Middeleeuwen en renaissance
18 belangrijke vragen over Middeleeuwen en renaissance
Op welke gronden achtte Copernicus zijn theorie superieur aan die van Ptolemaeus?
- Hij had enkel eenparige cirkelbewegingen en geen vereffeningpunt. Zijn systeem is harmonischer.
Wat was de voornaamste betekenis van Tycho Brahe voor de geschiedenis van de astronomie? Op welke gronden verwierp Brahe het idee dat de planeten waren ingebed in kristallijnen bolschalen?
- Hij rekent af met het idee dat het bovenmaanse onveranderlijk is, door de observatie van waarschijnlijk een supernova. Ook heeft hij ontzettend nauwkeurige waarnemingen gedaan, en ontzettend veel. Ook brengt hij een nieuw geocentrisch wereldbeeld op de markt. Ten slotte is het verwerpen van de kristallijnen bolschalen een zeer belangrijk punt binnen de astronomie, dit deed die na een waarneming van een komeet. Deze waren ondermaans volgens Ptolemeus en Aristoteles, echter Brahe zei dat deze bovenmaans waren en dwars door de kristallen bolschalen bewogen.
Beschrijf het wereldbeeld van Brahe. Welk voordelen bezat dit beeld ten opzichte van dat van Copernicus?
- Alles beweegt rondom de zon, en de zon beweegt rondom de aarde. Hiermee heeft die alle voordelen die Copernicus had, maar niet de nadelen van een bewegende aarde met parallax. De aarde is het middelpunt, en daarmee was hij ook in kerkelijke kringen populair.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Welke ‘bewijzen’ voerde Kepler in zijn Mysterium Kosmographicum (1596) aan voor de juistheid van het Copernicanisme? Waaruit bestond de oplossing van dit ‘wereldraadsel’?
- Er zijn 5 veelvlakken dus 6 hemelse sferen.
- Er zijn 3 onbeweeglijke identiteiten die copernicanisme ook had, zon, vaste sterren en ruimte. Deze slaan op de 3-eenheid, God de vader, de zoon en de heilige geest.
- Hij vindt dezelfde afstanden en berekeningen die Copernicus ook vond.
- Zijn oplossing van het wereldraadsel bestaat uit 5 veelvlakken die de hemelse sferen moeten voorstellen, er is een wiskundige architectuur van de kosmos!
Wat maakt Copernicus en Kepler herkenbaar als typische Renaissance-geleerden?
- Ze breken met de klassieken in bepaalde opzichten, maar gaan nog steeds uit van magische denkbeelden en ook deels traditionele opvattingen. Ook combineren ze wiskunde met de fysica. Er is dus sprake van een toenemende werkelijkheid in combinatie met magie wat typisch is voor de renaissance.
In welke opzichten was Keplers nieuwe astronomie van 1609 werkelijk revolutionair? Hoe verklaarde Kepler dat de planetenbanen niet cirkelvormig waren?
- Hij was werkelijk revolutionair omdat na meer dan 2000 jaar eindelijk werd gebroken met de aloude opvatting dat de planeten in cirkelbewegingen bewegen. De planeten bewegen in ellipsbanen volgens hem. Minder revolutionair was dan weer zijn opvattingen wat betreft de hemelse sferen. Hij verklaarde dat de planetenbanen niet cirkelvormig waren aan de hand van waarnemingen van Tycho Brahe en fysische/wiskundige theorie.
Welk bewijs meende Galilei te bezitten voor de juistheid van het Copernicanisme?
- De getijdenbewegingen konden verklaard worden met een draaiende aarde rondom zijn as rondom de zon.
Beschrijf een aantal astronomische ontdekkingen van Galilei en hun betekenis voor de discussie over het Copernicanisme.
- Nam de manen van Jupiter waar die het bezwaar tegen Copernicus wegnam dat de aarde uniek was met zijn manen. Ook nam hij kraters en bergen waar op de maan, dit liet zien dat het bovenmaanse dus helemaal niet volmaakt was en dit ondersteunde Copernicus ook. Fasen van Venus, Copernicus kon dit verklaren, Ptolemeus niet.
Op welke wijze slaagde Galilei erin een positie te verwerven aan het Hof van de Medici in Florence? Waarom wilde hij dat überhaupt? En waarom wilde hij niet alleen als ‘hofwiskundige’, maar tevens als ‘hoffilosoof’ worden aangesteld?
- Hij was zijn baantje spuugzat en wilde geld verdienen. Hij kon dit bewerkstelligen door de 4 manen van jupiter te benoemen naar de groothertog en zijn broers, bovendien droeg hij zijn boek op aan de groothertog. De benoeming en koppeling aan de manen gaf de omhooggevallen bankier van een groothertog het nodige respect.Wiskundige verdienden vele malen minder dan een filosoof en stonden ook minder aangeschreven.
Warom was Galilei’s uiteenzetting over de juiste interpretatie van Bijbelteksten over de eventueele beweging van zon en arde riskant?
- Op dat moment werd de kerk gereorganiseerd en werd besloten dat mensen die afwijkende Bijbelinterpretaties hadden, ketters waren. Omdat Galilei dacht de juiste interpretatie te hebben, was hij dus min of meer een ketter en als hij veroordeeld zou worden voor ketterij had het slecht met hem kunnen aflopen. Leken mochten zich niet uitspreken over juiste interpretaties!
Geef een zeer korte samenvatting van Galilei’s Dialoog over de voornaamste wereldsystemen.
- Hier gaat die de discussie aan met Aristoteles. Op de eerste dag legt hij Aristoteles’ systeem uit, de tweede dag tegenargumenten van bezwaren tegen de jaarlijkse beweging van de aarde, de derde dag over de dagelijkse beweging en de vierde dag zet hij zijn getijdenbewegingtheorie uit.
Beschrijf de middeleeuwse impetustheorie. Waarom werd dit begrip ‘impetus’ door de Middeleeuwers geïntroduceerd?
- Wanneer je een steen gooit stop je impetus in de steen. Deze impetus drijft de steen vervolgens voort en neemt af naarmate de steen verder van je hand verwijderd is. Deze theorie was noodzakelijk om te verklaren dat iets kon blijven bewegen terwijl er geen kracht op uitgeoefend werd. Immers beweging was gekoppeld aan een kracht, en deze kracht was gekoppeld aan het voorwerp zelf die de beweging uitoefent. Aristoteles.
Waarom gingen wiskundigen in de zestiende eeuw boeken schrijven over ballistiek (het schieten met kanonnen en de beweging van kanonskogels)? Welke twee fasen onderscheidde men in de beweging van de kanonskogel?
- Oorlog voeren met kanonnen was populair, dus wiskundigen konden zo belangrijk zijn en geld verdienen. Er waren twee fasen, namelijk de gedwongen en de natuurlijke beweging van de kanonskogel. De gedwongen beweging was rechtlijnig vanuit de kanonnen, en werd veroorzaakt door de kanonnen, de natuurlijke beweging was recht omlaag en werd veroorzaakt door de zwaartekracht/het feit dat dingen naar beneden willen gaan.
Hoe bepaalde Galilei langs experimentele weg zijn valwet? Welke nieuwe inzichten en ideeen waren nodig om tot een paraboolbaan voor en weggeschoten kogel te komen?
- Hij verdunde de zwaartekracht met behulp van een schuin oppervlak en liet daar kogels vanaf rollen. Hij zag een evenredigheid met de tijd en de afstand die de kogel aflegt in die tijd.
- Traagheid, geen verschil tussen gedwongen en natuurlijke beweging. Zijn valwet. Combineren verschillende bewegingen. Superpositie.
In welke opzichten verschilde Galilei’s visie op beweging radicaal van die van Aristoteles?
- Er is geen voortdurende kracht nodig om iets te laten bewegen. (traagheidsprincipe).
- Er is geen verschil tussen natuurlijke en gedwongen bewegingen.
Hoe verklaarde de Britse geleerde William Gilbert in 1600 de aantrekkeing van ijzer door een magneet? En hoe verklaarde Copernicus de valbeweging van een losgelaten steen?
- Met behulp van bezieling. Het ijzer had een bepaalde zielsverwantschap met de magneet en daarom werd hij er door aan getrokken. Copernicus gebruikte dit, hij zij dat stukjes aarde naar de aarde willen gaan, en stukjes zon naar de zon. Zielsverwantschap!
Beschrijf de rol van vorstelijke hoven in de ontwikklingen in de wetenschap rond 1600.
- Vorstelijke hoven namen wetenschappers in dienst, en dan vooral astronomen, om voorspellingen te kunnen doen over de toekomst. Deze vorstelijke hoven gaven geld aan de wetenschappers voor onderzoeken, zo werden er grote onderzoekscentra in Europa gebouwd. Er werden hierdoor veel nieuwe theorieën ontwikkeld door de wetenschappers en nieuwe dingen gezien in het heelal.
Waaruit blijkt het besef van vroeg zeventiende-eeuwse geleerden dat ze iets nieuws aan het bewerkstelligen waren?
- Het debat over de verdiensten van de Ouden en de modernen kwam in de zeventiende eeuw in een nieuwe fase. Niet alleen werden bestaande theorieën en opvattingen verworpen ten gunste van nieuwe inzichten, de vraag naar de aard van kennis en de beste methode om kennis te verwerven werd in deze tijd onderwerp van systematische uiteenzettingen. Die lagen overigens zelden op een lijn. Wat ze gemeen hadden was vooral dat ze zich keerden tegen de overgeleverde traditie. Dus de geleerden besefte zich dat ze zich tegen de oude traditie keerde.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden