Een eeuw van grote veranderingen - Problemen in de lage landen

30 belangrijke vragen over Een eeuw van grote veranderingen - Problemen in de lage landen

Wat is centraal bestuur?

Een bestuur waarbij dezelfde regels en vaste belastingen gelden voor alle gewesten

Uit welke landen / gebieden bestond het rijk waar Karel V rond 1550 over regeerde en hoe heette dit rijk ?

Uit Spanje, de Spaanse kolonies, een aantal Italiaanse gebieden en de Nederlanden. Karel was ook keizer van het Duitse Rijk. Het rijk heette het Habsburgse Rijk.

Waaruit bestond het gebied van de Nederlanden rond 1550 ?

Uit zeventien gewesten.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe was het bestuur enzo geregeld in deze gewesten en was dat gemakkelijk voor Karel V?

Ieder gewest had eigen wetten, munten en bestuurders.

Al de die verschillende regels, belastingen en bestuurders maakten het voor Karel heel lastig om zijn rijk te regeren.

Waarom wilde Karel V het centraal bestuur?

ieder gewest van de Nederlanden had eigen wetten, munten en bestuurders. Al die verschillen maakten het voor de keizer heel lastig om zijn rijk te regeren. Hij wilde overal dezelfde regels en belastingen, want dan hoefde hij niet telkens met ieder gewest apart te onderhandelen over een nieuwe belasting

Waar had Karel V veel geld voor nodig ?

Hij was voortduren in oorlog met andere landen, dat kostte veel geld.

Wat probeerde Karel in de Nederlanden in toe voeren zodat het bestuur gemakkelijk zou gaan ?

Hij probeerde een Centraal Bestuur in te voeren in de Nederlanden, met dezelfde regels en vaste belastingen voor alle gewesten.
Hij hoefde dan niet meer met ieder gewest te onderhandelen over een nieuwe belasting.

Hoe zag het centraal bestuur eruit?

Hij stelde Spaanse ambtenaren aan omdat hij niet afhankelijk wilden zijn van de hulp van de Nederlandse adel.

Wie gingen Karel ook helpen met zijn bestuur ?

Hij stelde Spaanse ambtenaren aan die hem hielpen. Zo had hij minder hulp nodig van de Nederlandse adel.

Wat deed Filips ll om het centraal bestuur te versterken?

  • Hij stelde een landvoogd aan in de Nederlanden die de Nederlanden namens hem moest besturen.
  • In elk gewest was er een stadhouder die hem hielp met het bestuur en moest zorgen voor orde en rust.

Ging Filips verder met het centraal bestuur en van waaruit bestuurde hij zelf ?

Ja hij ging verder met het versterken van het centraal bestuur. Hij bestuurde het grote rijk vanuit zijn paleis in Spanje.

Wat is een stadhouder  en hoe heette de stadhouder van Holland, Utrecht en Zeeland ?

In elk gewest was er een stadhouder, die de koning hielp met besturen en moest zorgen voor orde en rust.

De edelman Willem van Oranje was stadhouder van die 3 gewesten. 


Stadhouder* = Onder Filips II: plaatsvervanger van de koning in een gewest.

Waarom waren veel mensen in de Nederlanden ontevreden over de Spaanse koning?

  1. De Nederlandse edelen en bestuurders (hadden hiervoor een belangrijke rol in het bestuur gehad) moesten nu gehoorzamen aan Spaanse ambtenaren.
  2. De bevolking moest veel geld voor de vaste belastingen betalen.
  3. Calvinisten werden streng vervolgd door Filips ll omdat hij de katholieke kerk wilde beschermen.

Waarom waren er in de Nederlanden veel mensen ontevreden over de Spaanse koning ? Noem 3 redenen.

  1. Door het centrale bestuur kregen adel en gewesten minder macht. Nu moesten ze gehoorzamen aan Spaanse ambtenaren.
  2. De invoer van vaste belastingen kostte de bevolking van de gewesten veel geld. Er was ook weinig geld door de crisis.
  3. De Spaanse koning was streng katholiek. In de Nederlanden waren juist veel mensen calvinist geworden.  Veel mensen wilden dus niet dat de protestanten werden vervolgd.

In 1565 was er een graaf naar Filips II gestuurd met het verzoek de inquisitie te stoppen. Hoe heette hij en hoe liep het met hem af ?

Graaf van Egmond.

Hij werd uiteindelijk onthoofd in 1568.
Hij probeerde nog wel via een brief om vergeving te vragen, maar dat hielp dus niet.  

Blijkbaar wilde Filips II  en voorbeeld stellen en laten zien dat hij de baas was.

Waarom konden protestanten weer vaker bij elkaar komen tijdens hagenpreken?

Tijdens het wachten op het antwoord van Filips ll op het smeekschrift was de inquisitie tijdelijk gestopt, dus werden de protestanten op dat moment niet vervolgd.

Daarna gingen de edelen samenwerken, op welke manier vroegen de edelen (calvinisten) in  1566 om stopzetting van deze strenge vervolgingen ?

Ze schreven een smeekschrift of de inquisitie (de kerkelijke rechtbank) wilde stoppen met het vervolgen van ketters.

Smeekschrift * = verzoekschrift dat edelen aanboden aan de landvoogd om de inquisitie af te schaffen of minder streng te laten straffen.

De edelen wilden dat de koning zijn aanpak veranderde.
Leg uit dat de nieuwe maatregelen die de edelen wilden nemen, in het belang van de koning en het land waren.

De vervolgingen zorgden voor veel onrust in het land. Dat was niet goed voor de economie en het volk. Ze zorgden er ook voor dat de koning minder geliefd werd.

Naar wie werd het smeekschrift eerst gestuurd ?

Naar de landvoogd en deze accepteerde het. Hij stuurde deze door naar de koning.

Wat gebeurde er in de tussentijd toen men op het antwoord van de koning wachtte ?

Er werden in de tussentijd geen mensen meer voor de inquisitie gebracht.

Wat was het begin van de Beeldenstorm?

Tijdens een protestantse bijeenkomst in Vlaanderen werd gepreekt dat kerken eenvoudig moesten zijn; zonder rijkversierde beelden. Na afloop van die preek trokken verschillende gelovigen en plunderaars naar een klooster in de buurt en daar vernielden ze alle beelden en namen ze kostbaarheden mee. De Beeldenstorm verspreidde daarna over Brabant en Holland.

Wat deden de protestanten in deze tussentijd ?

Ze kwamen vaker samen tijdens zogenaamde hagenpreken.
Dat waren bijeenkomsten in de open lucht

Hagenpreek * = Bijeenkomst van protestanten in de openlucht.

Waarom werden deze buiten gehouden en wat deden ze tijdens zo'n bijeenkomst ?

Omdat de protestanten natuurlijk nog geen kerken hadden.

Bijbel lezen en over het geloof vertellen.

Waardoor hadden de ambachtslieden en kleine handelaars het moeilijk in 1565 ?

Door de strenge winter van 1565 waren de graanprijzen enorm gestegen. De handelaren hadden het moeilijk omdat er veel blokkades waren op wegen etc, die het gevolg waren van oorlogen.

Wat was de reactie van de protestanten op de aanpak van Alva?

Veel protestanten vluchtte naar het buitenland. Waaronder Willem van Oranje, die voorstander was van godsdienstvrijheid en zich bleef verzetten tegen het centrale bestuur van Filips ll.

Deze crisis werd de aanleiding van de beeldenstorm, wat is dat ?

Na afloop van een protestantse bijeenkomst trokken gelovigen en plunderaars naar een klooster in de buurt. Ze vernielden alle beelden en namen kostbaarheden mee.

Beeldenstorm* = Vernielingen  en plunderingen van katholieke kerken en kloosters in de Nederlanden in 1566.

Wat gebeurde er toen Filips II (hij was katholiek) van de vernielingen hoorde ?

Hij werd woedend en stuurde de Spaanse hertog Alva naar de Nederlanden om de orde te herstellen.

Wat deed de hertog van Alva ?

Hij had een harde aanpak.  Hij richtte een speciale rechtbank op, de Raad van Beroerten. Deze strafte iedereen die had meegedaan aan de beeldenstorm.

Wat zijn verschillen tussen de inquisitie en de Raad van Beroerten ? Welk woord hoort bij wat ?

  • Opgericht door de katholieke kerk
  • Opgericht door de hertog van Alva/Filips II
  • Ketters werden veroordeeld
  • Beeldenstormers werden veroordeeld 

  • Inquisitie = Opgericht door de katholieke kerk
  • Raad van Beroerten = Opgericht door de hertog van Alva/Filips II
  • Inquisitie = Ketters werden veroordeeld
  • Raad van Beroerten = Beeldenstormers werden veroordeeld 

Wat deed Filips II met deze ketters ?

Hij zag het als zijn plicht om ze te vervolgen en zo de kerk te beschermen. Wilden de cavinisten zich niet bekeren dan werden ze gedood want ze overtraden de wet.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo