Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Medicijn gebruik / medicijnen-zorgvrager-medicijn

Verpleegtechnische vaardigheden Medicijngebruik

39 belangrijke vragen over Verpleegtechnische vaardigheden Medicijngebruik

Wanneer is iemand verslaafd aan medicijnen?

Als iemand geestelijk of lichamelijk afhankelijk wordt van een medicijn, is er sprake van verslaving.

Het lichaam is gewend aan regelmatige toevoer van de verslavende stof en heeft zich daarop ingesteld. Wanneer die toevoer stopt, is er een gebrek aan die verslavende stof en ontstaan er ontwenningsverschijnselen.

Er zijn lichamelijke ontwenningsverschijnselen, zoals trillen, transpireren, zich ziek voelen, en psychische ontwenningsverschijnselen, zoals een sterk verlangen naar het middel.

Wanneer spreek je van gewenning aan medicijnen?

Iemand heeft dan meer van het middel nodig om hetzelfde effect te ervaren.

Wanneer men stopt met het middel, ontstaan er echter geen ontwenningsverschijnselen.

Op welke manieren kan je in Nederland medicijnen krijgen?

1. Via de drogist en apotheek kun je vrij verkrijgbare geneesmiddelen krijgen.
2. Andere medicijnen zijn alleen op naam op recept verkrijgbaar bij de apotheek.

Wat zijn nadelen van vrij verkrijgbare medicijnen?

1. De zorgvrager krijgt ze niet vergoed door zijn ziektekostenverzekering.
2. Het feit dat ze makkelijk verkrijgbaar zijn, betekent niet dat ze onschadelijk zijn.

Welke 4 beroepsgroepen mogen medicijnen voorschrijven?

1. Artsen
2. Tandartsen
3. Verloskundigen
4. Psychiaters.

Deze vier beroepsgroepen mogen alleen medicijnen voorschrijven die nodig zijn voor de klachten die zij kunnen diagnosticeren en behandelen. Een tandarts mag dus geen slaapmiddel voorschrijven, maar wel pijnstillers in verband met een tandheelkundige behandeling.

Welke 3 vormen van vloeibare medicijnen zijn er?

1. Drankjes
2. Druppels
3. Injectievloeistoffen

Wanneer worden drankjes voorgeschreven?

Sommige medicijnen zijn alleen in vloeibare vorm verkrijgbaar.
Bij kinderen of zorgvragers die moeite hebben met slikken.

Drankjes zijn meestal beperkt houdbaar, dus controleer altijd de houdbaarheidsdatum van medicijnen in vloeibare vorm.
Zet de datum op het flesje als je het opent, vanwege de houdbaarheid.

Wanneer worden druppels voorgeschreven?

Voor aandoeningen van ogen, neus en oren worden meestal druppels voorgeschreven.
Die zitten in speciale flesjes. Let hierbij ook op de houdbaarheid en of het rubber van de pipet niet is verteerd.

Zet de datum op het flesje als je het opent, vanwege de houdbaarheid.

Hoe werken medicijnen met een verlengde werking?

Tabletten, dragees en capsules kunnen een verlengde werking hebben:

- Ze vallen in de maag of de darm langzaam uiteen.
- Daardoor komt de werkzame stof langzaam vrij.
- Achter de naam van het medicijn staat dan vaak ‘retard’, wat langzaam betekent.
- Ze mogen nooit gekauwd of gebroken worden.
- Voordeel van deze middelen is dat de zorgvrager ze minder vaak hoeft in te nemen.

Wat zijn de algemene aandachtspunten bij medicijngebruik?

Methodisch werken; dit betekent dat je vanuit de juiste beroepshouding werkt en rekening houdt met de levensfase en kenmerken van de zorgvrager.

Je coördineert de zorg, voorziet de zorgvrager van de juiste informatie en hanteert daarbij de voorschriften en wetten die gelden.

Wat zijn taken van een verzorgende ten aanzien van medicijngebruik?

- de zorgvrager te motiveren en te stimuleren om zijn medicijnen in te nemen
- controleren of de zorgvrager het medicijn inneemt als hij die niet in eigen beheer heeft
- als een zorgvrager medicijnen weigert, is dat de verantwoordelijkheid van de zorgvrager. Je rapporteert het wel aan de arts.
- probeer een zorgvrager het belang van de behandeling uit te leggen.
- probeer je de reden te achterhalen.

Noem redenen waarom een zorgvrager zijn medicatie kan weigeren?

Het medicijn helpt niet.
De zorgvrager denkt dat hij het verkeerde medicijn krijgt.
De toediening is pijnlijk.
Het moment komt slecht uit.
Er zijn bezwaren van culturele of religieuze aard.
Het lukt niet om het medicijn door te slikken.
Slechte ervaringen met andere middelen.
Medicijn smaakt vies >> misschien kan het worden vervangen door een ander middel. Vooral bij kinderen en bij zorgvragers met een verstandelijke beperking kan dit een groot bezwaar zijn.

Wat zijn extra aandachtspunten bij kinderen?

Extra controle van de dosering

Reden: lager lichaamsgewicht, daarom minder medicatie en aanpassing dosering.

Wat zijn extra aandachtspunten bij ouderen?

Extra controle van de dosering.

Reden: Kans op bijwerkingen groter door de verminderde lever- en nierfunctie.

Wat zijn extra aandachtspunten bij kinderen, ouderen en zorgvragers met een verstandelijke beperking?

Toediening in de vorm van een drankje.
Reden: Als zorgvrager tabletten niet wil of kan slikken.

Wat zijn extra aandachtspunten bij zorgvragers met een verstandelijke beperking en kinderen?

Toediening in de vorm van een injectie of zetpil, in overleg met de arts.

Reden: Bij braken, misselijkheid en rumineren (herhaald en willekeurig voedsel uitspugen) of bewusteloosheid.

Wat zijn extra aandachtspunten bij een gezin met kleine kinderen?

Medicijncassette, uitzetten op het tijdstip van toedienen.

Reden: Minder kans op vergissingen.

Wat zijn extra aandachtspunten bij chronisch zieken?

- Motiveren en stimuleren
- Controle van werking, bijwerkingen, gewenning en verslaving.

Reden: Mogelijke problemen bij therapietrouw (ook bij uitblijvend succes. Herwinnen van lichamelijke mogelijkheden staat voorop.

Wat zijn extra aandachtspunten bij psychiatrische zorgvragers?

Extra controle op therapietrouw en overdosering.

Reden: Niet willen innemen van de juiste dosering door depressie, waandenkbeelden, manie, achterdocht.

Welke observaties doe je bij medicatie?

Je observeert of hij eventueel bijwerkingen heeft die beschreven zijn in de bijsluiter.
Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een allergische reactie. Dan heeft de zorgvrager last van jeuk of eczeem, en in het ergste geval kan er een anafylactische shock optreden.

Waarom mag je medicijnen niet met je blote handen aanraken?

- de werkzame stof kan via de poriën in je lichaam komen, waardoor overgevoeligheid of uitslag kan ontstaan.
- is niet hygiënisch.

Tegenwoordig zitten de medicijnen in doordrukstrips om dit probleem te voorkomen.
Leg dit aan de zorgvrager uit, zodat hij er zelf ook op kan letten.

Wet- en regelgeving rond opiaten.

Opiaten zijn pijnstillende middelen die verslavend kunnen werken, zoals opium, morfine, cocaïne, heroïne en methadon.
Deze medicijnen vallen onder de Opiumwet.

- Volgens die wet mag bijna niemand in Nederland opiaten produceren, verhandelen of bezitten.
- Uitzondering hierop is de apotheker. Hij mag wel opiaten produceren en verhandelen, maar alleen op recept van een arts.
- De apotheker zorgt ervoor dat de middelen op de afdeling aanwezig zijn, in een speciaal kastje. Hij houdt op formulieren ook precies bij wie hoeveel opiaten krijgt toegediend.
- Zorgvragers die thuis verblijven, krijgen uit veiligheidsoverwegingen een beperkte hoeveelheid.

Wat staat er op een medicijnkaart?

de naam van de zorgverlener
de naam en geboortedatum van de zorgvrager
de kamer van de zorgvrager
de naam van het geneesmiddel
de hoeveelheid, dosering en toedieningsvorm
het tijdstip waarop je het medicijn uit het opiatenkastje haalt
de paraaf van degene die het middel aan de zorgvrager heeft toegediend

Wat moet je als verzorgende zoal weten over medicatieveiligheid?

Als verzorgende moet je het een en ander weten over de meest gebruikte medicijnen en moet je weten hoe je informatie hierover moet zoeken in naslagwerken.

Zorg dat je op de hoogte bent van:
- de werking van het medicijn
- van de gebruikelijke dosering
- van factoren die de dosering kunnen beïnvloeden
- van bijwerkingen en reacties
- van toedieningsmethoden.

Als je medicijnen gaat uitdelen, zorg je dat je voldoende vers water bij je hebt. Neem op de medicijnkar lepels en de medicijnklapper mee.

Wat is de regel van vijf?

Om bij het toedienen van medicijnen vergissingen te voorkomen, wordt de regel van vijf gehanteerd:

1. Op de juiste tijd
2. Aan de juiste persoon
3. Het juiste medicament
4. De juiste dosis
5. De juiste toedieningswijze.

Wat wordt er bedoeld met medicijnen uitzetten?

Dat je de medicijnen klaarzet, meestal voor de hele dag, soms voor een hele week. In de instelling zet je de medicijnen uit in de medicijnkar.

In de thuissituatie zet je ze uit in een medicijncassette, die te koop is bij de apotheek of zorgwinkel.

Welke 2 toedieningswegen zijn er enteraal?

1. via de mond (per os)

2. via de anus (rectaal) >> klysma's en zetpillen

Als je medicijnen per os geeft, zul je er meestal een ruime hoeveelheid water bij geven. Je mag niet zomaar een andere vloeistof geven (bijvoorbeeld melk), omdat die een wisselwerking kan hebben met het medicijn.

Het bekende ‘pilletje onder de tong’ rekent men ook tot de ‘per os’-medicijnen. Het gaat om een medicijn dat vaak bij hartklachten wordt gegeven (nitrobaat) en dat via het slijmvlies van de mond zeer snel wordt opgenomen.

Welke 5 toedieningswegen zijn er parenteraal?

via de huid: denk aan zalf en (antirook)pleisters;
via slijmvliezen: denk aan het druppelen van ogen;
via lichaamsholten: oordruppels, vaginaaltabletten of -crèmes;
per inhalatie: denk aan alle middelen voor COPD-patiënten;
per injectie: dit kan intraveneus, intracutaan, subcutaan of intramusculair gebeuren.

Wanneer kies je voor een parenterale toedieningsweg?

Wanneer een lokaal effect gewenst is.

Noem 2 contra- indicaties voor inhalatie.

Toepassing van de inhalatietechniek is niet mogelijk.

De zorgvrager is bekend met:
- epilepsie
- ernstige hypertensie
- manifeste diabetes mellitus

Noem 4 doelen van inhalatie medicatie.

remming van ontstekingsreacties
verdunning van taai slijm
vermindering van slijmvlieszwelling
opheffen van bronchospasmen (bronchusverwijding)

Wat is de werking van Bronchusverwijdende middelen (bronchusverwijders)?

Verwijden de bronchiën (betere ademhaling).
Zorgvrager kan krachtiger hoesten (waardoor slijm wordt verwijderd).

Wat is de werking van Mucolytica?

Verdunnen het bronchiaalslijm (worden gebruikt bij cystische fibrose en chronische bronchitis).

Wat is belangrijk bij combinatiegebruik van bronchusverwijders en onstekingsremmers?

De volgorde van toediening van de verschillende soorten medicijnen is van belang.

Je begint altijd met een luchtwegverwijder.
Na twee tot vijf minuten is de werking van deze medicijnen effectief en kun je de ontstekingsremmer toedienen.

Waarvan is de keuze voor een bepaalde inhalatie methode afhankelijk?

de medische indicatie
de ademhalingscapaciteit
de vaardigheden van de zorgvrager

Welke observaties doe je bij inhalatie medicatie?

Observaties vóór de handeling

Is de opdracht duidelijk genoteerd?
Zijn de juiste materialen aanwezig?
Zijn de hulpmiddelen aanwezig?
Zit de zorgvrager in de juiste houding?

Observaties tijdens de handeling

Past de zorgvrager de juiste techniek toe?
Heeft de zorgvrager voldoende lucht en kracht om de inhalatie uit te voeren?
Kan ik meeademen om de zorgvrager te ondersteunen?

Observaties na de handeling

Hoe heeft de zorgvrager de inhalatie ervaren?
Zijn er nog bijzonderheden te bespreken met de zorgvrager?
Wat moet ik registreren en rapporteren?

Welke aandachtspunten zijn er bij instructie van inhalatie?

Bij de instructie moet je aandacht besteden aan:

de beleving van de zorgvrager;
de techniek van het toedienen;
de juiste dosering van het medicijn;
de frequentie van de toediening van het medicijn;
de vervanging van de inhalator.

Ook tijdens de inhalatie let je op veel details, zoals het bedienen van de inhalator, de juiste ademhalingstechniek en het al of niet terugademen via de inhalator.

Wat zijn 5 indicaties voor vaginale irrigatie?

vaginale afscheiding verwijderen;
preoperatief desinfecteren;
antiseptische medicatie toedienen;
proberen een bloeding te stoppen (door koude vloeistof in te brengen);
pijn en ontstekingen verlichten (door warme vloeistof in te brengen).

Wat zijn 4 contra-indicaties voor vaginale irrigatie?

Zwangerschap
Onbehandelde geslachtsziekte
Vier tot zes weken na de partus/abortus
Beschadigingen in de vagina

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Medicijn gebruik

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding