Startpagina / Samenvattingen / Memo: geschiedenis voor de onderbouw vwo / mensen-gebied-stad

Buiten Europa is alles anders

31 belangrijke vragen over Buiten Europa is alles anders

Hadden de Europeanen in de middeleeuwen een idee hoe de wereld eruit zag en hadden ze kaarten ?

De mensen hadden geen idee hoe de wereld eruit zag. Ze hadden wel kaarten, maar die hadden meer een symbolisch en godsdienstig doel. Het Bijbelse paradijs was erin getekend en de stad Jeruzalem in het midden. Een reiziger had niets aan deze kaarten.

Waarom heet deze kaart een OT kaart ?

De kaart zelf is rond (de vorm van een O) en de Middellandse Zee en de Zwarte Zee vormen samen in T-vorm de afscheiding tussen de drie continenten.

Een moderne kaart is op het noorden georiënteerd. Dat betekent dat het noorden bovenaan staat. Waarop waren de middeleeuwse kaarten georiënteerd ?

Op het oosten.

Noem met behulp van de intro en de bron drie aanwijzingen waaraan je kunt zien dat godsdienst voor middeleeuwse kaartenmakers heel belangrijk was.

Bovenaan zie je Christus en twee engelen. In Azië zie je het paradijs (met Adam en Eva). En de stad waar Christus is gekruisigd, Jeruzalem, is het centrum van de wereld.

Maakten mensen in Europa toen wel eens reizen ?

Nee geen grote en zeker niet buiten Europa. Want daar woonden de raarste wezens dachten ze toen.

Hoe dacht Hieronymus dat het paradijs op aarde werd bewaakt ?

Door griffioenen, draken en andere monsters. Hij heeft ook geschreven dat de bron van verschillende rivieren bij het aardse paradijs lag.

Hierdoor bleven kaartenmakers dit soort monsters meer dan duizend jaar afbeelden.

Wie hadden er in tegenstelling tot de Europeanen wel goede kaarten en waarvoor gebruikten ze deze kaarten ?

De Arabieren hadden goede kaarten. Ze voeren over de Indische Oceaan om producten uit Azië te halen.

Het woord 'peperduur' betekent dat iets heel duur is. Leg uit waarom peper in de middeleeuwen zo duur was.

In de middeleeuwen haalden de Arabieren de specerijen helemaal uit Azië en verkochten ze ze weer door aan Italiaanse handelaren. Die verkochten ze weer met winst door aan klanten in Europa.

Waar en aan wie verkochten de Arabieren deze producten ?

Op markten in Egypte of in Constantinopel de hoofdstad van het ORR verkochten ze al die artikelen aan Italiaanse kooplieden.

Aan wie verkochten de Italiaanse kooplieden de producten weer verder ?

Ze verkochten alles met grote winst weer aan andere Europeanen.

Waardoor verdiende de stad Venetië vanaf 1095 veel geld ?

Het was in die tijd de belangrijkste Europese handelsstad vanwege haar gunstige ligging aan de Middellandse Zee.
De stad leverde schepen en voorraad voor verschillende kruistochten naar Jeruzalem.

Wat beloofden de Venetianen tijdens de 4e kruistocht aan de kruisvaarders ?

Ze beloofden hun beloning te geven als ze niet naar Jeruzalem zouden trekken maar naar Constantinopel.

Luisterden de kruisvaarders hiernaar ?

Ja, ze namen daarna Constantinopel in. Vanaf dat moment was Venetië nog machtiger in het Middellandse Zee gebied.

Leg uit waarom de vierde kruistocht meer om handelsbelangen ging dan om godsdienstige belangen.

De kruisvaarders gingen niet naar Jeruzalem om die stad te bevrijden van de moslims. Ze namen de christelijke stad Constantinopel in, waardoor Venetië nog beter kon handelen met het Midden-Oosten.

Tot hoe lang bleef Venetië zo machtig ?

Totdat Constantiopel in 1453 werd veroverd door de islamitische Ottomanen.

Was dit nieuwe Ottomaanse Rijk goed voor de Italiaanse kooplieden ?

Nee dit Turkse rijk blokkeerde vanaf toen de handelsroute van de Italianen.

Wat is het Ottomaanse Rijk ?

Het Turkse rijk dat in de 15e eeuw steeds machtiger werd en in 1453 Constantinopel innam. Hiermee kwam een einde aan het Oost-Romeinse Rijk.

Bekijk de handelsroutes. Welke Ventiaanse handelaar is heel beroemd geworden en waarmee ?

De Venetianen beheersten de handel op de Middellandse Zee en zelfs op de Zwarte Zee.
Marco Polo uit Venetië is heel beroemd geworden. Hij is via de zijderoute helemaal naar China gereisd en is via de Indische Oceaan teruggekeerd.

Welke nieuwe specerij heeft Marco Polo ontdekt op een van zijn reizen tussen 1272 en 1295 ?

Gember.

Door zijn reizen kregen de Europeanen langzaam maar zeker een idee waar de andere specerijen vandaan kwamen.

Welk geloof hadden de meeste mensen in Spanje en Portugal rond de 8e eeuw ?

Ze waren islamitisch.

Hoe heette de hoofdstad van dit islamitische gebied en hoe heette het gebied zelf ?

De hoofdstad was de Zuid-Spaanse stad Cordoba en het gebied heette Al-Andalus.

Wie wilden vanaf de 8e eeuw dit Iberisch schiereiland heroveren en hoe heet deze strijd ?

De christenen uit het noorden van Spanje en Portugal.

Deze strijd heet de reconquista = de strijd van de Spanjaarden en Portugezen tussen de 8e en 15e eeuw om het Iberisch Schiereiland te heroveren op de islamitische Moren.

Wie riep de Europeanen op om te vechten tegen de islam ?

De paus.

Wanneer had de paus de mensen ook al opgeroepen om te gaan vechten en deden er nu net zoveel mensen mee ?

Voor de kruistochten naar Jeruzalem had hij de mensen ook al opgeroepen. Aan de oproep voor de kruistochten deden veel meer mensen mee dan aan de reconquista.

Lukte het om het gebied in Spanje en Portugal te heroveren en door wie is dit gedaan ?

Het lukte uiteindelijk om bijna het hele gebied te heroveren. Alleen het uiterste zuiden van Spanje was nog islamitisch in de 13e eeuw. Het waren vooral de Spanjaarden en Portugezen zelf die hebben gevochten.

Wanneer werd de reconquista voltooid ?

In 1492 toen de Spanjaarden Granada veroverden.

Hoe heette de Portugese prins die de moslims in Noord-Afrika wilde verjagen ?

Prins Hendrik de Zeevaarder.

Welke plaats veroverden de Portugezen in 1420 ?

De islamitische handelsplaats Ceuta.

Daarna gingen ze via de Afrikaanse kust verder naar beneden.

Noem een reden waarom de verovering van Ceuta wel bij de reconquista hoort.

De Portugezen veroverden Ceuta in 1420. Nadat de moslims uit het grootste deel van het Iberisch Schiereiland waren verdreven, wilden zij ze ook uit het noorden van Afrika verdrijven.

Welke redenen hadden de Portugezen om meer gebied in Noord-Afrika te veroveren ?

Ze wilden islamitisch gebied christelijk maken
Er waren ook economische belangen. Ze waren op zoek naar een route om zelf de dure specerijen uit Azië te kunnen halen.

Welke overeenkomsten waren er voor middeleeuwse mensen tussen Jeruzalem en Santiago de Compostela?

Het waren beide belangrijke bedevaartsteden voor de christenen en op beide plekken is gestreden tegen moslims.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Memo: geschiedenis voor de onderbouw vwo | 9789034584366

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.