Alcohol - Alcohol in de Nederlandse voeding

Omstreeks 1880 dronken de Nederlanders per hoofd van de bevolking 7 liter pure alcohol per jaar. De alcoholproblematiek werd toen schrikbarend genoemd. Na de Tweede Wereldoorlog nam het alcoholgebruik enorm toe. In de tweede helft van de jaren zeventig en tachtig was de alcoholconsumptie het hoogst. Daarna volgde een lichte daling die niet heeft doorgezet vanaf het begin van de jaren negentig. In 2004 dronken de Nederlanders per hoofd van de bevolking 7,9 liter pure alcohol per jaar.

De stijging van het alcoholgebruik kan worden verklaard door de toegenomen welvaart en de relatief lage prijzen van alcoholische dranken een rol. Daarnaast spelen de toename van vrije tijd, reclame en marketing door de alcoholindustrie, verkrijgbaarheid in supermarkten, onvoldoende matigingsbepalingen in de drankwetgeving en de spanningen die een hoog levenstempo met zich meebrengen een rol. Door toenemende samenwerking tussen Europese landen zullen de cultuurpatronen van deze landen steeds meer overeenkomen. Voor Nederland betekent dit dat het alcoholgebruik zal toenemen. (19.10)

De consumptie van alcoholische dranken in Nederland is vrij constant: gemiddeld 10 gram alcohol per persoon per dag.

Het percentage drinkers en de hoeveelheid drank varieert per geslacht en per leeftijdsgroep. De hoogste gemiddelde weekconsumpties worden zowel voor vrouwen als voor mannen aangetroffen in de leeftijdscategorie 50-65 jaar. Bij jongeren stijgt het alcoholgebruik de laatste jaren. Daarnaast is het alcoholgebruik over het algemeen hoger, naarmate het opleidingsniveau hoger is. Excessief alcoholgebruik komt echter vaker voor bij laagopgeleiden. Bovendien verschilt het alcoholgebruik per regio.

Voor een matige hoeveelheid alcohol gaat men uit van minder dan 13 glazen per week voor vrouwen en minder dan 20 glazen per week voor mannen verstaan. Voor excessief drankgebruik zijn deze getallen respectievelijk 35 en 56 glazen per week. Hierbij speelt ook het drinkpatroon een rol. Het maakt verschil of men de consumptie over de week verspreidt of over één dagdeel.

Uit de huidige consumptiecijfers is te berekenen dat gemiddeld tussen de 6 en 9% van de totaal opgenomen energie uit alcohol afkomstig is. Overmatige alcoholconsumptie kan dus een rol spelen bij het ontstaan van overgewicht.

Binge drinken houdt in dat tijdens één gelegenheid vijf of meer alcoholische dranken worden gedronken.

Voorbeelden hiervan zijn suikers in likeuren en zoete wijnen en vet in advocaat.

Er wordt wel gedacht dat bier een aanzienlijke hoeveelheid vitamine B levert. Na gisting komt er in bier inderdaad vitamine B voor, maar deze verdwijnt voor het grootste deel, samen met de gistcellen, bij de filtratie en de klaring.

Hoewel in Frankrijk de inname van verzadigd vet vrij hoog is en risicofactoren als serumcholesterol, bloeddruk, percentage rokers en Queteletindex vergelijkbaar zijn met die in andere geïndustrialiseerde landen, is de sterfte ten gevolge van hart- en vaatziekten er lager.

Verklarende factoren zijn het hogere alcoholgebruik vergeleken met andere landen en de beschermende werking van flavonoïden in de (veel gebruikte) rode wijn. Vermoedelijk heeft een matige, regelmatige consumptie van alcohol in het algemeen en van rode wijn in het bijzonder een beschermende werking ten aanzien van de sterfte aan hart- en vaatziekten.