Startpagina / Samenvattingen / Module 2: Kind met chirurgische aandoening / darm-klachten-buik

Algemene kinderchirurgie (medisch) en Colorectale aandoeningen - Algemene kinderchirurgie (medisch)

80 belangrijke vragen over Algemene kinderchirurgie (medisch) en Colorectale aandoeningen - Algemene kinderchirurgie (medisch)

Wat zijn de gevaren bij een appendicitis?

De blindedarmontsteking kan doorbreken (perforeren) naar de buikholte en dan kan een buikvliesontsteking (peritonitis) ontstaan.

Wat zijn de klachten bij een pylorushypertrofie?

- explosief braken
- uitdrogingsverschijnselen met weinig plassen
- gewichtsverlies
- krachtige peristaltiek zichtbaar

Hoe wordt de diagnose pylorushypertrofie gesteld?

- echo buik
- soms röntgenfoto met contrastvloeistof
- bloed prikken ter controle vocht- en zouthuishouding

Wat zijn de oorzaken van een invaginatie?

De oorzaak van een darminvaginatie is niet altijd bekend. Bij kinderen kan een Meckel divertikel, een poliep of een andere afwijking in de darm de oorzaak zijn van een darminvaginatie. Bij volwassenen kan een poliep, een darmtumor of een andere afwijking in de darm de oorzaak zijn. Door de knijpbewegingen (peristaltiek) van de darm, wordt de poliep of tumor in de richting van de anus geduwd. Hierdoor kan het darmgedeelte met de poliep of tumor in het volgende deel van de darm schuiven.

Wat zijn de gevaren bij een invaginatie?

Wanneer de darminvaginatie lang duurt, kan het ingestulpte deel van de darm afsterven. Dit komt doordat de bloedtoevoer naar dat deel van de darm ernstig wordt belemmerd.

Wat zijn de klachten bij een invaginatie?

- buikpijnaanvallen, tussendoor pijnvrij
- huilen
- beentjes optrekken
- bleek
- spugen > uitdroging > sufheid, weinig plassen
- slijm en bloedverlies uit anus > snel ingrijpen

Wat is de behandeling van invaginatie?

Als een invaginatie snel wordt vastgesteld, kan de arts soms proberen om de darm voorzichtig terug te duwen. Dit gebeurt tijdens het röntgenonderzoek met de contrastvloeistof. De arts kan ook proberen de invaginatie te laten verdwijnen door een klysma met een zoutoplossing of met lucht. Als dat niet lukt, is een operatie noodzakelijk. Bij een vermoeden van darmperforatie wordt er meteen geopereerd (laparotomie / laparoscopie). Het kan zijn dat er een tijdelijk stoma aangelegd moet worden, om de darm tijd te geven om te genezen.

Wat is de oorzaak van een oesofagusatresie?

De oorzaak is onbekend. Tijdens de zwangerschap is er vaak sprake van een polyhydramnion.

Wat zijn de klachten bij een oesofagusatresie?

- speeksel, bellen blazen (niet door kunnen slikken)
- makkelijk verslikken > cyanose, kortademigheid, tachypneu, bradycardieën

Hoe wordt de diagnose oesofagusatresie gesteld?

- neusmaagsonde inbrengen (krult op, blijft steken)
- röntgenfoto

Wat is de behandeling van een oesofagusatresie?

- voeding stop
- infuus
- neussonde om slijm weg te trekken, na operatie sondevoeding
- thoracotomie (borst openen via zijkant)
- monitorbewaking
- antibiotica
- na 10 dagen mag kind weer zelf drinken

Wat is de oorzaak van een dunnedarmatresie?

De dunnedarmatresie ontstaat meestal in de tweede of derde maand van de zwangerschap. Dit komt doordat van één of meerdere korte stukjes dunne darm de doorbloeding verstoord is geraakt. Hierdoor ontbreekt dat deel van de dunne darm.

Hoe wordt de diagnose dunnedarmatresie gesteld?

Prenataal:
Te zien op echo:
- polyhydramnion
- uitgezette darm

Postnataal:
- symptomen kind
- röntgen buik

Wat zijn de klachten bij een dunnedarmatresie?

- groen/gallig braken
- geen ontlasting
- opgezette buik

Wat zijn de gevaren bij een dunnedarmatresie?

- short bowel
- wondinfectie
- peritonitis door lekkage verbinding

Wat is de oorzaak van een duodenumatresie?

De darm van het ongeboren kind is bij de ontwikkeling in de baarmoeder aanvankelijk opgevuld met weefsel. Pas wat later ontstaat er een holte in de darm. Bij duodenumatresie is dit proces plaatselijk niet goed verlopen. Hierdoor is er een blokkade ontstaan. Meestal komt men hier pas na de geboorte achter.

Wat zijn de klachten bij een duodenumatresie?

- spugen (meestal niet gallig)
- slanke buik
- mogelijk bolle bovenbuik (maag)

Hoe wordt de diagnose duodenumatresie gesteld?

Een duodenumatresie wordt doorgaans al ontdekt tijdens de zwangerschap. De prenatale echo laat dan een uitzetting van de maag en het stukje van de dunne darm vóór de afsluiting zien. Bij een deel van de baby’s wordt de duodenumatresie pas ontdekt na de geboorte. Vaak zien we dat kinderen kort na het starten van de voeding beginnen te braken. Dan kan een röntgenfoto of een echo van de buik worden gemaakt.

Wat is de behandeling bij duodenumatresie?

De enige behandeling van een duodenumatresie is middels een operatie. Hierbij wordt de normale doorgang hersteld door het openen van het afgesloten darmdeel en deze aan te sluiten op de plek waar de dunne darm zijn weg verder vervolgt. Zo wordt de normale doorstroom van voedsel weer mogelijk gemaakt.

Hoe stel je de diagnose gastroschisis?

Soms ziet een arts of echoscopist op een echo tijdens de zwangerschap dat een baby gastroschisis heeft.

Wat zijn de gevaren bij een gastroschisis?

- dehydratie
- eiwitverlies
- beschadiging van de uitpuilende darmen
- darmatresieën

Wat is de behandeling van een gastroschisis?

- transport in plastic zak
- operatieve sluiting van defect, zo snel mogelijk na geboorte

Wat zijn de klachten bij een gastroschisis?

- blootliggende darmen/organen
- voedingsproblemen

Wat is de oorzaak van een omfalocele en gastroschisis?

Geen terugkeer van de darmen tussen de 6e en 10e week. Buikwand sluit niet.

Wat zijn de klachten bij een omfalocele?

- brandend maagzuur
- voedingsproblemen

Wat is de behandeling bij een omfalocele?

- transport in plastic zak (tegen uitdroging en afkoeling)
- één of meerdere operaties waarbij de organen terug in de buik worden gestopt waarna de buikwand word dichtgemaakt

Wat zijn de gevaren bij een omfalocele?

- dehydratie
- hypothermie
- beschadigingen van bedekkende vlies
- bijkomende aandoeningen: hart, nieren en longhypoplasie (onvolledige ontwikkeling)

Hoe stel je de diagnose malrotatie?

- klinische verschijnselen
- buikoverzichtsfoto: double bubble te zien (lucht in darm)
- coloninloop: toont afwijkende ligging van caecum (blinde darm)

Wat zijn de klachten bij een malrotatie?

- gallig braken
- dikke pijnlijke buik

Wat zijn de klachten bij een volvulus?

- aanvallen van hevige buikpijn
- misselijkheid
- braken
- opgezette buik
- shock
- acidose
- rectaal bloedverlies
- wegblijven ontlasting
- windjes

Wat is de behandeling van een malrotatie (&volvulus)?

- inbrengen maagsonde en infuus
- acute operatie (laparotomie); terugdraaien van de darmen en voorkomen van opnieuw een torsie door de verbinding met de lichaamsachterwand (‘het mesenterium’) breder te maken (‘Ladd’se procedure’). Bij volvulus wordt soms een stukje darm weggehaald wat is afgestorven.
- appendix wordt vaak verwijderd

Wat is een Meckel's divertikel?

Een aangeboren afwijking, waarbij er een uitstulping in de dunne darm is. Deze uitstulping is een restant van de verbinding tussen de navel en de darm die bij het ongeboren kind aanwezig is. Normaal gesproken verdwijnt deze verbinding in de 3e maand van de zwangerschap. De uitstulping is soms nog verbonden met de navel via een dunne bindweefselstreng.

Wat zijn de klachten bij een Meckel's divertikel?

- vaak geen klachten
- maagzuur > ulceratie (zweer), bloedingen, perforaties
- soms aanleiding tot obstructie, volvulus, invaginatie

Wat is de diagnose van een Meckel's divertikel?

- passagefoto dunne darm
- technetium-isotopenscan
- vaak per toeval gevonden bij operatie

Wat is de behandeling van een Meckel's divertikel?

- chirurgische verwijdering

Wat zijn de klachten bij gastro-oesofageale reflux?

- veel spugen
- abnormale kleur van braaksel
- onvoldoende groei
- pijn
- rumineren (herkauwen)
- aspiratie (pneumonie)

Hoe wordt de diagnose GOR gesteld?

- anamnese
- lichamelijk onderzoek
- manometrie: er wordt gekeken of de beweeglijkheid van de slokdarm en de maag in orde is.
- pH-metrie: zuurgraad (pH) in de slokdarm vlak boven de sluitspier en de overgang naar de maag wordt 24u gemeten.
- slikfoto: met dit onderzoek wordt na drinken van waterig contrast een röntgenfoto gemaakt om te kijken of er een middenrifbreuk bestaat en groot deze is. Dit kan ook met behulp van een CT-scan onderzocht worden.
- oesofagoscopie / gastroscopie

Wat is de oorzaak van GOR?

(Ernstige) refluxklachten kunnen ontstaan door een middenrifbreuk (hiatale hernia of hernia diafragmatica). In het middenrif, de spier die de borstholte scheidt van de buikholte, zit een opening waarlangs de slokdarm van uit de borstkas naar de buikholte gaat. Is de opening wijder dan noodzakelijk, dan spreken we van een middenrifbreuk.

Wat is een congenitale hernia diafragmatica?

Defect in het diafragma, vaak aan de linkerkant. Een deel van de buikorganen ligt in in de thorax.

Wat is de oorzaak van een congenitale hernia diafragmatica?

Het ontstaat als gevolg van een incomplete sluiting van het diafragma rond de 10e week van de zwangerschap.

Wat zijn de klachten bij een congenitale hernia diafragmatica?

- cyanose
- respiratoire acidose
- platte buik
- geen of weinig ademgeruis over linkse thoraxhelft
- hart is naar rechts verplaatst

Hoe stel je de diagnose congenitale hernia diafragmatica?

- echo voor geboorte
- röntgenfoto na geboorte

Wat is de behandeling bij congenitale hernia diafragmatica?

Ligt aan de ernst van de longhypoplasie (onderontwikkeling longen).
- problemen met gaswisseling (vooral als beide longen hypoplastisch zijn)

- pulmonale hypertensie > rechts-linksshunt via de ductus Botalli en foramen ovale > systemische hypoxie > verergering pulmonale hypertensie: vicieuze cirkel (persisterende foetale circulatie)
--> intensieve beademing om persistrende foetale circulatie te bestrijden. Zonodig ECMO.

- operatieve sluiting van defect als algemene toestand stabiel is.

Wat is een Neonatale Necrotiserende Enterocolitis?

NEC is een necrotiserende ontsteking van het maag-darmkanaal, meestal in het distale ileum, soms in het colon of jejunum. De necrose kan zowel oppervlakkig zijn, als door alle lagen van de darmwand heen.

Wat is de oorzaak van NEC?

Oorzaak onduidelijk, wel associatie met;
- prematuriteit
- asfyxie
- sepsis
- hypotensie
- shock

De enterocolitis bestaat uit een beschadiging van de epitheliale laag van de darmwand. Omdat het vaak prematuren betreft, zal de afweer van de mucosa gering zijn, waardoor makkelijker infiltratie mogelijk is en infectie kan ontstaan.

Wat zijn de klachten bij NEC?

- gevoeligheid bij aanraken buik
- opgezette buik
- bloed in ontlasting
- ileus met afgenomen peristaltiek, soms met maagretentie

Bij verslechtering:
- sepsis
- shock
- apneu
- bradycardie

Hoe wordt de diagnose NEC vastgesteld?

- lucht in darmwand bij röntgenfoto
- bij verdenking op perforatie: hangende buikoverzichtsfoto ivm vrije lucht in de buik

Wat is de behandeling van NEC?

- stoppen orale voeding
- afzuigen van maaginhoud
- parenterale voeding starten
- breedspectrum antibiotica

indicaties operatie:
- (dreigende) perforatie
- verslechtering algemene toestand ondanks een maximale behandeling
--> Necrotiserende deel wordt verwijderd.
- meestal tijdelijk stoma

Beschrijf de indeling van vaattumoren, vaatmalformaties en syndromale aandoeningen.

Tumoren:
- hemangiomen
- andere tumoren

Vaatmalformaties:
- veneuze malformaties
- lymfatische malformaties
- arterioveneuze malformaties
- combinaties van bovenstaande

Syndromale aandoeningen

Wanneer moet je een hemangioom behandelen?

- bij vitaal bedreigde lokalisaties: luchtpijp, keel
- bij orgaan bedreigende lokalisaties: bij het oog, neus, lippen of oren
- bij kans op wonden: in plooien (hals, oksel) en luierregio

Hoe wordt een hemangioom behandeld?

- vaak is behandeling niet nodig.
- bètablokkers: propanolol (drankje), timolol (druppels)
- operatieve behandeling bij uitzondering (boven 3 jaar)
- soms wondbehandeling nodig

Wat zijn veneuze malformaties?

Een vaatmalformatie van de aders (venen) noemen we veneuze malformatie. Een veneuze malformatie is al bij de geboorte aanwezig. Kunnen mee groeien of meer vullen. Lijkt soms op een hemangioom, maar gaat niet vanzelf weg en groeit niet.

Wat zijn lymfatische malformaties?

Bij lymfatische malformaties is de vochttransport verstoord door een structurele afwijking (aanlegfout tijdens de embryonale periode) in het lymfestelsel. Hierdoor ontstaat een sponsachtige massa van abnormale lymfevaten en zakjes met opgehoopt lymfevocht. Meestal treden ze op in het hals- en hoofdgebied en onder de oksel.

Wat zijn arterioveneuze malformaties (AVM)?

Een afwijking die ontstaat door een abnormale verbinding tussen de slagaderen en aderen. Hierdoor gaat het bloed direct vanuit de slagaderen naar de aderen in plaats van dat het eerst door kleinere haarvaten stroomt. De hoge stroomsnelheid van het bloed door deze abnormale verbindingen zorgt ervoor dat de vaten verwijden en kronkelen. Dit kan leiden tot een (soms zichtbare) zwelling met soms klachten als pijn en bloedingen. AVM's zijn vaak bij de geboorte klein aanwezig, maar kunnen enorm groeien. Gaan niet vanzelf weg.

Wanneer behandel je arterioveneuze malformaties?

- bij relevante toename in grootte
- bij (dreigende) hartproblemen
- bij te verwachten problemen door volume
- bij functionele klachten
- om cosmetische reden (oudere leeftijd)

Hoe behandel je arterioveneuze malformaties?

Behandeling niet altijd nodig.
Indien wel:
* bijna altijd eerst MRI
* vaak vele behandelingen nodig:
- scleroseren (inspuiten van aders met vloeistof, waardoor ader dichtplakt)
- opereren
- of combinatie

Wat is een anorectale malformatie (ARM)?

- Aangeboren afwijking waarbij de anus niet goed is aangelegd of geheel ontbreekt (anusatresie).
- Een gevolg daarvan is dat de ontlasting niet kan worden geloosd of het lichaam op een andere manier, via de plasbuis of de vagina, verlaat.
- Gaat vaak gepaard met afwijkingen in de nieren en urinewegen, het hart, een oesofagusatresie, en sacrum- en ruggenmergdefecten.

Welke vormen van anorectale malformaties zijn er?

Jongens:

Anusstenose (vernauwing anus)
Bucket Handle (huidbrug over de plek waar anus verwacht werd)
Recto-perineale fistel (rectum staat in verbinding met huid net onder de balzak)
Recto-urethrale fistel (rectum staat in verbinding met plasbuis)
Recto-vesicale fistel (rectum staat in verbinding met de blaas)

Meisjes:

Anusstenose (vernauwing anus)
Recto-vestibulaire fistel (rectum staat in verbinding met de ingang van de schede)
Recto-perineale fistel (rectum staat in verbinding met de huid net voor de ingang van de schede)
Cloaca (plasbuis, schede en endeldarm komen gezamenlijk uit één opening)

Wat is belangrijk qua voeding bij een kind met een urinestoma?

Het kind mag alles eten, maar moet opletten met bepaalde geuren. Belangrijk is dat het kind goed drinkt!

Wat zijn de verschijnselen bij een anorectale malformatie?

- geen meconium of meconium via een fistel
- rectaal temp of zetpil niet mogelijk
- opgezette buik
- slecht drinken
- braken

Hoe is de verzorging van een urinestoma?

Liefst in de ochtend, dan is er nog weinig productie
Kind <2 jaar: 2x daags huis wassen met water.
Kind >2 jaar: bij 1-delig systeem 1 a 2 dagen verwisselen en bij 2 delig systeem 2 a 3 dagen verwisselen

Hoe stel je de diagnose anorectale malformatie?

- lichamelijk onderzoek
- inbrengen maagsonde ter uitsluiting oesofagusatresie
- X-wervelkolom + X-sacrum
- echo van de nieren + spinaalkanaal
- auscultatie hart

Wat zijn de verschijnselen bij een short-bowel syndroom?

Diarree, gewichtsverlies en ondervoeding

Wat is de behandeling van een short-bowel syndroom?

- operatie: darmoppervlak vergroten
- transplantatie darm
- TPV
- medicatie
- diëtist

Wat is een gastro stoma?

Een kunstmatige directe verbinding tussen maagslijmvlies en de huid.

Welke soorten gastrostoma's zijn er?

PEG (plaat binnen- en buitenkant)
Button (ballonnetje, knopje op de buik)
JET-PEG (katheter via de maag naar de darm)
Tube (balon binnenkant, plaatje buitenkant)

Wat zijn de klachten bij de ziekte van Hirschsprung?

- ernstige verstopping
- gallig braken
- bolle buik
- geen (spontane) meconiumlozing binnen 24u na geboorte
- als gevolg van enterocolitis ontstaat soms een sepsis

Wat zijn indicaties voor een gastrostoma?

Als het >3 maanden enterale voeding nodig heeft
Slikproblemen, voedingsweigering, verslikken
Veelvuldig braken
Problemen met de neusmaagsonde
Recidiverende luchtweginfecties
Oesofagusatresie
Ex prematuren met BPD
Spierziekten
Hernia Diafragmatica

Hoe wordt de diagnose ziekte van Hirschsprung gesteld?

- buikoverzichtsfoto
- coloninloop
- anale manometrie
- weefselonderzoek (biopt) > bewijs

Wat is de behandeling bij de ziekte van Hirschsprung?

- neusmaagsonde
- infuus
- rectaal spoelen

Bij enterocolitis:
- antibiotica
- als spoelen niet voldoende werkt: stoma
- resectie van stuk darm

Wat is de post-operatieve zorg na het plaatsen van een gastro stoma?

Start enterale voeding na 4 uur
Cave luchtretenties
Ouderparticipatie
na 2 dagen kort douchen
na 1 week in bad
Bestellen materiaal voor thuis
Verzorging volgens protocol

Wat zijn de gevaren (complicaties) bij een meconiumileus?

Atresie ('blow out') of perforatie met een peritonitis

Wat zijn aandachtspunten bij een gastrostoma?

Goed doorspoelen om verstopping te voorkomen
Materiaalmoeheid
Lekkage. Er moet niet teveel speling zijn tussen de ballon en het plaatje.
Uittrekken katheter
Abusievelijk gebruik van ballonpoort waardoor de ballon kapot gaat.

Wat zijn de verschijnselen bij een meconiumileus?

- gallig braken
- bolle buik
- uitblijven van meconiumlozing

Hoe wordt de diagnose meconiumileus gesteld?

- X-colon > uitgezette lissen te zien en darmen gevuld met typische luchtbelletjes

Wanneer moet een jejunostoma verwisseld worden?

De 1e katheter kan 1 jaar blijven zitten. Daarna moet het iedere 6 maanden.

Hoe wordt een meconiumileus behandeld?

- neusmaagsonde
- infuus
- spoelen

chirurgisch:
- enterotomie: openen, spoelen, sluiten
- aanleg stoma

Wat is het doel van de wondverzorging van een rode wond en hoe doe je dit?

Het doel is om te beschermen. Dus beschermen van buitenaf dus afdekken met verband, maar dit mag niet aan de wondbodem vast komen te zitten.

Wat is het doel van de wondverzorging van een gele wond en hoe doe je dit?

Het doel is om te reinigen en bacterien te verwijderen. Het moet goed schoon gemaakt worden en bij voorkeur verbonden worden met voeibaar alginaat en daarna schuimverband.

Wat is het doel van de wondverzorging van een zwarte wond en hoe doe je dit?

Het doel is om te reinigen en necrose en bacterien te verwijderen. Droog houden tot zwarte gedeelte eraf valt.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Module 2: Kind met chirurgische aandoening

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding