Samenvatting: Mens En Maatschappij

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Mens en maatschappij

• De grieken

  Dit is een preview. Er zijn 118 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 03/01/2015
  Laat hier meer flashcards zien

• De uitgangspunten zijn vastgelegd in de volgende beginselen

  - scheiding der machten trias politica
  - de rechtspraak is neutraal en onafhankelijk
  - burgers hebben klassieke en sociale grondrechten
  - gelijkheid voor de wet/gelijke behandeling
  - legaliteitsbeginsel
  - ne bis in idem regel
  - wettelijke vastlegging van de maximale strafmaat
  - nemo tenetur

• 1075 pauselijke revolutie Gregorius VII

  - dictatuur Papae (1075)
  - begin van juridische traditie
  - er ontstaatverschil tussen de geestelijke en de wereldlijke sfeer
  - onafhandkelijkpubliek gezag voor de paus
  - recht om wetten te maken
  - rechtop om bisschoppen te benomen
  - de zgn investituurstrijd is het gevolg
  - dus kerkelijke organen met eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden
  - hiermee aanzet tot secularisering

• 1159 johannes van Salisbury

  - publicatie van de policartes (de staatsman)
  - organische opvatting van staat en samenleving
  - organen hebben allen een functie en verantwoordelijkheid 
  - vorst als hoofd
  - senaat als hart
  - boerenkaas voeten
  => daarmee ook wederkerige relatie tussen vorste, senaat en boeren
  => niet gehoorzamen alleen toegestaan bij optreden vorst tegen natuurrecht

• 1273 thomas van Qquino Summa Theologica

  Wereldlijke macht gebaseerd op wil van god en maatschappelijk nut door middel van de rede (verstand)

• In volgorden van hoog naar laag

  - lex terna (goddelijke wet) in combinatie met goddelijke boeken
  - lex naturalis (natuurrecht)
  - lex humaan (menselijke wet)

• 1513 machiavelli Il principe

  Republiek/stadstaten Italie, door humanisme verwerpen van christendom
  => moraal als basis voor politiek handelen
  => ideaal van republiek met vrije en gelijke burgers die participeren in leger en bestuur
  => gemengde constitutie met monarch, senaat en volk
  => vergelijkingen met het romanisering rijk
  => gaat om voortbestaan prinselijke macht en republiek
  => stapt af van morele visie op politiek handelen

• Wat is het doel van Machiavelli Il principe?

  Krachtig en succesvol handelen; zal leiden tot waardenplurasisme
  => niet 1 systeem, maar compromis, kritisch oordelen (bestaande) politiek en instellingen 

• 1581. Erfdragers van verlatinghe

  - de nederlandse onafhankelijkheidsverklaring
  - ook wel plakkaat van verlangde of akte vanafzwering genoemd
  - de Nederlandse provindien zweren Filips II, koning van spanje af
  - bijzonder is het recht van een volk een koning af te zetten
  - vindtnavolging in de onafhankelijkheidsverklaring van de VS in 1776

• Vreedzaam recht; leviathan (monster maar minder erg dan natuurstaat)

  Recht nodig voor vrede gesteund door soerreine staat met geweldsmonopolie

• 1689 john locke, two treatise on government

  - ook sociaal contract-denker
  - mensen sluiten sociaal contract met elkaar en vervolgens met de staat
  - staat moet vrijheid (eigendom) garanderen
  - zo niet; opstand gerechtvaardigd