Ethische behandeling

15 belangrijke vragen over Ethische behandeling

Drie algemene ethische principes zijn respect voor personen, het juiste willen doen (beneficience) en rechtvaardigheid (justice). Wat houdt respect voor personen in? Dit komt tot uiting in de ethische richtlijnen voor... (x4)

Respect voor personen = verwijst naar het beschermen van de privacy en keuzevrijheid van mensen bij de beslissing om al dan niet deel te nemen aan onderzoek.

Het komt tot uiting in ethische richtlijnen voor:

- Vrijwillige deelname aan onderzoek en de vrijheid om zich terug te trekken uit het onderzoek.
- Informed consent = geïnformeerde toestemming, waarbij het belangrijk is dat mensen weten waar ze aan mee doen en toestemming geven dat ze mee willen doen.
- Debriefing = uitleggen wat het doel van het onderzoek was.
- Vertrouwelijkheid van de data dat verzameld is en wat er met de data gebeurd.

Drie algemene ethische principes zijn respect voor personen, het juiste willen doen (beneficience) en rechtvaardigheid (justice). Wat houdt rechtvaardigheid in? Dit komt tot uiting in de ethische richtlijnen voor (x3)

Rechtvaardigheid (justice) = verwijst naar het verzekeren dat de deelnemers van het onderzoek eerlijk worden gecompenseerd voor hun deelname en dat de lasten van de onderzoeksparticipatie en de voordelen van onderzoek door alle leden van de samenleving gedeeld worden. Zo hebben de lasten niet alleen betrekking op sommige groepen.

Dit komt tot uiting in ethische richtlijnen voor:
- Vrijwillige deelname
- Informed consent
- Compensatie van controlegroepen

Onderzoekers hebben verschillende soorten verantwoordelijkheden bij het uitvoeren van onderzoek. Deze verantwoordelijkheden kunnen we organiseren rond de verschillende fasen van een onderzoeksproject, licht de drie toe

- Tijdens het plannen van het onderzoek
- Tijdens het verzamelen van de data
- Nadat de dataverzameling is beëindigd
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Bij het plannen van onderzoek moeten vier ethische kwesties moeten in overweging worden genomen: licht toe

- Het risico op schade of ontbering
- Vrijwillige deelname aan het onderzoek
- Informed consent
- Het misleiden van deelnemers als onderdeel van het onderzoek

Bij het plannen van onderzoek moet rekening gehouden worden met risico op schade/ontbering, vrijwillige deelname, informed consent en het misleiden van deelnemers. Wat houdt het risico op schade in? Licht de vijf soorten toe

Het risico op schade: dit kan op verschillende manieren voorkomen:
- Lichamelijk risico = bijvoorbeeld bij een fietsonderzoek bij iemand die een hartritmestoornis heeft.
- Psychische schade = kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van blootstelling aan psychische stress of wanneer mensen in de war raken van vragen.
- Sociale schade = kan het gevolg zijn van de verstoring van sociale relaties of door het oproepen van onwettelijk gedrag.
- Economische schade = ontslagen worden omdat je kritiek uit op het bedrijf waar je werkt in een organisatorisch onderzoeksproject.
- Juridische schade

Wat houdt het minimaal risico in? Waarvoor kan je bijvoorbeeld een risico matrix opstellen?

Minimaal risico = betekent dat de waarschijnlijkheid en omvang van de verwachte schade of ongemakken in het onderzoek niet groter is dan die men gewoonlijk in het dagelijks leven tegenkomt.
- Onderzoekers hebben de verplichting om mogelijke risico’s in te schatten. Elk onderzoek dat meer dan minimale risico’s voor deelnemers met zich meebrengt moet zorgvuldig worden geëvalueerd.
- Je kunt bijvoorbeeld een risico matrix opstellen en deelnemers screenen. Screenen is bijvoorbeeld van belang bij een zwaar fysiek experiment, zoals een fietstest.

Het risico op ontbering (deprivatie) kan zich op verschillende manieren voordoen. Licht de drie toe

- Uitsluiting van een behandeling of interventie, dit is niet ethisch.
- Kosten-baten analyse = afwegen of de verwachte voordelen opwegen tegen de verwachte
risico’s. Het is subjectief omdat ethische oordelen waardeoordelen zijn, dus de perceptie
van risico en voordeel kan van persoon tot persoon verschillen.
- Gebruik maken van bestaande wachtlijsten, dit is wel ethisch.

Vrijwillige deelname, de vrijwillige keuze om wel of niet deel te nemen, bestaat uit twee aspecten. Licht toe

Vrijwillige deelname = de vrijwillige keuze van de deelnemer om al dan niet deel te nemen.

Twee aspecten:
- De vrijheid om te beslissen over deelname zonder enige dwang of buitensporige aansporing.
- De vrijheid om zich na aanvang van het onderzoek zonder gevolgen terug te trekken.

In alle onderzoeken heb je drie verschillende dingen nodig: licht ze alle drie toe

- Een leesbare en begrijpelijke informed consent = toestemming van proefpersoon.
- De persoon die het tekent moet competent en capabel zijn = je moet degene zijn waar
het over gaat en weten waar het over gaat. Als je niet competent bent dan moeten ouders of voogden het invullen, het kan hierbij gaan om kinderen of mensen met een verstandelijke beperking.
- Affirmative assent = mondelinge bevestiging. Bijvoorbeeld belangrijk bij onderzoek met een kind, altijd aan het kind vragen of hij/zij het ook goed vind.

Wat houdt informed consent in? Er zijn hierbij acht basiselementen, licht ze toe

Informed consent = dit vereist dat onderzoekers alle belangrijke informatie (=wat er gebeurt tijdens het onderzoek en de verwachte risico’s en voordelen van deelname) verstrekken voordat data wordt verzameld, zodat mensen een geïnformeerde beslissing kunnen nemen over deelname.

Acht basiselementen van informed consent:
- Beschrijving van de studieprocedures.
- Beschrijving van risico's en voordelen.
- Openbaarmaking van alternatieve procedures / behandelingen (indien van toepassing).
- Informatie over vertrouwelijkheid van metingen.
- Beschrijving van eventuele vergoedingen.
- Contactpersoon voor informatie over deelnemersrechten.
- Verklaring dat deelname vrijwillig is.
- Verklaring dat deelnemer zich zonder gevolgen kan terugtrekken.

Wat zijn drie uitzonderingen van informed consent?

Uitzondering van informed consent:
- Training en oefening met studenten.
- Archief- en literatuur onderzoek.
- Observatie van openbaar gedrag (zonder identificatie).

Er zijn vier ethische bezwaren van misleiding, licht ze toe

Ethische bezwaren misleiding:
- Het mag alleen als het noodzakelijk is.
- Het mag nooit met pijn, zowel fysiek als emotioneel.
- Het moet zo snel mogelijk worden uitgelegd aan de deelnemers.
- Deelnemers moeten toestemming geven voor misleiding, dit kun je doen in informed consent.

Alternatieven van misleiding zijn active rol playing en passive rol playing. Licht het verschil toe

- Active rol playing = simulatie onderzoek, hierbij komt iemand in een laboratoriumsituatie terecht die de psychologische processen oproept die aanwezig zijn in praktijksituaties. De deelnemer weet dat de situatie niet echt is.
- Passive rol playing = mensen komen niet in de setting terecht, het er in verplaatsen is voldoende.

Er zijn zeven ethische overwegingen bij het verzamelen van data. Licht toe

- Deelnemers beleefd en respectvol behandelen.
- Vermijdt schade m.b.t deelnemers
- De dataopslag moet anoniem zijn, alleen wanneer noodzakelijk mag je namen op een aparte lijst noteren
- Vragen moeten kunnen worden overgeslagen
- Eventuele nadelige effecten moeten verminderd worden
- Debriefing
- Deelnemers controlegroep moeten compensatie krijgen
- Handhaven vertrouwelijkheid gegevens deelnemers.

Er zijn criteria voor goedkeuring van onderzoek door IRB's (institutional review board): noem er 8 (minimaal drie)

Criteria voor goedkeuring van onderzoek door IRB’s (institutional review board):
- Het risico van de deelnemers wordt geminimaliseerd.
- Verwachte voordelen rechtvaardigen verwachte risico’s.
- De selectie van deelnemers is rechtvaardig.
- Informed consent verkregen en gedocumenteerd.
- Gecontroleerd plan voor dataverzameling aanwezig.
- De privacy van de deelnemers wordt beschermd.
- Vertrouwelijkheid van data gegarandeerd.
- Met name voor kwetsbare bevolkingsgroepen, moeten maatregelen getroffen worden om
het welzijn en de rechten van de deelnemers te beschermen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo