Alcohol - Gevolgen van een te hoge alcoholopname

Bij een bloedalcoholgehalte (BAG) van 0,5‰ worde zelfkritiek en zelfbeheersing verzwakt, de mens wordt praatzieker. Hij spreekt vlotter en ongeremder, maar oppervlakkig; de handelingen worden minder trefzeker. Het contact met andere mensen wordt vergemakkelijkt. Daarbij treden al vlug een versnelling van de ademhaling en polsslag, een verwijding van de bloedvaten van de huid en een toenemende drang tot urineren op.

Bij een BAG van 1‰ beginnen veel drinkers wartaal te spreken; hun aandacht, geheugen, kritisch oordeel en arbeidstempo zijn minder geworden. Alcoholgehalten tussen 0,5 en 1‰ duidt men aan met benamingen als 'onder invloed verkeren' of 'lichte dronkenschap'.

Bij een BAG van 2‰ kunnen de meeste mensen niet meer zelfstandig lopen, vertonen een wankelende gang en spraakstoornissen, en worden gemakkelijker agressief. Bij een BAG van 3‰ is de mens onmiskenbaar dronken. Hij hoort en ziet weinig meer en is vaak min of meer ongevoelig.

Bij een BAG van 4‰ raakt men bewusteloos

Op korte termijn beperken de nadelige gevolgen van overmatig alcoholgebruik zich meestal tot de 'kater': een spijker in het hoofd, licht dat pijn doet aan de ogen, brandend maagzuur, de neiging tot braken, een tong van leer en enorme dorst. Ook duizeligheid en transpiratie zijn bekende katerverschijnselen.

Een oorzaak is de vorming van acetaldehyde, maar ook de gemoedstoestand, rook, lawaai en vochtverlies spelen een rol.

In weekenden en vakanties wordt in korte tijd een grote hoeveelheid alcohol genuttigd, waarbij het voorkomt dat men in coma geraakt. 'Binge drinken' kan een hartinfarct of hersenbloeding veroorzaken, met op de lange duur beschadiging van het zenuwstelsel. Door verminderd reactievermogen en agressief gedrag bij dronkenschap is de kans op ongevallen groot.

De maag, lever en alvleesklier.

Overmatig alcoholgebruik kan een opeenhoping van vet in de lever veroorzaken, waardoor een zogenaamde vetlever ontstaat. Deze kan verschijnselen als misselijkheid, buikpijn, gebrek aan eetlust, gewichtsverlies e koorts geven. Het opgestapelde vet verdwijnt weer als het alcoholgebruik stopt.

De bekendste leveraandoening door overmatig alcoholgebruik is levercirrose. Bij levercirrose worden de werkzame levercellen vernietigd en neemt bindweefsel hun plaats in. Aangezien de lever bij haar afbraaktaak alcohol voorrang verleent, komt door de voortdurende afbraak van alcohol de afbraak van andere giftige stoffen in het lichaam in het gedrang. Levercirrose is niet te genezen en is levensbedreigend.

De maag en de alvleesklier kunnen door overmatig alcoholgebruik ontstoken raken, waardoor gastritis en pancreatitis kunnen ontstaan. Hierdoor verslechteren de absorptie en vertering van voedingsstoffen, doordat alcohol de functie en de structuur van het maagdarmkanaal en de afscheiding van verteringsenzymen en -hormonen beïnvloedt, in zo tevens vitaminetekorten veroorzaakt.

In diverse onderzoeken is een verband gevonden tussen overmatig alcoholgebruik en kanker aan de mond, keel en slokdarm. De kans op deze vormen van kanker is nog een extra groot bij wie zowel drinkt als rookt. Vrouwen die meer dan twee glazen alcohol per dag gebruiken, hebben een verhoogd risico op borstkanker.

Nogal wat alcoholverslaafden krijgen aandoeningen aan de zenuwbanen (neuropathie), wat vooral tot uiting komt in de armen en benen. Alcoholverslaafden vertonen ook vaak tekenen van dementie en verliezen het korte geheugen. Dit kan in sommige gevallen nog genezen.

Een zeer ernstige stoornis is het Wernicke-Korsakov-syndroom.