Orientatie - Vorsten willen meer macht

27 belangrijke vragen over Orientatie - Vorsten willen meer macht

Koningen wilden meer controle over de leenmannen in hun rijk. Hoe zorgde de Engelse koning Willem de Veroveraar ervoor dat hij machtiger bleef dan zijn leenmannen ?

Na de verovering van Engeland gaf hij stukken land in leen aan zijn edelen in ruil voor trouw. Maar hij hield zelf het grootste stuk land.

Noem drie redenen waarom het leenstelsel leidde tot een verzwakking van de macht van de koning

  • Koningen leenden veel land uit en hadden zelf nog maar weinig land (en inkomsten).
  • Veel leenmannen waren hun leen als bezit gaan beschouwen.
  • Leenmannen hadden weer achterleenmannen. Zo had de koning minder controle.

Andere koningen hadden iets anders bedacht, zij benoemden bisschoppen tot leenmannen. Wat was het voordeel hiervan ?

Zij kregen geen kinderen, dus dan kreeg de koning het land weer terug als zij dood gingen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom kreeg de paus ruzie met de Duitse keizer ?

Omdat de Duitse keizer bisschoppen aanstelde als leenman. De paus vond dat alleen hij bisschoppen mocht benoemen.

Gebruik de definitie van standen uit hoofdstuk 4. Welk argument heeft de paus om bisschoppen te benoemen?

Hij is de leider van de kerk en de geestelijkheid is de hoogste stand.

Welk argument heeft Hendrik om bisschoppen te benoemen?

Hij wil bisschoppen als leenman en zo zijn macht vergroten. De koning staat boven alle standen.

Wat was de directe aanleiding van de investituurstrijd?

Vorsten gaan bisschoppen als leenman benoemen, omdat bisschoppen geen erfelijke opvolger krijgen. De paus accepteert dit niet.

Over welke dieperliggende oorzaak gaat dit conflict?

Over wie de meeste macht heeft: de paus of de vorst.

In de 12e eeuw kwam er een einde aan deze strijd, wat werd er toen afgesproken ?

De Duitse keizer en de paus spraken af dat de paus de bisschoppen mocht benoemen.

Van wie kregen de vorsten belastinginkomsten ?

Van de steden. Des te meer steden er in hun koninkrijk waren, des te meer inkomsten vorsten hadden.

Vanaf de 13e eeuw gingen de vorsten het geld ook gebruiken om een huurleger te betalen. Wat was het voordeel daarvan ?

Dat ze tijdens oorlogen niet meer afhankelijk waren van hun leenmannen.

Wat veranderde hierdoor voor de vorst ?

Voor het centraal bestuur reisden vorsten nog rond om zaken te regelen en recht te spreken. Nu werd er bestuurd vanaf één plaats.

Wie stelden de vorsten aan om te helpen met het bestuur ?

Ambtenaren, deze werden betaald van belastinggeld. Ze verkleinden de vorsten ook de invloed van de adel.


Wat vonden machtige edelen en rijke steden van het centraal bestuur ?

Zij verzetten zich er fel tegen. Zij hielden liever vast aan hun eigen regels en wilden hun voorrechten behouden.

Ten koste van welke twee groepen probeerden vorsten hun macht te vergroten?

Ten koste van de steden en de edelen.

Hoe probeerden vorsten hun macht te vergroten? Noem twee voorbeelden.

Ze gebruikten belastinggeld voor een huurleger en ambtenaren, die ze nodig hadden voor een centraal bestuur.
Ze gingen hun rijk vanuit één plaats besturen.

Toch ontstonden er in Europa uiteindelijke overal staten*, wat zijn dat ?

Een land met duidelijke grenzen waarin overal dezelfde wetten en regels gelden.

In welke landen lukte het proces van centralisatie in de 15e eeuw?

Frankrijk en Spanje, zij hadden een koning aan het hoofd van een centraal bestuur.

Noem twee kenmerken van een centraal bestuurde staat.

Overal in de staat gelden dezelfde wetten en regels. De staat wordt door een vorst vanuit een centrale plaats bestuurd.

Waar verliep het proces van centralisatie veel moeizamer?

In de Bourgondische Nederlanden.

Waaruit bestonden deze gebieden in Nederland en België ?

Uit verschillende gewesten.

Was gaf de  adel in Holland en Zeeland aan Filips de Goede, toen hij de nieuwe hertog van Bourgondië werd ? (Holland en Zeeland behoorden toen dus bij Bourgondië)

De adel gaf hem een lijst van privileges (voorrechten) die zij eerder hadden gekregen.  De adel wilde vasthouden aan de voorrechten, maar Filips was dat niet van plan.

Er werden toen ook nieuwe vergaderingen ingesteld in de gewesten, wie gingen er samen vergaderen ?

De stadhouder ging overleggen met vertegenwoordigers van de adel en de steden.

Als een vorst vroeger geld nodig had dan ging hij naar een stad, maar dat veranderde toen. Wat gebeurde er ?

Als Filips geld nodig had dan ging hij niet meer naar de steden, maar naar de gewesten.

In 1464 riep Filips de Goede een vergadering van alle gewesten bij elkaar in Brugge. Hoe heette dat ?

De Staten-Generaal.

Noem een aantal dingen op van Karel de Stoute

  • Hij regelde een centrale rechtspraak vanuit Mechelen
  • Hij voerde vooral veel oorlogen om meer gebieden te veroveren en zo een aaneengesloten rijk te krijgen.
  • Hij sneuvelde bij de slag van om Nancy.

Wat gebeurde er na de dood van Karel de Stoute ?

Na zijn dood accepteerden de Nederlandse gewesten zijn dochter Maria als hun 'landsheer'., maar alleen als zij hun oude privileges terug kregen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo