Etiopathogenese - Neurobiologische factoren

7 belangrijke vragen over Etiopathogenese - Neurobiologische factoren

Hoe is afhankelijkheid volgens modern neurobiologisch onderzoek op te vatten?

Als een hersenziekte met een duale pathogenese met twee belangrijke structurele en functiedomeinen:
  1. structuren, circuits en processen die het 'op beloning gerichte gedrag' sturen;
  2. structuren, circuits en processen die aan de basis liggen van zelfcontrolefuncties.

Beide functiedomeinen zijn op deftige wijze samengebracht in het zogenoemde I-RISA model: Impaired Response Inhibition and Salience Attribution.

Waar richt het eerste functiedomein binnen het I-RISA model zich op?

  • Richt zich op grond van progressieve veranderingen die zich tijdens het verslavingsproces voordoen binnen de hersensystemen die betrokken zijn bij het beloningsgerichte gedrag.
  • Bij de overgang van gebruik naar misbruik en afhankelijkheid wordt daarbij steeds vaker onderscheid gemaakt in vier fasen: initiatie, continuering, onthouding en terugval.

Wat is bepalend voor de initiatiefase?

  • Bepalend daarvoor is de (voor een belangrijk deel genetisch bepaalde) toestand van het opioide en het dopaminerge systeem in het ventraal-tegmentale gebied en de nucleus accumbens.
  • Eenvoudig gezegd komt het erop neer dat mensen met een hypodopaminerge nucleus accumbens minder in staat zijn om plezier te beleven aan de gewone dingen in het leven en pas beloning en euforie te ervaren bij zeer sterke beloningen, zoals deze bijvoorbeeld ontstaan bij het gebruik van cocaine.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is kenmerkend voor mensen met een normodopaminerge of een hyperdopaminerge nucleus accumbens en de initiatiefase?

Zij kunnen volstaan met alledaagse beloningen en hoeven niet op zoek naar sterkere vormen van beloning. In veel gevallen blijkt cocaine voor hen te sterk en ontstaat er zelfs een aversieve reactie reactie bij het gebruik.

Wat gebeurt er bij continuering binnen het I-RISA model?

  • In deze fase vinden er onder invloed van het voortgaande druggebruik belangrijke veranderingen in de hersenen (o.a. het geheugensysteem) plaats die leiden tot het ontstaan van craving en een steeds groter belang dat aan drugs wordt gehecht.
  • Bij dit proces zijn naast dopamine in de nucleus accumbens en het corticotropinereleasing hormoon (CRH) in de amygdala, ook dopaminerge en glutaminerge verbindingen tussen de basale kernen (nucleus accumbens, amygdala) en de orbitofrontale cortex (OFC) betrokken.

Wat is de belangrijkste oorzaak van terugval bij stoornissen in het gebruik van middelen?

  • Craving. Dit ontstaat als reactie op ervaren stress of als reactie op een situatie waarin de persoon in het verleden alcohol of drugs heeft gebruikt.
  • Bij deze (re)activering van de voortdurend sluimerende craving gaat het waarschijnlijk vooral om de verbindingen tussen de orbitofrontale cortex en de amygdala via met name de gyrus cinguli anterior, waarbij naast noradrenaline en CRH ook glutamaat en GABA een belangrijke rol lijken te spelen.

Verklaar waarom mensen doorgaan met het gebruik van een bepaald middel ondanks de wetenschap over de negatieve gevolgen.

  • Onderzoek bevestigt de aanwezigheid van stoornissen in deze 'rem-en controlefuncties'; hogere-orde cognitieve functies die een belangrijke rol spelen in iemands vaardigheid om gedrag te plannen, voor- en nadelen af te wegen in relatie tot omgevingsfactoren en impulsen of aandriften te onderdrukken indien ze ongepast zijn binnen de cortex of op termijn nadeel kunnen betrokken.
  • Structurele en functionele beeldvormende studies en eeg-onderzoek tonen daarbij afwijkingen in prefrontale hersenregio's die meestal met deze functies in verband worden gebracht. Gebieden die hierbij een belangrijke rol spelen zijn de ventromediale prefrontale cortex, de orbitofrontale cortex en de anterior cingulus.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo