Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Medicijn gebruik / zorgvrager-zuurstof-tracheostoma

VTV Ademhaling, zuurstof en tracheacanule

46 belangrijke vragen over VTV Ademhaling, zuurstof en tracheacanule

Wat doet de arts om na te gaan hoeveel zuurstof en hoeveel koolzuur in het bloed aanwezig is?

De arts laat de bloedgaswaarden bepalen.
Dit wordt ook wel ‘astrup’ genoemd. Hierbij neemt de arts een arterieel bloedmonster af

Als het tekort aan zuurstof in het arteriële bloed het gevolg is van welke oorzaken, kan het verholpen worden door zuurstoftherapie.

- onvoldoende longventilatie
- Verminderde longdiffusie
- Verminderde perfusie van de longen
- Koolmonoxidevergiftiging

Wat is er aan de hand bij onvoldoende longventilatie?

Bij onvoldoende longventilatie kan de zorgvrager te weinig lucht in- en uitademen. Daardoor kan er dus niet genoeg gaswisseling plaatsvinden.

Wat zijn oorzaken van onvoldoende longventilatie?

- De meest voorkomende oorzaken van onvoldoende ventilatie zijn longziekten die worden aangeduid met de afkorting COPD
- Zorgvragers met longemfyseem moeten vaak langdurig met zuurstof worden behandeld
- onderdrukking van het ademhalingscentrum in de hersenen

Wat is er aan de hand bij verminderde longdiffusie?

Aandoeningen waarbij vocht rondom de longblaasjes voorkomt of waarbij de wand van de longblaasjes verdikt is, kunnen zuurstof en koolzuur niet zo makkelijk de wand van de longblaasjes passeren.

Bij wie zien we een verminderde longdiffusie?

Bij zorgvragers met longoedeem en ook bij longfibrose (bijvoorbeeld stoflongen).

Wat is er aan de hand bij verminderde perfusie van de longen?

Bij een verminderde perfusie van de longen is de doorbloeding van de longen verminderd, bijvoorbeeld door een longembolie (prop in de longslagader)

Wat is er aan de hand bij een koolmonoxidevergiftiging?

Bij een koolmonoxidevergiftiging hebben koolmonoxidemoleculen de zuurstofmoleculen in de hemoglobine verdrongen.

Het toedienen van zuurstof aan een zorgvrager met hypoxemie heeft weinig effect in welke gevallen?

Er is sprake van bloedarmoede.
Er is sprake van een onvoldoende pompwerking van het hart.

Waarom heeft zuurstof weinig effect in het geval van bloedarmoede?

In dit geval is er te weinig hemoglobine in het bloed om de zuurstof vast te houden. Het is dan beter om een bloedtransfusie toe te dienen en zo het hemoglobinegehalte van het bloed te verhogen

Waarom heeft zuurstof weinig effect in het geval van onvoldoende pompwerking van het hart?

Er is sprake van een onvoldoende pompwerking van het hart. Medicijnen die de pompwerking van het hart verbeteren zijn de eerste keuze. Als dit onvoldoende helpt, kan men extra zuurstof geven.

Er zijn verschillende systemen om zuurstof toe te dienen welke zijn dit?

de neuskatheter
de zuurstofbril,
de transtracheale katheter
het zuurstofmasker

Wat is een nadeel van zowel de neuskatheter en de zuurstofbril?

Zowel de neuskatheter als de zuurstofbril zijn voor de zorgvrager redelijk belastend.
Ze zijn duidelijk zichtbaar en niet te verbergen.
Een ander nadeel is dat beide systemen veel zuurstofverlies geven.

Wat is een transtracheale katheter?

Een transtracheale katheter in een kleine stoma in de hals, net onder de adamsappel, wordt zuurstof direct in de trachea gebracht.
Deze tracheostoma kan onder lokale verdoving worden aangebracht. De katheter bestaat uit een drie millimeter dik slangetje dat op een zuurstofbron kan worden aangesloten.

Wat zijn de voordelen van een transtracheale katheter?

Het slangetje in de hals kan gemakkelijk door een sjaaltje of das gecamoufleerd worden, waardoor het niet zichtbaar is
Het verlies van zuurstof is de helft kleiner dan bij een neuskatheter of zuurstofbril

De belangrijkste indicaties voor het aanbrengen van een tracheostoma met een tracheacanule zijn?

langdurige beademing;
het ontwennen van beademing;
neurologische aandoeningen;
obstructies van de bovenste luchtwegen (bijvoorbeeld bij tumoren).

Wanneer wordt er gebruik gemaakt van een zuurstofmasker?

Meestal wordt deze vorm van zuurstoftoediening gebruikt in acute situaties.
Men gebruikt het masker als de zorgvrager nauwkeurig afgepaste hoeveelheden zuurstof van een hoge vochtigheidsgraad nodig heeft.
Verder wordt het nog toegepast bij een zorgvrager die alleen nog door de mond kan ademen.

Wanneer een zorgvrager beademd moet worden, roept dat verschillende emoties bij hem op welke emoties kunnen dat zijn?

Angst

Onzekerheid en verdriet

Opluchting en rust

Welke observaties moet je uit voeren voor de zuurstoftoediening?

Is de zorgvrager voldoende geïnformeerd over de handeling en over de veiligheidsmaatregelen?
Hoe staat de zorgvrager er tegenover?
Staan alle materialen en apparatuur klaar en is de zuurstofcilinder voldoende gevuld?
Is van de materialen die steriel moeten zijn, de steriliteitdatum niet verlopen?
Is de zorgvrager allergisch voor gewone pleisters?

Welke observaties moet je uit voeren tijdens de zuurstoftoediening?

Hoe reageert de zorgvrager?
Zit de zuurstofslang in de luchtwegen?
Is alle apparatuur goed aangesloten?
Wordt de juiste hoeveelheid zuurstof toegediend?
Ligt of zit de zorgvrager comfortabel met alle apparatuur en hulpmiddelen?

Welke observaties moet je uit voeren na de zuurstoftoediening?

Hoe heeft de zorgvrager het aansluiten van de zuurstof ervaren?
Verandert de huidskleur en de kleur van lippen en nagels nu de zorgvrager zuurstof krijgt?
Kan de zorgvrager omgaan met de zuurstofcilinder en alle apparatuur bij de dagelijkse bezigheden?
Houdt de zorgvrager zich aan de veiligheidsvoorschriften?
Heb je de hoeveelheid zuurstof in de fles en het tijdstip van verschoning van de neusslang en luchtbevochtiger genoteerd in het zorgdossier, zodat de zuurstoffles tijdig vervangen wordt?
Zijn alle materialen opgeruimd?
Zijn alle bijzonderheden genoteerd in het zorgdossier?

Bij de zorg voor een zorgvrager die zuurstof krijgt, zijn vaak verschillende zorgverleners betrokken, namelijk?

de afdelingsarts, huisarts of longspecialist;
de fysiotherapeut en ergotherapeut die adviezen kunnen geven en zorg kunnen verlenen bij het leren omgaan met de apparatuur;
de astmaverpleegkundige;
de wijkziekenverzorgende of -verpleegkundige in de thuiszorg;
de dienstverleners van firma’s die de zuurstofapparatuur leveren.

Welke zuurstofpercentages zijn acceptabel? Zuurstofpercentage tussen 96% - 100%:

Acceptabel bij gezonde mensen

Welke zuurstofpercentages zijn acceptabel? Zuurstofpercentage tussen 92% - 100%

Acceptabel bij COPD en hartfalen

Welke zuurstofpercentages zijn acceptabel? Zuurstofpercentage < 95%:

Toediening van zuurstof overwegen (in overleg met arts)

Welke zuurstofpercentages zijn acceptabel? Zuurstofpercentage < 90%

Desaturatie, zuurstof toedienen (in overleg met arts).

Wat zijn enkele indicaties voor het meten van de saturatie

ontwennen/afbouwen van beademing of zuurstof
benauwdheidsklachten;
cyanose (van de huid, vingers, nagelbed, lippen)
heel langzame of heel snelle ademhaling
heel langzame of heel snelle pols
veranderingen in het bewustzijn van de zorgvrage

Wat zijn enkele redenen (indicaties) voor het toedienen van zuurstof?

hypoxie, zich (onder andere) uitend in lage zuurstofsaturaties
diffusiestoornissen, bijvoorbeeld een longembolie
ademnood (bijvoorbeeld bij een longinfectie)
acuut myocardinfarct
sedatie (het, als gevolg van sedatie, te weinig en te ondiep ademhalen)
anemie

Het percentage zuurstof dat de zorgvrager binnenkrijgt, is afhankelijk van?

het aantal liters zuurstof dat toegediend wordt;
het ademhalingspatroon van de zorgvrager.

Welke materialen heb je nodig als je iemand zuurstof gaat toedienen?

Zuurstofbron: dit kan een centrale zuurstofvoorziening zijn of een zuurstofcilinder.
Zuurstofklok bij een centrale zuurstofvoorziening.
Bij gebruik van een zuurstofcilinder: reduceerventiel, manometer en zuurstofklok.
Aquapak: moet om de vijf dagen vervangen worden in verband met risico op besmetting met de pseudomonasbacterie.
Zuurstofbril, zuurstofkatheter of zuurstofmasker.
Verbindingsslang.
Koppelstukje voor de zuurstofklok wanneer geen Aquapak gebruikt wordt.
Koppelstukje voor de verbindingsslang.
Tissues.
Saturatiemeter

Symptomen die wijzen op een tekort aan zuurstof:

kortademigheid in rust en bij lichte inspanning
sufheid, vergeetachtigheid, verwardheid
een raar gevoel in het hoofd, gevoel van zwakte en krachteloosheid
hoge polsfrequentie
blauwe verkleuring van huid en nagels

Er zijn verschillende indicaties voor het uitzuigen van neus-, mond- en keelholte welke zijn dit?

wanneer een zorgvrager zelf niet goed kan ophoesten of slikken: bijvoorbeeld een bewusteloze of uitgeputte zorgvrager, of een zorgvrager met een hoge dwarslaesie;
wanneer de secreetproductie is toegenomen (bijvoorbeeld bij een pneumonie)
wanneer er medische problemen zijn, zoals afwijkingen van het hart of van de hersenen, waarbij ophoesten of houdingsdrainage een te groot risico is;
wanneer de algemene conditie van de zorgvrager zo slecht is dat alle andere oplossingen voor het vrijmaken van de luchtwegen een extra belasting vormen.

De neus-, mond- en keelholte mag niet worden uitgezogen bij?

een verhoogd risico op neus- en keelbloedingen;
lekkage van hersenvocht (liquor cerebrospinalis) in het neus- en keelgebied door een schedeltrauma;
een fractuur aan het aangezicht: de zorgvrager zal tijdens het afzuigen te veel pijn ondervinden;
oesofagusvarices (spataderen in de slokdarm);
gevaar van aspiratie;
laryngospasmen (kramp van de spieren van de luchtwegen);
aanleg voor levensbedreigende hartritmestoornissen;
een aangeboren stollingsstoornis;
een verlaagd aantal trombocyten.

Om te voorkomen dat het slijm afgezogen moet worden, kun je in eerste instantie de uitscheiding van sputum stimuleren door?

houdingsdrainage;
ademhalings- en hoesttechnieken;
eventueel medicatie;
inschakelen van een fysiotherapeut.

Uitzuigen van de luchtwegen moet niet te snel worden uitgevoerd. Er kunnen namelijk ernstige complicaties door ontstaan, zoals?

hypoxie;
bronchospasmen;
cardiale problemen;
beschadiging van het weefsel;
infectie;
overprikkeling

Welke observaties voer je uit tijdens het uitzuigen van de mond, keelholte?

Zit de zorgvrager in Fowlerhouding?
Hoe reageert de zorgvrager?
Verloopt de handeling soepel of is er sprake van obstructie?
Controleer regelmatig de polsslag om complicaties te voorkomen.
Observeer eventuele bronchospasmen, hypoxie, hoestaanvallen, bloeding of hartproblemen.
Komt er sputum mee?

Welke observaties voer je uit na het uitzuigen van de mond, keelholte?

Hoe heeft de zorgvrager het uitzuigen ervaren?
Hoe ziet het sputum eruit en wat is de hoeveelheid?
Is de handeling gerapporteerd?
Zijn er bijzonderheden te rapporteren?
Heeft de zorgvrager klachten?
Hoe heeft de zorgvrager de verzorging ervaren?

Bij het uitzuigen van de neus-, mond- en keelholte zijn vaak verschillende zorgverleners betrokken, namelijk?

de specialist of huisarts;
de diëtist die advies geeft over het soort voeding om aspiratie tegen te gaan;
de wijkziekenverzorgende of wijkverpleegkundige.

Waarmee wordt de cuff gevuld? en waarom?

de word met cuff lucht gevuld. Als een met vocht gevulde cuff zou barsten, zou de vloeistof namelijk een ontsteking in de longen kunnen veroorzaken.

Een tracheacanule en tracheostoma verzorgen wat zijn enkele indicaties

inspectie van de tracheostoma
schoonmaken van de binnencanule
verwisselen van de binnencanule (dagelijks)
bij benauwdheid: inspectie van de binnencanule
verwisselen van de kunstneus

Wat zijn de contra-indicaties van een tracheancanule en tracheostoma verzorgen?

Er zijn in principe geen contra-indicaties voor het verzorgen van een tracheostoma.

Een tracheacanule met cuff bestaat uit welke onderdelen?

Aanzetstuk: hierop kan een beademingsmachine, kunstneus of spraakknoopje aangesloten worden.
Fixatieopeningen: aan beide kanten van de canule bevinden zich openingen, waardoor een canulebandje geplaatst kan worden.
Binnencanule: afhankelijk van het merk/type canule zit de binnencanule aan de buitencanule bevestigd. De binnencanule kan verwijderd worden om hem te reinigen. De binnencanule is eenvoudig los te krijgen van de buitencanule door te draaien, trekken of knijpen (afhankelijk van het type).
Cuff, toevoer naar de cuff, ventielaanzet waarmee de cuff opgeblazen en geleegd kan worden en een drukballon (de druk in de ballon is gelijk aan de druk in de cuff).

Bij het verzorgen van een zorgvrager met een tracheostoma verricht je verschillende observaties voor de handeling welke zijn dit?

Observeer de gemoedstoestand van de zorgvrager, ook de non-verbale reacties.
Ga na of je alle materialen hebt klaargelegd.

Bij het verzorgen van een zorgvrager met een tracheostoma verricht je verschillende observaties tijdens de handeling welke zijn dit?

Ontlucht de cuff.
Hoe zijn de reacties van de zorgvrager?
Observeer de wond en de huid rond de tracheostoma.
Observeer hoestprikkels bij de zorgvrager.
Observeer de hoeveelheid sputum in de tracheacanule.
Is de cuff van voldoende lucht voorzien?

Een zorgvrager met een tracheostoma geef je voorlichting over

de reden voor de verzorging van de tracheostoma;
de wijze waarop de verzorging van de tracheostoma zal plaatsvinden;
hoe de zorgvrager de handeling kan ervaren (pijn, kriebelig gevoel);
wanneer de zorgvrager moet waarschuwen:
- bij ernstige benauwdheid;
- bij te veel sputum;
- bij een bloeding bij de tracheostoma;
- bij pijn;
- bij problemen met de tracheostoma;
wat de zorgvrager wel en niet kan doen in zijn dagelijks handelen als hij een tracheostoma heeft;
welke therapieën (logopedie) en verenigingen er zijn om een zorgvrager met een tracheostoma te begeleiden.

Een zorgvrager met een tracheostoma geef je instructie over

Geef instructies over de handeling volgens protocol, net zolang totdat hij de zorg op zich kan nemen.
Het is belangrijk voor de zorgvrager dat hij weet welke canule hij heeft en hoe die eruitziet.
Gebruik eventueel tekeningen en materialen om dat duidelijk te maken. Het is belangrijk dat hij weet welke complicaties hij kan krijgen en hoe hij die kan voorkomen.
Instrueer ook over bevochtigingstechnieken en eventueel het uitzuigen van de tracheacanule.
Geef ook instructies over mogelijke communicatiemiddelen.
Geef aan wanneer hij contact moet opnemen met deskundigen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Medicijn gebruik

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding