Startpagina / Samenvattingen / MEMO geschiedenis voor de bovenbouw VWO - examenkatern historische contexten / nederlanden-filips-willem

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)

29 belangrijke vragen over Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)

Waarom was de verovering van den Briel in 1572 door de Watergeuzen zo belangrijk?

Vanaf dat moment sloten steeds meer steden zich aan bij de Opstand. Willem van Oranje werd nu de leider en de Staten van Holland erkenden hem weer als stadhouder.

Waarom was het zo bijzonder toen Willem van Oranje weer als stadhouder erkend werd?

Een stadhouder is eigenlijk een plaatsvervanger voor Filips II, maar Willem van Oranje was nu (namens de Staten van Holland, Zeeland en Utrecht en later ook namens andere statenvergaderingen) aanvoerder tegen Filips.

Wat waren de 3 redenen voor de Opstand?

1. Boosheid over kettervervolgingen
2. Adel is ontevreden over centralisatie en de daarmee toenemende macht van de Spaanse ambtenaren
3. Honger en inflatie eind jaren 1560

Waarom hielp de komst van de Hertog van Alva Filips niet?

Zijn harde optreden werkte juist averechts. Door het straffen van steden als Naarden en Haarlem en het opstellen van de Raad van Beroerten, kwam er juist meer verzet.

Wanneer begon de opstand?

1568

Wanneer verliet Alva de Nederlanden?

1573

Welke 2 groepen stonden tijdens de Opstand het sterkst tegenover elkaar?

De radicale calvinisten (iedereen moet calvinist worden) en de gezagsgetrouwe katholieken (orde onder Filips II herstellen)

Op welke manier probeerde Willem van Oranje zoveel mogelijk aanhang te krijgen?

- Hij stelde zich nadrukkelijk gematigd op
- Hij legde nadruk op de strijd van het 'vaderland' tegen de 'Spaanse' tirannie. Zo hadden mensen het gevoel dat het niet om geloof ging, maar om de Nederlandse waarden.

Wat leidde tot de Pacificatie van Gent?

Doordat Spanje in 1575 bankroet ging, kregen Spaanse soldaten niet meer goed betaald, waardoor ze op groten schaal aan het muiten sloegen in Nederland. Dit zorgde daar voor grote problemen, en uiteenlopende partijen zagen in dat onderlinge verzoening de enige oplossing was.

Wat was de Pacificatie van Gent?

1576. Tijdelijke verzoening van de Nederlanden die gezamenlijk het vertrek van Spaanse soldaten eisten. Godsdienst wordt hierbij even in de koelkast gezet. Ook keren ze zich alleen tegen het leger, en niet tegen de koning, die zeggen ze nog te volgen.

Waarom mislukte de verzoening uiteindelijk?

In Vlaanderen en Brabant namen radicale calvinisten op veel plaatsen de macht over. Willem van Oranje moedigde ze daarbij aan. Katholieken schrokken hiervan, en zo kwamen de Zuidelijke Nederlanden op den duur weer onder bestuur van de Spanjaarden

Wat was de reden voor het Plakkaat van Verlatinghe?

Filips II gaf Willem van Oranje de schuld voor de nare situatie die in de Nederlanden was ontstaan, en deed hem in de ban. Dit maakte dat de opstandelingen vonden dat ze Filips niet meer als soeverein konden gehoorzamen.

Waarom is het onjuist om te zeggen dat het Plakkaat van Verlatinghe de onafhankelijkheidsverklaring van de Republiek is?

- Niet alle 7 noordelijke gewesten tekenden, en wel een aantal zuidelijke
- Noordelijke gewesten zochten eerst nog naar een nieuwe heer die de soevereiniteit op zich wilde nemen

Wat zorgde voor tegenslagen na 1580?

- Hertog van Anjou was als soevereine macht gevraagd, maar hij deed vrij weinig.
- In 1584 werd Willem van Oranje vermoord
- Antwerpen werd in 1585 weer overgenomen, en ook het grootste deel van de zuidelijke Nederlanden

Waarom vroegen de Nederlanden Elizabeth I om hulp?

Zij hadden een gemeenschappelijke vijand. Filips vond de protestantse Elizabeth een ketter, en had haar ook in de ban laten doen door de Paus.

Waarom gingen de Nederlanden in 1588 onafhankelijk verder?

Er was geen soevereine macht te vinden die het een beetje goed deed. Het was dus een noodgedwongen beslissing.

Waardoor kregen de noordelijke Nederlanden de kans om uit te groeien tot republiek?

- De Spaanse armada werd verslagen door Engeland (1588)
- Andere conflicten hielden Filips II bezig
Door deze 2 ontwikkelingen stokte de opmars van Spanje

Wat waren de 3 oorzaken voor de Gouden Eeuw?

- Door de aanvoer van betaalbaar graan uit het Oostzeegebied kon de bevolking makkelijk worden gevoed
- Van oudsher waren de feodale structuren in de Noordelijke Nederlanden zwak --> commerciële landbouw (boeren specialiseren zich in veeteelt en handelsgewassen, terwijl in de rest van Europa boeren haast niks verkopen)
- De val van Antwerpen in 1585. Hiermee kwamen veel kooplui en handwerkerslieden naar Amsterdam. Ook werd de Schelde afgesloten, waardoor de haven van Antwerpen niet meer zo aantrekkelijk was.

Wat leverde de grootste bijdrage aan de rijkdom van de Republiek in de Gouden Eeuw?

De moedernegotie

Op welke manier was er geen verandering onder het regentensysteem ten opzichte van de tijden voor de Opstand?

De steden en gewesten deden weer zo veel mogelijk zelf. Ze hadden hun eigen rechtspraak, vaardigden eigen wetten uit en hieven belastingen.

Op welke manier was er wel verandering onder het regentensysteem ten opzichte van tijden voor de Opstand?

Er was nu in zekere mate godsdienstvrijheid. De handelaren hadden baat bij een toestroom van buitenlandse kooplui, en deze werden daarom goede faciliteiten gegeven. Ze mochten bijvoorbeeld zelf een ander geloof uitoefenen, zolang ze maar niet te veel aandacht trokken. Ook was er meer vrijheid van meningsuiting.

Wat was de bouw van de Portugees-Joodse synagoge?

1639 in Amsterdam werd een synagoge gebouwd. Dit was zeer bijzonder voor die tijd. De reden was dat veel joden uit Portugal veel kapitaal bezaten, en om te zorgen dat dat bij de handelaren in de Republiek zou komen, wilden deze de joden het zo goed mogelijk naar de zin maken.

Wie was Johan van Oldenbarneveldt?

- 1547-1619
- Vertrouweling van Willem van Oranje
- Werd na diens dood raadpensionaris en hielp de Republiek politiek vorm te geven
- Man achter VOC en 12jarig bestand

Wat was het Staatse Leger?

Gezamelijk leger van de zeven gewesten van de Republiek

Waarom begonnen de Nederlandse handelaren naar Azië te varen vanaf de late 16e eeuw?

De Portugese havens waren vanaf die tijd onder Spaanse controle, en specerijen waren daardoor niet meer verkrijgbaar voor Nederlandse handelaren.

Welke binnenlandse problemen werden tijdens het Twaalfjarig bestand besproken?

- De juiste interpretatie van het calvinisme (predestinatie)
- De machtsverdeling tussen de raadpensionaris Oldenbarneveldt en stadhouder Maurits

Wie was Rembrandt van Rijn?

- Schilder
- 1606/1607-1669
- Niet gewaardeerd in eigen tijd, nu wordt zijn werk wel van hoge waarde geacht

Wat zorgde voor het einde van de Gouden eeuw?

Aan het einde van de 17e eeuw hadden andere landen zoals Frankrijk en Engeland de Republiek weer ingehaald. Ze verloor daardoor haar leidende positie.

Wat zorgde voor de eerste spanningen tussen Maurits en van Oldenbarnevelt?

Na de slag bij Nieuwpoort in 1600 verweet Maurits van Oldenbarnevelt dat hij hem op een missie had gestuurd die verkeerd had kunnen aflopen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

MEMO geschiedenis voor de bovenbouw VWO - examenkatern historische contexten | 9789034541932 | Eelco Beukers, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)

De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)

29 belangrijke vragen over Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)

Waarom was de verovering van den Briel in 1572 door de Watergeuzen zo belangrijk?

Waarom was het zo bijzonder toen Willem van Oranje weer als stadhouder erkend werd?

Wat waren de 3 redenen voor de Opstand?

Waarom hielp de komst van de Hertog van Alva Filips niet?

Wanneer begon de opstand?

Wanneer verliet Alva de Nederlanden?

Welke 2 groepen stonden tijdens de Opstand het sterkst tegenover elkaar?

Op welke manier probeerde Willem van Oranje zoveel mogelijk aanhang te krijgen?

Wat leidde tot de Pacificatie van Gent?

Wat was de Pacificatie van Gent?

Waarom mislukte de verzoening uiteindelijk?

Wat was de reden voor het Plakkaat van Verlatinghe?

Waarom is het onjuist om te zeggen dat het Plakkaat van Verlatinghe de onafhankelijkheidsverklaring van de Republiek is?

Wat zorgde voor tegenslagen na 1580?

Waarom vroegen de Nederlanden Elizabeth I om hulp?

Waarom gingen de Nederlanden in 1588 onafhankelijk verder?

Waardoor kregen de noordelijke Nederlanden de kans om uit te groeien tot republiek?

Wat waren de 3 oorzaken voor de Gouden Eeuw?

Wat leverde de grootste bijdrage aan de rijkdom van de Republiek in de Gouden Eeuw?

Op welke manier was er geen verandering onder het regentensysteem ten opzichte van de tijden voor de Opstand?

Op welke manier was er wel verandering onder het regentensysteem ten opzichte van tijden voor de Opstand?

Wat was de bouw van de Portugees-Joodse synagoge?

Wie was Johan van Oldenbarneveldt?

Wat was het Staatse Leger?

Waarom begonnen de Nederlandse handelaren naar Azië te varen vanaf de late 16e eeuw?

Welke binnenlandse problemen werden tijdens het Twaalfjarig bestand besproken?

Wie was Rembrandt van Rijn?

Wat zorgde voor het einde van de Gouden eeuw?

Wat zorgde voor de eerste spanningen tussen Maurits en van Oldenbarnevelt?

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)

De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)

MEMO geschiedenis voor de bovenbouw VWO - ex…

Pia Pia Método di Papiamentu

Samenvatting Bestuur en Beleid

Samenvatting Introductie Bestuurs en Organis…

Fons et origo iuris : een historische inleid…

Index.

ICT-recht voor de praktijk

Massamedia

Memo 4/5/6v leer/opdrachtenboek

Handboek sportmassage : basisboek : blessure…

Burgerschap, sociaal maatschappelijke dimens…

Leren filosoferen : havo/vwo : filosofie voo…