Startpagina / Samenvattingen / Mens & mensenrechten. Basisboek rechtsfilosofie. / mensenrechten-recht-mens

De filosofische context van de Universele Verklaring

15 belangrijke vragen over De filosofische context van de Universele Verklaring

Vanwaar het begrip natuurrecht?

Vroeger werd de grondslag van de positieve rechtsorde nogal eens gevonden in wat men de natuur of de eigenlijke ‘aard’ van het recht noemde.

Vanwaar het begrip 'Goddelijk recht'?

Soms werd de grondslag ook wel in een geheel van hogere normen gevonden die vaak van religieuze aard waren.

Waar zoekt men vandaag de dag de grondslag van het recht in?

In de mensenrechten

Het idee van de mensenrechten wordt nogal eens teruggevoerd op de Bijbelse traditie of de Grieks/Romeinse wijsbegeerte. Dit is onjuist. Waarom?

Het idee van de mensenrechten is hier toch niet in terug te vinden, omdat het ‘vanuit God’ komt en omdat het onaantastbaarheid van de mens aangeeft terwijl mensenrechten in maatschappelijke en politieke structuren denkt.

Onderscheid tussen doel en middel (Kant)

Een prijs is iets wat je uitgeeft om iets anders te verkrijgen. De prijs die je hebt gebruikt had je ook voor iets anders kunnen gebruiken. De prijs is dus een middel voor het doel (hetgeen dat je gaat kopen).
een mens kan je niet kopen. Mensen hebben geen prijs, maar een waardigheid. Die waardigheid is tegen elke prijs verheven. Dus een mensenleven uitdrukken in een prijs is volgens Kant een onzinnige vraag. Mensen hebben een doel in zichzelf, zij zijn intrinsiek waardig.

Hoe dacht Plato over mensenrechten?

Plato zag mensen niet als gelijke van elkaar. Volgens Plato krijgt een ieder binnen een rechtvaardige staat wat hem toekomt, maar dat betekent niet dat iedereen hetzelfde krijgt. De leiding van de gemeenschap ligt bij degene die daarin het beste zijn en dat zijn volgens Plato de filosofen.

Hoe dacht Aristoteles over mensenrechten?

Ook Aristoteles was geen voorstander van gelijkheid. Ook benadrukt hij 'natuurlijk beschouwde onderscheidingen', namelijk die tussen een vrij man en een slaaf, die tussen een man en vrouw en tussen een Griek en een barbaar. Ook het idee van individuele keuzevrijheid is bij Aristoteles niet aan de orde.

Wat houdt het uit de oudheid bekende 'Stoïcijns' in?

Principiële gelijkheid die zich beperkt tot een innerlijke houding, die tegelijk ook berusting en distantie insluit tegenover de feitelijk onbelangrijke geachte situatie (stoïcijns)

Wat is de filosofie van Descartes?

Descartes wilt een filosofisch systeem opbouwen dat gebaseerd is op het eigen individuele inzicht. Daartoe ontwikkelde hij de methodische twijfel. De mens maakt geen deel meer uit van de totaliteit van de werkelijkheid, maar ziet alles vanuit het eigen individuele bewustzijn. Dit is et startpunt van de moderne filosofie die om het menselijk bewustzijn draait.

Wat is de filosofie van Hobbes ?

Hobbes onderwerpt alle politieke autoriteit aan de kritiek van het eigen inzicht. Het uitgangspunt hierbij is de individuele mens. Alle politieke structuren en elk gezag moet worden afgemeten aan de individuele mens. Hij geldt als grondlegger voor de moderne politieke filosofie en de eerste representant van de leer van het maatschappelijk verdrag.

Eerste formulering categorisch imperatief

Handel alleen volgens die maxime waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat zij een algemene wet worden

NB universele mensenrechten gleden niet alleen universeel, maar maken ook aanspraak op universele acceptatie

Wat is de 'pretentie van universaliteit'?

Het feit dat rechten mensen als zodanig zouden toekomen. In feite gaat het echter om burgerrechten; zij betreffen slechts de rechten van de burgers van de VS en Frankrijk. Het belangrijkste mensenrecht is dan ook het recht om lid te zijn van een staat. Voor wie stateloos is, lijken geen mensenrechten te bestaan.

Wat is het nieuwe van de moderne mensenrechten?

De poging om gelijkheid en vrijheid aan de basis te stellen van de rechtsorde i.t.t. Verleden waarin het een filosofische of religieuze betekenis had

Wat is het verband tussen mensenrechten en het positieve recht?

De legitimiteit van het positieve recht wordt veelal gevonden in het mensenrecht. Legitimiteit zegt dat iets legitiem is als iets moreel aanvaardbaar is.

Welke drie verklaringen worden aan het einde van de 18e eeuw opgesteld?

Eerste stroming1. Declaration of Independence (1776);
2. Bill of Rights;
3. Déclaration des Droits de l'Homme et du Citoyen (1789).
Tweede stroming
Universele verklaring van de rechten van de mens (1948).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Mens & mensenrechten. Basisboek rechtsfilosofie. | 9789461053473 | Thomas Mertens

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan De filosofische context van de Universele Verklaring