Startpagina / Samenvattingen / Mededingings- en Economisch recht Class notes / acm-boet-boetes

Procedures en Rechtsbescherming

67 belangrijke vragen over Procedures en Rechtsbescherming

Wat kan de ACM nog meer doen naast het opleggen van een sanctie?

Wanneer er sprake is van een overtreding kan de ACM naast het opleggen van een sanctie nog twee andere dingen doen:

1. Het geven van een toezeggingsbesluit (art. 49a-d Mw);en

2. Het opleggen van een structurele maatregel (art. 58a Mw).

Wanneer kan volgens artikel 58a Mw een structurele maatregel worden opgelegd?

Een structurele maatregel kan volgens artikel 58a Mw worden opgelegd indien de maatregel (1) evenredig is aan de gepleegde overtreding en (2) de maatregel noodzakelijk is om aan de overtreding daadwerkelijk een einde te maken.

(3) Bij het opleggen van een structurele maatregel moet de redelijkheidstoets door de ACM worden toegepast. Een structurele maatregel kan enkel worden opgelegd wanneer er niet een even effectieve maatregel ter correctie van de overtreding bestaat of wanneer een dergelijke 'even effectieve maatregel' voor de betrokken onderneming of ondernemingsvereniging meer belastend zou zijn dan de structurele maatregel.

Wat is de overeenkomst tussen eens structurele maatregel en een toezeggingsbesluit?

In beide gevallen is het zo dat de ACM geen sanctie (boete) oplegt. Wanneer er zo'n besluit wordt genomen dor de ACM dan verplicht de ACM de onderneming gewoon om iets te doen. Wanneer je dan de structurele maatregel of het toezeggingsbesluit overtreedt dan kan er alsnog een boete worden opgelegd.

Wat is het gevolg van het feit dat je een toezegging hebt gedaan aan de ACM?

Nadat je de toezegging hebt gedaan aan de ACM en de ACM deze heeft geaccepteerd dan stopt het onderzoek naar de overtreding.

Hoe accepteert de ACM een eventuele toezegging?

Wanneer je een toezegging hebt gedaan aan de ACM en de ACM gaat hiermee akkoord dan kan de toezegging door de ACM bindend worden verklaard d.m.v. een toezeggingsbesluit.

Hoe komt een toezeggingsbesluit tot stand?

De onderneming kan hiervoor een aanvraag indien bij de acm ex 49a. De acm kan hiermee instemmen (discretionaire bevoegdheid van de acm) als de toezegging verzekert dat in de toekomst conform de mw gehandeld wordt, de toezegging controleerbaar is en het op deze manier beeindigen van de overtreding middels het toezeggingsbesluit. Toezeggingsbesluit kan in veel gevallen effectiever zijn dan een sanctiebesluit: het is sneller afgerond (na aantal weken), de ACM hoeft niet een heel onderzoek te gaan doen en de ACM kan de onderneming eraan houden de overtreding niet nog een keer te begaan.

Wanneer je als onderneming een voorstel doet aan de ACM tot het nemen van een toezeggingsbesluit en de ACM stemt hier niet mee in, kan je hier dan tegen in beroep?

Wanneer je een toezegging wilt doen aan de ACM en die gaat hier niet mee akkoord dan kan je hiertegen niet in beroep staan, dit is bepaald in artikel 1 van Bijlage 2 bij de AWB (p. 2874 wettenbundel).

Welke regel volgt kort gezegd uit de zaak Landelijke Huisartsenvereniging/NMa?

Dat de ACM niet verplicht is om een toezeggingsbesluit te nemen wanneer je voldoet aan alle drie de voorwaarden uit artikel 49a Mw. Zij heeft ten aanzien van het geven van een toezeggingsbesluit een grote discretionaire bevoegdheid/beleidsvrijheid.

Hoe gaat het opleggen van sanctiebesluiten in zijn werk?

Nadat de ACM onderzoek heeft gedaan en na afloop van dat onderzoek er een redelijk vermoeden van een overtreding (van artikel 6 of 24 Mw) heeft plaatsgevonden dan moet de ACM een rapport opmaken wanneer zij een bestuurlijke boete of dwangsom op wil leggen voor die overtreding, artikel 59 Mw. De ondernemingen moeten dan de mogelijkheid krijgen hierop te reageren. Wanneer de ondernemingen hierop hebben gereageerd (mondeling of schriftelijk) dan wordt het rapport inclusief de reacties van de betrokken ondernemingen, tot een besluit omgetoverd.

Voor welk soort overtredingen kan de ACM een sanctiebesluit opleggen?

De ACM kan voor verschillende soorten overtredingen sanctiebesluiten opleggen. De ACM kan sanctiebesluiten opleggen ten aanzien van:

1. Kernovertredingen, maximaal 450.000 of 10% van de omzet

2. Wegens niet meewerken, etc (max. 450.000 of 1% van de omzet)

Ook kan de ACM boetes opleggen aan natuurlijke personen:

1. In geval aansprakelijkheid van directeuren (de zaak X/Staat is hier van belang)

2. Een persoonlijke boete aan een opdrachtgever of feitelijk leidinggevende voor zowel kernovertredingen als voor het niet-meewerken.

Welke boete kan de ACM maximaal opleggen in geval van een kernovertreding?

Bij een kernovertreding kan de ACM een boete opleggen van 450.000 euro of 10% van de omzet van betrokken ondernemingen.

Kan de ACM ook boetes opleggen aan natuurlijke personen?

Ja, de ACM is sinds de wetswijziging in 2009 ook bevoegd om boetes op te leggen aan natuurlijke personen.

Aan welke natuurlijk personen kan de ACM bestuurlijke boetes opleggen?

Zie artikel 5:1 Awb (waarin ook wordt verwezen naar artikel 51 Sr).

De ACM kan boetes opleggen aan personen die feitelijk leidinggevende zijn of die als opdrachtgever bij de overtreding zijn betrokken geweest.

Welke arresten hebben betrekking op de mogelijkheid voor de ACM om boetes op te leggen aan natuurlijke personen?

De volgende twee zaken hebben betrekking op de mogelijkheid van de ACM om boetes op te leggen aan natuurlijke personen:

1. Leidinggevende A

2. X/Staat

Op welk wetsartikel heeft de zaak Leidinggevende A betrekking?

Op artikel 5:1 lid 2 Awb waarin is bepaal dat boetes ook kunnen worden opgelegd aan natuurlijke personen.

Wat volgt er kort gezegd uit de zaak X/Staat?

Dat het weg te sluizen van geld als je weet dat er een boete aankomt, geen zin heeft, want dan gaat de nma gewoon achter de natuurlijke persoon aan.

Waar vindt je de manier waarop de ACM boete berekend?

De manier waarop de ACM boetes berekend vind je in 'De beleidsregels boetes ACM 2013' (p. 203 Syllabus).

Wie bepaalt hoe de ACM boetes moet berekenen?

De minister heeft 'De beleidsregels boetes ACM 2013' opgesteld.

Mag de minister aanwijzingen geven aan de ACM?

Ja de minister is bevoegd aanwijzingen te geven aan de ACM. Dit betreft echter alleen algemene aanwijzingen, de minister mag geen aanwijzingen geven in individuele gevallen.

De algemene aanwijzingen met betrekking tot de berekening van de hoogte van een op te leggen boete door de ACM is dus een algemene aanwijzing.

Is 'De beleidsregels boetes ACM 2013' bindend voor de rechter?

De beleidsregels boetes ACM 2013 is niet bindend voor de rechter. De rechter heeft de mogelijkheid om de hoogte van de opgelegde boetes vol te toetsen. Een voorbeeld hiervan is de Wegener zaak.

Waarom is de Wegener zaak van belang voor de hoogte van een boete?

De Wegener zaak is een voorbeeld van een zaak waarin de rechter een veel lagere boete heeft opgelegd dan door de ACM was bepaald.

Hoe moet de ACM een boete innen?

De ACM kan de boete innen via de civiele weg, niet via de bestuursrechtelijke weg. De bestuursrechtelijke weg is na het definitief worden van de boete afgesloten.

Wat is een belangrijk onderscheid met betrekking tot het opleggen van boetes door de ACM?

Van belang is dat je een onderscheid moet maken tussen enerzijds kernovertredingen (dus art 6, 24 en het niet melden van een concentratie) en de overige overtredingen anderzijds. Voor de kernovertredingen moet de acm bij de berekening van de boete uit gaan van de zogenaamde betrokken omzet.

Van welke omzet moet de ACM uitgaan in het geval van kernovertredingen?

De ACM moet in het geval van de berekening van de hoogte van een boete voor een kernovertreding, uitgaan van de betrokken omzet. De betrokken omzet is omschreven in 2.2 onder b Beleidsregels boetes ACM 2013.

Wat is 'de betrokken omzet' van een onderneming?

De 'betrokken omzet' is de opbrengst die door een overtreden tijdens de totale duur van de overtreding is behaald met levering van goederen en diensten waarop de overtreding betrekking heeft, onder aftrek van kortingen etc alsmede van de over de omzet geheven belastingen.

Hier zit het woord 'betrokken' in, wat we op kunnen vatten als omzet die is betrokken bij de totale duur van de overtreding.

Hoe moet de hoogte van de boete over de 'betrokken omzet' van een onderneming worden berekend?

Dat de boete moet worden berekend over de hoogte van de omzet die de overtreder tijdens de totale duur van de overtreding heeft behaald.

Bij welke overtredingen moet de ACM de boete bereken over de betrokken omzet?

Bij kernovertredingen. De berekening van de hoogte van de boete over de 'betrokken omzet' geldt dus alleen voor artikel 6 en 24 Mw/101 en 102 VWEU.

Hoe moet je 'de omzet' van 'single product companies' berekenen?

Voor single product companies (ondernemingen die maar 1 product hebben) maakt het geen verschil, want dan is de betrokken omzet altijd meteen de totale omzet van de omzet.

Hoe gaat het berekenen van de hoogte van een boete door de ACM in zijn werk?

Voor het berekenen van de hoogte van een boete is de volgende berekening het uitgangspunt:

De boete = basisboete + basisboetetoeslag + boeteverzwarende omstandigheden - boete verlagende omstandigheden

Zie hiervoor artikel 2.2 en 2.3 Beleidsregels boetes ACM 2013.

Hoe gaat het berekenen van de basisboete in zijn werk?

Voordat de basisboete kan worden berekend moeten we eerst weten wat de boetegrondslag is. Wanneer de boetegrondslag is vastgesteld dan moet de ACM op grond van de ernst van de overtreding een bepaalde berekeningsfactor vaststellen. Deze factor moet liggen tussen de 0 en de 5. Na het berekenen van de berekeningsfactor moet de ACM nog kijken of er boete verhogende of boete verlagende omstandigheden zijn. Dit levert dan uiteindelijk de hoogte van de boete op.

IN welke artikelen zijn de boete verhogende en boete verlangende omstandigheden neergelegd?

Artikel 2.13 en 2.14 Beleidsregels boetes ACM 2013.

Wat zijn boete verhogende omstandigheden?

Boete verhogende omstandigheden zijn onder meer: dwang, leidinggevende rol, het frustreren van het onderzoek.

Een bijzondere boete verhogende omstandigheid is de recidive: dit heeft een verdubbeling van de basisboete tot gevolg.

Wat zijn boete verlagende omstandigheden?

Het meewerken aan het onderzoek; het uit eigen beweging beëindigen van een overtreding en schadeloosstelling van de slachtoffers.

Waar moet de ACM zich aan houden ongeacht boete verhogende of boete verlagende omstandigheden?

De ACM is gehouden aan het wettelijk vastgestelde boetemaximum (van 450.000, 10% of 1%). Wanneer een boete na berekening met de formule boven het boetemaximum uitkomt, moet de boete worden verminderd tot het wettelijk maximum.

In welk artikel is 'de symbolische boete' neergelegd?

In artikel 2.17 Beleidsregels boetes ACM 2013.

Wat is een symbolische boete?

In sommige gevallen kan de acm een symbolische boete opleggen. Met name kan de acm hier voor kiezen in de gevallen waar de wet onduidelijk is, of wanneer de onderneming weliswaar de overtreding gepleegd heeft, maar dat min of meer te goeder trouw heeft gedaan (onderneming had wel eerst advies gevraagd aan advocaten en deze hadden gezegd dat het toegestaan was) en achteraf komt acm tot een ander oordeel.
In dit soort omstandigheden is de verwijtbaarheid laag en dan kan je een symbolische boete opleggen. Dit komt in de praktijk bijna niet voor.

Wanneer wordt er een boete gegeven voor een kernovertreding?

Er wordt een boete gegeven voor een kernovertreding wanneer er sprake is van een overtreding van het kartelverbod (art. 6 Mw of 101 VWEU) of een overtreding van het misbruikverbod (art. 24 Mw of 102 VWEU).

Wat is de boetegrondslag bij een kernovertreding?

Volgens de boetebeleidsregels moet als boetegrondslag 10% van die betrokken omzet genomen worden.

Kunnen er twee boetes worden opgelegd wanneer een onderneming met één overtreding zowel de Nederlandse als de Europese regels overtreedt?

Er kan mar 1 boete worden opgelegd. Ook valt de boete niet hoger uit omdat je zowel het Nederlandse als het Europese kartelverbod hebt overtreden.

Waar zijn de boetes m.b.t. andere overtredingen dan kernovertredingen neergelegd?

In artikel 2.8-2.10 Beleidsregels boetes ACM 2013.

Voor wat voor soort 'overige overtredingen' kunnen boetes worden opgelegd?

Boetes voor overige overtredingen kunne worden opgelegd in geval van niet meewerken (zie zaak Kunsthandel Polak) en overtreding van concentratieregels (zie zaak Refresco Holding).

Wat is het verschil tussen boetes voor 'overige overtredingen' en boetes voor kernovertredingen?

Bij boetes voor overige overtredingen is de boetegrondslag niet de betrokken omzet maar de totale omzet in één jaar voor alle producten waar die onderneming op de markt actief is. Van die totaalomzet moet dan een bepaald promillage worden genomen (zie artikel 2.9 Beleidsregels...)

Waar zien de promillage op bij de berekening van een andere overtreding dan kernovertredingen?

Die promillages zien op het promillage van de jaaromzet van de onderneming. Dus ingeval van een categorie 1 een promillage van 0.25 van de jaaromzet in in geval een overtreding die in categorie VI valt een promille van 15% van de jaaromzet.

Wat is het verschil tussen de berekening van de basisboete tussen bij kernbedingen of de berekening van de basisboete bij 'overige overtredingen'?

Bij de kernovertredingen moet je voor de basisboete kijken naar de boetegrondslag (berekend o.g.v. de betrokken omzet) en dat nog vermenigvuldigen met de E-factor.

Bij overige overtredingen moet je een promillage nemen van de totale jaaromzet en daarna vermenigvuldigen met de E-factor.

Moet de E-factor ook bij de berekening van de boete bij 'overige overtredingen' worden toegepast?

Ja ook daar geldt dat de Factor E moet worden toegepast. De basisboete toeslag geldt echter niet in geval van de berekening van de hoogte van de boete bij 'overige overtredingen'.

Welk artikel van de Beleidsregels boetes ACM 2013 is van belang voor de berekening van de boete die aan een natuurlijke persoon kan worden opgelegd?

Artikel 2.11 Beleidsregels

Waarom is de boetegrondslag voor de berekening van de boete van natuurlijke personen gerelateerd aan de ernst van de overtredingen en aan het inkomen en vermogen van de overtreden?

Dit is zo vastgesteld zodat de boete vanuit het oogpunt van zowel algemene (t.a.v. de maatschappij) als specifieke preventie (t.a.v. de persoon) afschrikwekkend is, artikel 2.11 lid 2 Beleidsregels.

Binnen welke bandbreedtes wordt de boetegrondslag vastgesteld?

Dat is te vinden in artikel 2.11 Beleidsregels waarin er twee bandbreedtes zijn:

1. 10.000 tot 200.000 euro (minder ernstige overtredingen);

2. 50.000 tot 400.000 euro (zware overtredingen).

Wat is de boetegrondslag in geval van boetes aan natuurlijke personen?

In geval van boetes aan natuurlijke personen is de boetegrondslag ook direct de basisboete, daar komt dus geen vermenigvuldiging met 'Factor E' meer bij.

Voor welke boetes geldt de 'Factor E' allemaal?

De 'Factor E' geldt voor de volgende boetes:

1. Boetes als gevolg van kernovertredingen

2. Boetes als gevolg van overige overtredingen.

De 'Factor E' geldt niet voor boetes die worden opgelegd aan natuurlijk personen.

Wanneer stelt de ACM het clementiepercentage vast?

De ACM doet clementietoezegging, maar stelt het clementiepercentage past vast bij het sanctiebesluit.

Wat is de clementieregeling voor regeling?

De clementieregeling is een 'klikregeling' die aan ondernemingen of natuurlijker personen (als opdrachtgever of feitelijk leidinggevende) de mogelijkheid biedt om zich vrijwillig bij de acm te melden als ze deel hebben genomen aan een kartel. Als beloning geeft de acm een bepaalde korting op de uiteindelijk op te leggen boete.

Welke dingen moet je opnemen in je clementeiverzoek?

Als je je als clementie melder meldt bij de acm, dan doe je een zogenaamd clementieverzoek. Hieraan stelt de acm bepaalde aan:
-de onderneming moet een volledige verklaring afleggen over alles wat die onderneming gedaan wat eventueel in strijd zou kunnen zijn met kartelverbod.
-onderneming is verplicht al het bewijsmateriaal waarover ie beschikt aan de acm ter beschikking te stellen.
- je moet als melder volledig meewerken aan het onderzoek.
- de onderneming die meewerkt heeft een geheimhoudingsplicht.

Wat is een belangrijke afweging bij de indiening van het clementieverzoek?

Of je als onderneming de eerste bent die de overtreding komt melden.

Waar is het van afhankelijk in welke categorie je wordt ingedeeld?

In welke categorie je wordt ingedeeld is afhankelijk van het moment waarop je het clementieverzoek indient.

Aan welke 3 voorwaarden moet zijn voldaan wil je in categorie A vallen als verzoeker?

Wanneer je bij het indienen van een clementieverzoek in categorie A wilt vallen moet je voldoen aan 3 voorwaarden:

1. Je moet de eerste onderneming zijn die meldt;

2. De ACM moet zelf nog geen onderzoek zijn gestart naar het kartel;

3. Je mag andere ondernemingen niet hebben gedwongen om deel te nemen aan het kartel.

Wanneer val je als meldende persoon/onderneming in categorie B?

Als de acm al een onderzoek gestart is, dan kan kan je nog een B status krijgen. Dan moet je (1) de 1e onderneming zijn die (2) niet andere gedwongen heeft. En dan kan je nog een boetereductie van 60-100% krijgen.
In het beste geval, als je heel veel toegevoegde waarde levert aan het onderzoek van de acm, kan je alsnog een 100% korting krijgen.

Wanneer val je als meldende onderneming in 'Categorie C'?

Als je de 2e of de volgende onderneming bent die zich meldt of als je de 1e onderneming bent, maar je hebt andere ondernemingen gedwongen deel te nemen aan het kartel, dan zit je in 'Categorie C'. Dan krijg je 10-40% korting op je boete.

Is het systeem in geval een clementieverzoek met betrekking tot de verschillende categorieën waarbinnen je kan vallen, hetzelfde als de regeling op Europees niveau?

Nee, de EC kent wel een vergelijkbaar systeem maar die is veel strikter. Daar wordt echt gekeken wie de 1e en 2e onderneming is etc, de boetereductie wordt dan ook steeds lager.

Waar wordt in geval van een concentratie naar gekeken?

Bij concentratietoezicht kijkt de acm vooruit, dus ex ante, die probeert te voorspellen hoe de markt zich de komende paar jaren zal gaan ontwikkelen en wat de consequenties voor de concurrentie op de markt in de toekomst zullen zijn, van de verdachte concentratie.

Waartoe moet de toetsing door de gemeenschapsrechter van de ingewikkelde economische analyse die de Europese Commissie heeft gemaakt zich redelijkerwijs beperken?

De toetsing door de gemeenschapsrechter van de ingewikkelde economische analyse die de Europese Commissie heeft gemaakt moet zich beperken tot de vraag of:

1. De procedurevoorschriften en

2. het motiveringsvereiste in acht zijn genomen;

3. of de feiten juist zijn weergegeven en

4. of er geen sprake is van een kennelijk onjuiste beoordeling; dan wel van

5. misbuik van bevoegdheid.

IN welke zaak heeft de CBb de aan te leggen rechterlijke toets in het geval van een opgelegde sanctiebesluit door de ACM uitgebreid beschreven?

In de zaak Mobiele operators (2007)

Wat voor toets vindt er plaats ten aanzien van de toetsing door de rechter van het sanctiebesluit?

De toetsing van de hoogte van de boetes door de bestuursrechter is een volle toets, waarbij de evenredigheid het uitgangspunt is.

Binden de boetebeleidsregels de rechter?

De 'Beleidsregels Boetes ACM 2013' bindt wel de ACM maar niet de rechter. De rechter toetst de hoogte van een boete aan de hand van de evenredigheid.

Wat zijn hulpmiddelen waarnaar de rechter kijkt wanneer hij de hoogte van een boete toetst aan de evenredigheid?

De rechter kan hierbij kijken naar zowel de evenredigheid van de opgelegde verhouding tussen de beboete ondernemingen onderling, ook kan de rechter voor elke individuele onderneming kijken of de boete die de ACM aan haar heeft opgelegd, wel evenredig is.

Over welk punt wordt de meeste 'discussie gevoegd' tussen de rechter en de ACM?

In de rechtspraak zie je vooral dat de E-Factor een belangrijk punt van discussie is. Ook is er veel discussie op het punt van de boete verhogende en de boete verlagende omstandigheden. Ook of de overtreding in de categorie zwaar of zeer zwaar moet worden ondergebracht is nog wel eens een punt van discussie.

Wat kan gezegd worden met betrekking tot de 'Beleidsregels boetes ACM 2013'?

Met betrekking tot de beoordeling van de rechter van de opgelegde boetes kan het volgende gezegd worden:
- de rechter past de evenredigheidstoets toe. Hierbij vergelijkt de rechter de opgelegde boete met de boetes die tussen de betrokken ondernemingen zijn opgelegd en kijkt de rechter ook naar het individuele geval van een onderneming;
- de systematiek van de boetecode is prima, maar in individuele gevallen kan een consequente toepassing van de boetecode toch leiden tot een onwillekeurige uitkomst. In zo'n geval moet er dan van de 'Beleidsregels boetes ACM 2013' worden afgeweken.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Mededingings- en Economisch recht Class notes

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding