Farmacokinetiek: A day in a drug's life - Eliminatiesnelheid: eerste-ordekinetiek

11 belangrijke vragen over Farmacokinetiek: A day in a drug's life - Eliminatiesnelheid: eerste-ordekinetiek

Waar staat de k voor in de reactiesnelheidsvergelijking?

Hierin is k een evenredigheidsconstante, die de (reactie)snelheidsconstante wordt genoemd. Voor elk proces heeft k zijn eigen waarde.

Waarom staat er een minteken in de reactiesnelheidsvergelijking?

Omdat bij eliminatie een concentratiedaling plaatsvindt, is de waarde van dC/dt kleiner dan 0. Men heeft afgesproken dat C en k positief moeten zijn, en daarom wordt een minteken in de vergelijking gezet.

Waarom wordt de (reactie)snelheidsvergelijking de eerste-ordekinetiek genoemd?

Omdat de snelheid dC/dt afhangt van C tot de eerste macht (C1, de exponent 1 laat men vaak weg), noemt men dit eerste-ordekinetiek. De snelheid waarmee de geneesmiddelconcentratie in het plasma daalt, is dus evenredig is met die plasmaconcentratie tot de eerste macht. Met andere woorden: hoe meer er in het bloed zit, hoe meer er per seconde wordt verwijderd.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Met welke formule is af te leiden hoe de plasmaconcentratie in de tijd daalt?

Wiskundig is uit dC/dt = −kC af te leiden hoe de plasmaconcentratie in de tijd daalt. C als functie van t, dus C(t) wordt gegeven door: C(t) = C0 * e-kt met C0 de concentratie op t = 0.

Waarmee kan aangetoond worden dat de halfwaardetijd onafhankelijk is van de beginconcentratie?

Bij eerste-ordekinetiek kun je aantonen, dat die halfwaardetijd onafhankelijk is van de beginconcentratie: of je nu met veel of met weinig geneesmiddel begint, het duurt even lang tot je de helft daarvan kwijt bent. Er wordt per tijdseenheid steeds hetzelfde percentage van de overgebleven hoeveelheid uitgescheiden.

Hoe kan de concentratie op tijdstip t berekend worden met de halfwaardetijd?

Als de halfwaardetijd bekend is, kan de concentratie op tijdstip t vaak eenvoudiger worden berekend dan met C(t) = C0 ∙ e-kt. Laatstgenoemde formule is namelijk om te schrijven tot een eenvoudiger vorm: C(t) = C0 * (1/2)t/t1/2.

Wanneer wordt een geneesmiddel gezien als 'uit het lichaam verdwenen'?

Uit de formule voor de plasmaconcentratie waarbij de halfwaardetijd gebruikt wordt, volgt dat als na een éénmalige toediening van een geneesmiddel 5 halfwaardetijden verstreken zijn, er nog slechts 3,125% van de oorspronkelijke geneesmiddelconcentratie aanwezig is: in verreweg de meeste gevallen is dat een te verwaarlozen hoeveelheid. Het geneesmiddel heet dan ook ‘uit het lichaam verdwenen’ na pakweg vijfmaal de halfwaardetijd.

Wanneer verloopt de eliminatie volgens de eerste-ordekinetiek?

Het lichaam kan met zijn eliminatieprocessen in de lever en de nieren over het algemeen veel grotere geneesmiddelconcentraties aan, dan er via één dosering in het bloed terechtkomen. Zolang dat het geval is, zijn lever en nieren niet de beperkende factor, maar de concentratie zelf. Dan verloopt de eliminatie volgens eerste-ordekinetiek.

Wat zijn vier kenmerken van de eerste-ordekintetiek?


- Bij eerste-ordekinetiek is de eliminatiesnelheid recht evenredig met de geneesmiddelconcentratie.
- In elk tijdsinterval wordt een even groot percentage van het geneesmiddel uitgescheiden.
- De geneesmiddelconcentratie daalt exponentieel in de tijd.
- Treedt op als de lever en nieren de uitscheiding goed aankunnen.

Onder welke omstandigheden is de klaring constant?

De klaring is constant zolang lever en nieren goed werken en niet door ziekte of medicijngebruik anders zijn gaan functioneren. (Dit laatste geldt bijvoorbeeld voor sommige epilepsiemedicijnen zoals carbamazepine: dit geneesmiddel stimuleert de lever tot een snellere omzetting van vele geneesmiddelen, waaronder carbamazepine zelf.)

Hoe kan de geëlimineerde stofhoeveelheid per seconde berekend worden?

Cl * C stelt de hoeveelheid (bijv. in mg) geëlimineerd geneesmiddel per tijdseenheid voor. Immers: gezuiverd (geklaard) plasmavolume per seconde * de concentratie in dat plasmavolume = geëlimineerde stofhoeveelheid per seconde.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo