The Molecular Basis of Genetic Disease

28 belangrijke vragen over The Molecular Basis of Genetic Disease

Wat zjin voorbeelden van ziekten veroorzaakt door een ectopische of heterochronische expressie van een eiwit?

- Oncogenen (kanker)
- Heriditary persistence of fetal hemoglobin (HPFH)

In welke 9 stadia voor de vorming van eiwitten kan een mutatie optreden?

- Transcription
- Translation
- Polypeptide folding
- Post-translational modification
- Quaternary structure formation
- Subcellular localization
- Cofactor binding
- Function of correct protein
- Correct degradation

Wat zijn de kenmerken van hemoglobine?

- Bevindt zich in de erytrocyten.
- Functie = vervoeren van zuurstof.
- Bestaat uit 4 subunits.
- Elke keten bevat een heemgroep met een ijzermolecuul waaraan zuurstof kan binden.
- De heemgroep is gelinkt aan extreem geconserveerde residuen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke extreem geconserveerde residuen bevatten de globineketens van hemoglobine?

- His92
- Phe42

Wat is Hb Gower 2 en waar bestaat het uit?

- Embryonaal hemoglobine: kan geen zuurstof vervoeren.
- α2ε2 (2x alfa + 2x epsilon)

Wat is HbF en waar bestaat het uit?

- Foetaal hemoglobine: kan wel zuurstof vervoeren (bindt zuurstof beter dan HbA; hogere zuurstofaffiniteit).
- Omvat <1% van totale hemoglobine in volwassenen.
- α2γ2 (2x alfa + 2x gamma)

Wat is HbA en waar bestaat het uit?

- Adult hemoglobine: kan wel zuurstof vervoeren.
- Omdat 98% van totale hemoglobine in volwassenen.
- α2β2 (2x alfa + 2x beta)

Welke globine genen zijn er en op welke chromosomen liggen die?

- Chromosoom 16: cluster van α-like genes (α-globine gencluster).
- Chromosoom 11: cluster van β-like genes (β-globine gencluster).


Welke β-like genes zijn er?

- Epsilon (ε)
- Gamma (γ)
- Delta (δ)
- Bèta (β)


Hoeveel globine genen zijn er die coderen voor HbA?

- Alfa 1 (2x) + alfa 2 (2x), dus 4 α-globine genen.
- Bèta (2x), dus 2 β-globine genen.


Wanneer komt de productie van β-globineketens op gang?

- Vanaf de geboorte: globine switching van gamma naar bèta.
- 3 maanden na de geboorte is bijna al het HbF vervangen door HbA.

Wat is de locus control region (LCR)?

- Soort promoter voor het gehele β-globine gencluster.
- Bestaat uit 5 regio’s met open chromatine: transcriptiefactoren en enzymen krijgen de ruimte om te kunnen binden.
- Deletie in de LCR resulteert in εγδβ-thalassemie: geen productie van zowel ε-, γ-, δ- als β-globine ketens.

Wat is de meest voorkomende humane monogenetische ziekte?

Thalassemie

Wat is het verschil tussen sikkelcelziekte en sikkelcel trait?

- Sikkelcelziekte = homozygote mutatie in beide β-globine genen (niet levensvatbaar).
- Sikkel cell trait = heterozygote mutatie in één van de β-globine genen, waardoor zowel HbA als HbS aanwezig is.

Hoe kan sikkelcelziekte worden behandeld?

Door het opkrikken van HbF (HbF remt de polymerisatie van deoxy-HbS).

Wat is Hb Hammersmith?

- Mutatie in β-globine gen in één van de 2 extreem geconserveerde residuen waaraan heem gelinkt is: Phe42Ser mutatie.
- Heem kan niet meer binden aan hemoglobine, leidend tot lage affiniteit voor zuurstof waardoor er geen zuurstofvervoer mogelijk is --> cyanosis.

Wat is Hb Kempsey?

- Missense gain-of-function mutatie in β-globine gen (Asp99Asn).
- Vorming van abnormaal hemoglobine (abnormaal eiwit).
- Hb Kempsey wordt geblokkeerd in een hoge zuurstof affiniteitstoestand: minder zuurstofafgifte aan omliggende weefsels.
- O2 kan wel binden, maar niet meer loslaten.
- Leidt tot polycythemia (hoog hematocriet).

Waar komt Hydrops fetalis het meeste voor?

In Zuidoost-Azië, want daar komt vaak een cis deletie voor.

Wat is het verschil tussen Hb Barts en HbH?

- Hb Barts = 4 γ-globine ketens (kan geen zuurstof vervoeren).
- HbH = 4 β-globine ketens (kan geen zuurstof vervoeren).


Wat is ATR-X syndroom?

- Zeldzame vorm van α-thalassemie in combinatie met een intellectuele achterstand.
- Mutatie in X-gelinkte ATRX gen: codeert voor een chromatine remodellerend eiwit --> activeert de α-globine genen expressie.
- Mutatie zorgt voor ophoping van macroH2A histon en geen expressie van α-globine genen.

Wat is Rett syndroom?

- Mutatie in het MECP2 gen: codeert voor een eiwit dat aan gemethyleerd DNA bindt.
- Mutatie zorgt voor een verstoorde epigenetische regulatie en leidt tot een ontwikkelingsregressie.

Wat is het verschil tussen simple en complex β-thalassemie?

- Simple β-thalassemie = alleen een mutatie in het β-globine gen.
- Complex β-thalassemie = mutatie waardoor naast het β-globine gen nog één of meerdere genen in het β-globine gencluster niet meer functioneren (bv. door mutatie in de LCR).

Welke mutaties kunnen simple β-thalassemie veroorzaken?

Splicing mutaties:
- Splice junction mutatie = mutatie in splice-site waardoor splicing niet kan plaatsvinden op de gebruikelijke donor/acceptor sites.
- Intron mutatie = mutatie in intron waardoor een donor/acceptor site ontstaat in een intron waar splicing kan plaatsvinden.
- Coding sequence mutatie = mutatie in exon waardoor een donor/acceptor site ontstaat in een exon waar splicing kan plaatsvinden.

Nonsense mutaties:
- Vroegtijdig stopcodon = vorming van korte of onzin eiwitten.

Wat is het nonsense-mediated mRNA decay mechanisme?

Mechanisme in cellen dat er bij nonsense mutaties, waarbij er sprake is van het optreden van een vroegtijdig stopcodon, voor zorgt dat gevormde korte of onzin eiwitten niet tot expressie komen.

Wat is heriditary persistence of fetal hemoglobin (HPFH)?

- Klinisch goedaardige ziekte: hele leven HbF.
- Aanhoudende expressie van het γ-globine gen bij volwassenen (γ-globine komt normaal alleen tot expressie bij foetussen).
- Ontstaat doordat globine switching van γ-globine naar bèta-globine niet plaatsvindt.

Hoe kan thalassemie worden behandeld?

- Bloedtransfusies: elke 3 maanden hele leven lang nodig.
- Beenmerg/stamceltransplantatie: geeft genezing (lastig want matchende HLA-donor nodig).
- Kunstmatig verhogen van HbF of HbA2: alleen effect bij β-thalassemie.

Wat is het BCL11A-gen?

- Gen coderend voor een transcriptiefactor die de γ-globine genexpressie remt in volwassenen.
- Verantwoordelijk voor het stoppen van de HbF productie na de geboorte.

Hoe kan de normaal lage hoeveelheid HbF in volwassenen kunstmatig worden verhoogd bij sikkelcelanemie en β-thalassemie?

- Remmen van het BCL11A gen: minder BCL11A genexpressie leidt tot minder remming van de γ-globine genexpressie en dus meer HbF.
- Trisomie chromosoom 13: meer expressie van miRNA 15a en 16-1 leidt tot remming van MYB waardoor minder remming van de γ-globine genexpressie en dus meer HbF.
- Medicatie met Decitabine: hypomethylatie van de γ-globine promotor meer expressie van het gen --> hogere expressie van HbF.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo