Startpagina / Samenvattingen / Mensen, arbeid en organisatie een oriëntatie in de arbeids- en organisatiepsychologie / leiderschap-hoog-taakgericht

Leiders en volgers - Contingentietheorieën

7 belangrijke vragen over Leiders en volgers - Contingentietheorieën

Contingentietheorie (Fiedler) stelt dat de effectiviteit van een bepaalde leiderschapsstijl afhangt van de gunstigheid van de situatie voor de leider. die gunstigheid hangt af van 3 factoren:

1) de affectieve relaties van de leider met de groepsleden
2) taakstructuur: hoe gestructureerder, hoe gunstiger
3) de machtspositie: mogelijkheid voor sancties toepassen

Drie skillsbenadering bij leiderschap:

Technische, sociale en conceptuele skills. De ideale mix hangt af van het niveau in de organisatie. Conceptuele skills worden belangrijker gevonden bij een hoger niveau waarbij technische skills minder belangrijk worden.

Topniveau Algemeen beleid, strategisch management, zowel extern als intern gericht.
Tussenniveau middle managers zorgen voor soepele, effectieve en efficiënte organisatie.
Laagste niveau routinematig leidinggeven.

Het situationeel leiderschapsmodel zegt dat de leiderschapsstijl het best valt te bepalen op grond van het ontwikkelingsniveau van de volgers. dit wordt bepaald door de combinatie van competenties en commitment aan het werk. Zo ontstaan er 4 niveaus in het situationeel leiderschapsmodel, genaamd directing, coaching, supporting en delegatie. Hoe zien de werknemers eruit en wat voor leiderschap hoort daarbij?

D1 Directing of Telling
werknemers: weinig bekwaam, hoge commitment
leiderschap: hoog taakgericht, laag sociaal gericht
D2 Coaching
werknemers: beetje bekwaam, weinig commitment
leiderschap: hoog taakgericht, hoog sociaalgericht
D3 Supporting
werknemers: hoog bekwaam, lage commitment
leiderschap: laag taakgericht, hoog sociaalgericht
D4 Delegatie
werknemers: hoog bekwaam, veel commitment
leiderschap: laag taakgericht, laag sociaal gericht

Vier niveaus in het situationeel leiderschapsmodel

D1: werknemers die weinig bekwaam zijn, maar wel een goede commitment hebben. Leiderschap: hoog taakgericht, laag sociaalgericht (directing of telling)
D2: werknemers die enige bekwaamheid hebben, maar weinig commitment tonen. Leiderschap: hoog taakgericht, hoog sociaalgericht (coaching)
D3: werknemers met een hoge competentie maar weinig comittment. Leiderschap: laag taakgericht, hoog sociaalgericht (supporting)
D4: werknemers met veel interesse in werk en hoog niveau van compententie. Leiderschap: laag taakgericht, laag sociaalgericht (delegatie)

Wat maakt bepaalde vormen van leiderschap overbodig? En hoe noem je kenmerken van taken, ondergeschikten, organisaties die effecten van leiderschap neutraliseren (lage machtspositie bijv.)?

Substituten en neutralizers

De leider kan kiezen uit 4 soorten leiderschapsgedrag: taakgericht, mensgericht, participatief en prestatiegericht. Wat de beste keuze is hangt af van de te bereiken doelen, de kenmerken van de volgers en van de voor de werksituatie essentiële omgevingskenmerken. Noem de 3 omgevingskenmerken en kenmerken van de volgers Welke 3.

Omgevingskenmerken:

De aard van de te verrichten taken: structuur en duidelijkheid van de taak
Het al dan niet bestaan van een helder, formeel autorisatiesysteem
De aard van de groepsnormen en de mate waarin deze normen worden gedeeld door de groepsleden.

Volgers:

Bekwaamheden/competenties van de volgers
Locus of control
Mate waarin de volger een autoritaire persoonlijkheid heeft

Het Behoefte aan Leiderschapsmodel (De Vries) let meer op individuele eigenschappen van de ondergeschikten. Het verklarend mechanisme wordt vooral gezocht in individuele verschillen in behoefte aan leiderschap. Wat vertoont sterke samenhang met de behoefte aan leiderschap?

De emotionaliteit van de volgers vertoont sterke samenhang met hun behoefte aan leiderschap. Simpel gezegd kan je stellen dat leiderschap vooral een meerwaarde heeft voor die medewerkers die een sterke behoefte aan leiderschap hebben.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Mensen, arbeid en organisatie een oriëntatie in de arbeids- en organisatiepsychologie | 9789059316317 | Hermanus Oeds Steensma, et al

Bekijk samenvatting