of de Mededingingswet en de daarop rustende bepalingen wel worden nageleefd. In deze fase is er nog geen sprake van een 'concrete naspeuring' of er al dan of niet een overtreding is begaan (dit volgt uit de MvT).

Op wel moment gaat 'Het houden van toezicht' over in 'Het doen van onderzoek'?

'Het houden van toezicht' gaat over in 'Het doen van onderzoek' op het moment dat er vermoeden van een concrete overtreding bestaat, dat is ook het moment waarop de cautie moet worden gegeven (artikel 53 Mw).

In welk artikel is neergelegd dat de ACM bevoegd is om 'elke plaats te betreden met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner'?

De ACM is bevoegd om elke plaats te betreden op grond van artikel 5:15 Awb.

Wat is het nadeel van het 'betreden' van een plaats?

Aan het betreden van een plaats heb je niet zoveel, dan moet je een plaats kunnen doorzoeken dan kan het wel effectief zijn. Een plaats doorzoeken is echter geen bevoegdheid uit de toezichtfase, maar dat is een bevoegdheid uit de onderzoeksfase en die mag dus niet in de toezichtfase worden gebruikt

Wat houdt het precies in dat de ACM inlichtingen kan vorderen?

De ACM heeft de bevoegdheid op grond van artikel 5:16 Awb om inlichtingen te vorderen. Dit betekent dat wanneer de ACM bijvoorbeeld vraagt of je een bepaalde tabel wilt opmaken met bijvoorbeeld uitgaven en inkomsten, dat je dan verplicht bent om naar die opdracht van de ACM te luisteren. Dit kwam terug in de Difotrust zaak.

Wie betaalt de kosten wanneer je bedrijfsvoering stil komt te vallen door een inval van een mededingingsautoriteit of de EC?

Wanneer je bedrijfsvoering stil komt te vallen door een inval van de EC of een mededingingsautoriteit dan valt dit volgens de rechter onder 'bedrijfsrisico', de mededingingsautoriteit of de EC hoeft in een dergelijk geval niet op te draaien voor de kosten.

Licht de toezichtsbevoegdheid van de ACM om 'zaken te onderzoeken' toe

De toezichtsbevoegdheid van de ACM om 'zaken te onderzoeken' is neergelegd in artikel 5:18 Awb. De ACM heeft op grond van deze toezichtsbevoegheid de bevoegdheid om zaken te onderzoeken, maar niet de bevoegdheid om zaken te doorzoeken. Doorzoeken is in een dergelijk geval in strijd met het evenredigheidsbeginsel.

Waar ligt bij de toezichtsbevoegdheid van de ACM om 'zaken te onderzoeken' de grens tussen onderzoeken en doorzoeken

De grens tussen het onderzoeken en doorzoeken wordt daar getrokken wanneer het onderzoek niet is gericht op iets concreets, dan is er sprake van een onderzoeken en niet van een doorzoeken. Bij doorzoeken is men op zoek naar iets concreets.

Licht de toezichtsbevoegdheid van de ACM om 'vervoersmiddelen te onderzoeken' toe

De toezichtsbevoegdheid van de ACM om vervoersmiddelen te onderzoeken is wel aan een beperking gebonden. Het moet namelijk gaan om vervoersmiddelen ten aanzien waarvan een toezichthoudende taak bestaat. Dit houdt volgens Van Wanroij in dat wanneer de ACM een inval doet, niet zomaar de dienstauto van de directeur binnenste buiten mag worden gekeerd, de ACM heeft namelijk geen specifiek toezichthoudende taak ten aanzien van die auto. Het arrest Brabantse Schilders is voor deze toezichtsbevoegdheid van belang.

Op welk artikel heeft de zaak van 'De Brabantse Schilders' betrekking?

Artikel 5:19 Awb waarin de toezichtsbevoegdheid van de ACM om 'vervoersmiddelen te onderzoeken' is neergelegd.

Wat is er kort gezegd bepaald in de zaak 'Brabantse Schilders'?

In de procedure kwam aan de orde dat acm helemaal niet de bevoegdheid om in die auto te kijken, want het is geen vervoersmiddel t.a.v. waarvan de acm een toezichthoudende taak heeft, dus de acm mocht geen gebruik maken van 5:19. Maar de rechter gaf de acm gelijk, omdat ze toestemming had gekregen van de onderneming.

Wat kunnen we voor conclusie trekken ten aanzien van de toezichthoudende bevoegdheden van de ACM?

Met toezichthoudende bevoegdheden kan de ACM al een heel eind komen. Wanneer de ACM een vermoeden heeft dat er sprake is van een overtreding dan mag de ACM naast haar onderzoeksbevoegdheden ook gebruik maken van haar toezichthoudende bevoegdheden.

Van welke bevoegdheden mag de ACM gebruik maken wanneer zij een vermoeden heeft dat er sprake is van een overtreding?

Wanneer de ACM een vermoeden heeft dat er sprake is van een overtreding dan mag de ACM naast haar onderzoeksbevoegdheden ook gebruik maken van haar toezichthoudende bevoegdheden. Dit is met zoveel woorden ook bepaald in artikel 52 lid 2 Mw.

Wanneer mag de ACM gebruik maken van haar onderzoeksbevoegdheden?

Op het moment dat de ACM een redelijk vermoeden heeft dat een onderneming of ondernemingsvereniging een overtreding begaat of heeft begaan.

Wat is het verschil tussen toezichthoudende- en onderzoeksbevoegdheden?

Toezichthoudende bevoegdheden mogen altijd worden uitgeoefend terwijl voor de uitoefening van de onderzoeksbevoegdheden er sprake moet zijn van een redelijk vermoeden van een overtreding, waarbij de 'weldenkend mens'-test moet worden uitgevoerd.

Van de RC van welke rechtbank heeft de ACM in sommige gevallen toestemming nodig?

Van de RC van de Rechtbank Rotterdam.

Wat is het gekke aan de bevoegdheid van de ACM tot 'doorzoeken en onderzoeken van privé woningen'?

De ACM heeft wel de bevoegdheid om privé woningen te betreden en te doorzoeken, maar zij heeft niet de bevoegdheid om bedrijfspanden te doorzoeken. Van Wanroij vindt dit maar een gek gebeuren.

Wat is de reden waarom de ACM bedrijfsruimten verzegeld?

Het verzegelen van bedrijfsruimten is neergelegd in artikel 54 Mw. Een onderzoek neemt vaak dagen in beslag, wanneer je een bedrijfsruimte niet zou mogen verzegelen dan zou men in de tussentijd allerlei gegevens kunnen vernietigen. Vaak zet de ACM al de verzamelde stukken dan in 1 bedrijfsruimte en die ruimte verzegelt men dan.

Wanneer is er volgens de 'weldenkend mens-test' sprake van een redelijk vermoeden van een concrete overtreding?

Er is volgens de 'weldenkend mens-test' sprake van een redelijk vermoeden van een concrete overtreding wanneer een weldenkend mens, wanneer hij over dezelfde informatie zou beschikken als de ACM, ook zou vermoeden dat er sprake zou kunnen zijn van een overtreding.

In welk artikel is het evenredigheidsbeginsel neergelegd?

Artikel 5:13 Awb.

Voor welke fasen geldt het evenredigheidsbeginsel?

Het evenredigheidsbeginsel geldt zowel voor de fase van het toezicht als voor de fase van het onderzoek.

Welke afweging moet de toezichthouder op grond van het evenredigheidsbeginsel maken wanneer hij zijn bevoegdheid gaat inzetten?

De ACM mag bij het gebruiken van een bevoegdheid niet verder gaan dan wat redelijk en noodzakelijk is voor het doel wat de ACM nastreeft, namelijk: het verzamelen van informatie over een mogelijke overtreding. Wanneer de ACM dus een minder vergaande bevoegdheid in kan zetten, dan moet hij die bevoegdheid in principe inzetten en zij mag aan de ondernemingen geen disproportionele eisen stellen.

Welke twee dingen zijn van belang met betrekking tot het evenredigheidsbeginsel?

Op grond van het evenredigheidsbeginsel moet de ACM voordat zij gebruik maakt van een bepaalde bevoegdheid eerst kijken of zij geen minder vergaand alternatief ter beschikking heeft, als zij dat heeft dan moet zij voor dat alternatief kiezen.

Daarnaast mag de ACM geen disproportionele eisen aan ondernemingen stellen.

Wat is het verschil tussen de medewerkingsplicht t.a.v. de ACM en t.a.v. de Europese Commissie?

De ACM kan zowel de directie/het management als alle werknemers verplichten om mee te werken, de Europese Commissie kan slechts de bevoegde vertegenwoordigers van de betrokken onderneming verplichten om mee te werken aan het onderzoek

Welke rechten van verdediging hebben partijen met betrekking tot de medewerkingsplicht uit artikel 5:20 Awb?

Een ieder heeft een medewerkingsplicht ten aanzien van de bevoegdheden die door de ACM worden uitgeoefend, maar de rechten van verdediging verschillen wel per onderneming of persoon.

Er is onderscheid te maken tussen de volgende rechten van verdediging:

1. Het recht op bijstand;

2. Het zwijgrecht/de cautieplicht;

3. Het recht op informatie omtrent het doel van het onderzoek/het toepassen van hoor en wederhoor;

4. Het recht van de onschendbaarheid van een woning (en bedrijfspand?)

5. Het recht op privacy (documenten);

6. Het recht op een vertrouwelijke behandeling van de afgestane bedrijfsgegevens;

7. De onschuldpresumptie/bewijslastverdeling.

In welk artikel is 'Het recht op bijstand' geregeld?

Artikel 2:1 Awb.

Wat houdt het 'Recht op bijstand' in?

Het 'recht op bijstand' uit artikel 2:1 Awb houdt in dat ondernemingen zich mogen laten bijstaan door een advocaat tijdens het onderzoek.

Moet de ACM wanneer zij een bedrijfsonderzoek wil beginnen wachten tot het moment de advocaat van de onderneming aanwezig is?

Wanneer de ACM of de EC een onderzoek wil beginnen in het bedrijfspand dan hoeven zij niet te wachten tot het moment dat de advocaat van de onderneming binnen is. Het duurt namelijk even voordat de advocaat van zijn kantoor naar de onderneming is gereden en in die tussentijd kunnen er al verschillende documenten van de onderneming zoek worden gemaakt.

De ACM wacht doorgaans 30 minuten op de advocaat, is die dan nog niet aanwezig dan start de ACM gewoon met haar onderzoek. De ACM moet dan wel (controleerbaar) verzekeren dat de gegevens op hun plaats blijven.

Welke afweging moet de ACM/EC maken op het moment dat zij een bedrijfsonderzoek wil beginnen?

OP het moment dat de ACM/de EC een bedrijfsonderzoek wil beginnen moet zij een afweging maken tussen enerzijds haar belang bij het zo snel mogelijk starten van het onderzoek (zodat er in de tussentijd geen bewijsmateriaal vernietigd kan worden) en anderzijds het belang dat de betrokken onderneming heeft bij rechtsbijstand (o.g.v. artikel 2:1 Awb).

Wat is er op Europees niveau bepaald ten aanzien van de afweging die de toezichthouder moet maken?

Het belang dat de toezichthouder heeft bij het onderzoek weegt zwaarder dan het belang van de onderneming. Wannee er namelijk bewijsmateriaal is verdwenen kan dit dus niet meer worden teruggehaald.

Op welke verplichting is het zwijgrecht een uitzondering?

Het zwijgrecht uit artikel 53 Mw is een uitzondering op de medewerkingsplicht die is neergelegd in artikel 5:20 Awb.

Op welke vragen ziet de door de ACM verplicht af te geven cautie?

De Cautie is ook neergelegd in artikel 53 Mw. De cautieplicht ziet op de mondelinge vragen die de ACM stelt.

Hoe zit dat met de cautie, mag je weigeren om alle door de ACM gestelde vragen te beantwoorden?

Over de cautie is veel geprocedeerd, want mag je als vertegenwoordiger van een ondernemer weigeren elke vraag te beantwoorden.
Uit Europese jurisprudentie valt hier echter een tweedeling te maken. Het HvJ heeft bepaald dat het zwijgrecht niet geldt voor puur feitelijke vragen (ja of nee antwoorden), bijv. was u op die dag op die en die plek of was x aanwezig bij die bijeenkomst etc. Deze vragen moet je altijd beantwoorden. Voor vragen die verder gaan, bijv. als er gevraagd wordt naar een beweegredenen of je mening over iets, daarvan kan je wel je beroepen op het zwijgrecht.

Wat is er bepaald in de zaak A te B/NMa?

De acm stelde zich formalistisch op het standpunt dat het zwijgrecht toekomt aan mensen die op het moment van het verhoor tot de onderneming behoren en dus niet aan ex-werknemers. De ex-werknemer heeft een boete gekregen van de ACM van 100.000 en de rechtbank heeft deze boete in stand gelaten. De CBB heeft in hoger beroep juist bepaald dat het zwijgrecht ook voor ex-werknemers geldt die gehoord worden over de periode dat ze nog wel werknemer waren. Boete is uiteindelijk dus afgewezen.

Waarom zijn advocaten ook uitgezonderd van de medewerkingsplicht uit artikel 5:20 Awb?

Omdat advocaten hun client moeten kunnen adviseren zonder dat zij daarna eventueel belastende informatie aan de toezichthouder moeten afgeven. Ook schriftelijke adviezen hoeven niet door advocaten worden afgegeven.

Hoe zit het met 'de onschendbaarheid van bedrijfspand en woning'?

De ACM heeft de bevoegdheid om bedrijfspanden te betreden maar zij heeft niet de bevoegdheid om bedrijfspanden te doorzoeken. Het gekke is dat de EC wel de bevoegdheid heeft om bedrijfspanden te doorzoeken.

De ACM heeft m.b.t. woningen wel de bevoegdheid om te doorzoeken.

Wat moet de EC doen wanneer zij een bedrijfspand wil doorzoeken maar de onderneming zich verzet?

Wanneer de EC een bedrijfspand wil doorzoeken maar de onderneming zich verzet, dan moet de EC een huiszoekingsbevel van de RC overhandigen aan de Rechtbank Rotterdam. De EC moet dan vooraf naar de RC gaan en hem uitleggen wat ze willen doen bij het bedrijf en waarom het noodzakelijk is om het bedrijfspand te doorzoeken. De rechter onderzoekt dan de proportionaliteit van het onderzoek van het bedrijfspand. Deze toets van de RC is vrij terughoudend.

Wat geeft de Awb voor onderzoeksbevoegdheden aan de ACM?

De Awb geeft een algemene onderzoeksbevoegdheid aan de ACM die bepaalt dat de ACM alle plaatsen mag betreden, behalve een woning (artikel 5:15 Awb). De Awb geeft aan de ACM dus niet de bevoegdheid om een woning te doorzoeken, op grond van de Awb mag de ACM een woning alleen maar betreden.

Artikel 55 Mw geeft echter de ACM wel de bevoegdheid om een woning te doorzoeken, zonder dat hiervoor de toestemming van de bewoner is vereist.

Wat moet de ACM aantonen wil zij een woning mogen doorzoeken?

De ACM moet aantonen dat de doorzoeking van de woning redelijkerwijs noodzakelijk is voor het uitoefenen van de bevoegdheden die haar op grond van artikel 5:17 Awb toekomen. Ofwel: de ACM moet aantonen dat het doorzoeken van de woning noodzakelijk is voor het vorderen van inzage in zakelijke gegevens en bescheiden.

Is de commissie bevoegd om woningen te betreden?

De Europese Commissie is (in tegenstelling tot de ACM wel) bevoegd om bedrijfspanden te doorzoeken. Wanneer de onderneming zich echter verzet, moet de COmmisie een machtiging van de RC vragen voor de doorzoeking van de woning (zie artikel 89c Mw).

In welk artikel is bepaald wanneer de EC bij een doorzoeking van een bedrijfspand stuit op verzet van de ondernemer, een machtiging nodig heeft van de RC?

Artikel 89c Mw.

Is er altijd een machtiging vereist van de RC voor de doorzoeking van een woning?

Voor de doorzoeking van een woning is altijd een machtiging van de RC vereist. De RC toetst dan de doorzoeking van de woning aan de proportionaliteit.

In welke artikelen is de toepassing van het EU-mededingingsrecht op het Nederlandse grondgebied bepaald?

In artikel 88 - 89g Mw.

Wat is het vereiste met betrekking tot inzage, die volgt uit artikel 6 EVRM?

Artikel 6 EVRM vereist inzage voor verdediging van alle stukken die aan de boetebepaling ten grondslag liggen dan wel die anderszins relevant zijn vor de toetsing van het genomen besluit, zowel voor de 'bewezenverklaring' als voor de 'strafmaat'. Indien de ACM ervoor kiest dat bepaalde documenten vertrouwelijk zijn, dan kan een besluit niet op die vertrouwelijke gegevens worden gebaseerd.

Hoe zit het met 'de onschuldpresumptie en de bewijslastverdeling'?

In artikel 6 lid 2 EVRM is de onschuldpresumptie neergelegd: een ieder tegen wie vervolging is ingesteld wordt voor onschuldig gehouden totdat zijn schuld in rechte is komen vast te staan.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Mededingings- en Economisch recht Class notes

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding