Startpagina / Samenvattingen / Module 3: Kind met interne aandoening / darm-chronisch-infectie

Maag-, darm- en leverziekten

33 belangrijke vragen over Maag-, darm- en leverziekten

Wat is regurgiteren en wat zijn de kenmerken?

= oprispen / spugen

Maaginhoud vloeit spontaan terug in de slokdarm, mond (en eruit)
Passief, onschuldig
Heeft 40% van alle gezonde zuigelingen bij 3 tot 4 maanden

Wat is braken en wat zijn de kenmerken?

= overgeven / uitspuwen

Gecoördineerde reflex
Actieve expulsie van maaginhoud via de mond
Verdedigingsmechanisme
Verschijnselen kunnen zijn: misselijkheid, bleekheid, klam, transpireren, tachycardie

Wat is gastro-oesofageale refluxziekte en wat zijn de kenmerken?

= reflux leidend tot hinderlijke klachten die het dagelijks leven beïnvloeden en/of ‘complicaties’ geven zoals overmatig huilen, prikkelbaarheid, slaapproblemen, voedselweigering en groeivertraging.

Wat kunnen oorzaken zijn bij perifeer braken?

Maagdarmkanaal, bijv.:

allergie of intolerantie
infectie
motiliteitsstoornis (transportstoornis)
obstructie
peritoneelprikkeling (beklemde liesbreuk, appendicitis)

Buiten het maagdarmkanaal, maar behoort niet tot centraal:

urogenitaal
myocardinfarct
pneumonie

Wat kunnen oorzaken zijn van centraal braken?

Cerebraal:

cerebrale chemoreceptoren
verhoogde ICP
intoxicaties (endogeen of exogeen)
psychische processen

Wat zijn de symptomen bij GER?

- Oprispingen (regurgitatie)
- Spugen
- Hikken
- Huilen
- Prikkelbaarheid
- Slaapproblemen
- Verminderde kwaliteit van leven
- Zuurbranden
- Ongemak
- Pijn achter het borstbeen
- Pijn bij slikken
- Bloed of bruine sliertjes opgeven
- Voedselweigering, anorexie, failure to thrive
- Abnormale houding
- Hoesten
- Aspiratie
- Recidiverende longontsteking
- Kroep
- Stridor
- Wheezing (piepende ademhaling)
- Laryngitis
- Recidiverend oorontsteking
- Apnoe
- ALTE (ogenschijnlijk levensbedreigende situatie)
- Desaturatie
- Bradycardie
- Anemie

Welke onderzoeken worden er uitgevoerd bij veel braken?

24u pH-meting in slokdarm
gastroscopie
radioactieve stof in fles- of sondevoeding, daarna scan

Wat is een gastro-enteritis en wat zijn de oorzaken en symptomen?

Gastro-enteritis (buikgriep) bij kinderen komt vaak voor. Kinderen moeten braken en hebben diarree. Bij baby’s en jonge kinderen kan hierdoor een vochttekort ontstaan. Gastro-enteritis komt vooral bij jonge kinderen vaak voor omdat zij nog geen immuniteit opgebouwd hebben tegen virale pathogenen.

Gastro-enteritis is een infectie van de darmen. Meestal gaat het om de dunne darm. Vaak zit de infectie ook in de maag en dikke darm. De infectie wordt veroorzaakt door virussen of bacteriën en ontstaat ineens. Meestal is het een virusinfectie. Bekende verwekkers zijn het rotavirus, adeno-virus en norovirus.

Hoe wordt gastro-enteritis behandeld?

Gericht op het behoud van een goede hydratietoestand of herstel hiervan.

Bij nog géén dehydratie:
- Voeding aanvullen met ORS

Bij wel dehydratie:
- ORS

Antibiotica is slechts geïndiceerd bij een beperkt aantal ernstig verlopende bacteriële infecties.

Hoe wordt dehydratie vastgesteld?

Op basis van de volgende symptomen:

slecht drinken, veel spugen, diarree (of polyurie)
gewichtsverlies
minder plassen, droge luiers
humeurig, prikkelbaar
droge slijmvliezen, huilen zonder tranen
turgor verminderd
diepliggende ogen, fontanel verzonken
tachycardie, hypotensie, koude (uitstekende) lichaamsdelen, verminderde capillaire refill

Mate van dehydratie wordt bepaald middels een tabel met bovenstaande verschijnselen.

Hoe wordt dehydratie behandeld?

ORS = oral rehydration solution > Wateropname dunne darm neemt toe met 25x

NaCl 0,9% intraveneus > Alleen bij: hypovolemische shock, ernstige dehydratie, falen orale rehydratie door persisterend ernstig spugen (ook met sonde)

Wat zijn oorzaken voor een darmobstructie?

De meest voorkomende oorzaak van een verstoorde darmpassage zijn een zichtbare obstructie van de darm door bijvoorbeeld een vernauwing of afknikken van de darm (mechanische ileus) of een obstructie van de darminhoud doordat de darmbeweging vertraagd of afwezig is (paralytische ileus), bijvoorbeeld na een grote buikoperatie.

Welke onderzoeken worden er gedaan bij verdenken darmobstructie?

obv symptomen
lichamelijk onderzoek
röntgenfoto / buikoverzichtsfoto > op de foto zijn de uitgezette, met gas of ontlasting gevulde darmen duidelijk te zien.

Wat zijn de klachten bij een darmobstructie?

buikpijn
een opgezette buik
braken, het braaksel wordt steeds donkerder van kleur en lijkt steeds meer op ontlasting
het wegblijven van ontlasting en winden

drukpijn

Wat is de behandeling bij een darmobstructie?

neus-maagsonde om maaginhoud af te zuigen > druk verminderen in de darm en op de verstopping
infuus met vocht
operatie, zo nodig tijdelijk stoma

Wanneer spreekt men van acute-, en wanneer van chronische diarree?

Acute diarree = 3 of meer keer dunne of waterige ontlasting per 24 uur.
Chronische diarree = duur > 2 weken

Wat zijn verschijnselen en behandelmogelijkheden bij chronische diarree?

Verschijnselen: waterdunne ontlasting, buikkrampen, braken, vermoeidheid, slechte eetlust en gewichtsverlies.

Behandeling: ORS (=zouten en suikers) en voedingsadviezen:

geen enkelvoudige suikers als fructose (sap)
complexe koolhydraten mogen (rijst, granen, brood)
geen vette producten
mager vlees
yoghurt
fruit (geen appel)
groente

Wat is colitis ulcerosa en wat zijn de verschijnselen?

= chronische idiopathische, regelmatig terugkerende ontsteking van het slijmvlies van alleen de dikke darm (colon). De ontsteking begint in de endeldarm en kan zich verder uitbreiden door de dikke darm.

Verschijnselen:

buikpijn
diarree
bloed- en slijmverlies
gewichtsverlies
vermoeidheid
verminderde eetlust
soms koorts

Wat is de ziekte van Crohn en wat zijn de verschijnselen?

= chronische, idiopathische ontsteking van het (hele) maagdarmkanaal. Het komt vooral voor in de dunne darm en een gedeelte van de dikke darm.

Verschijnselen:

diarree
buikpijn
vermoeidheid
misselijkheid

Wat zijn de oorzaken van acute en chronische buikpijn?

Acute buikpijn:

obstipatie
maagdarminfectie
ontsteking maagslijmvlies
zweer maag of dunne darm (ulcuslijden)
blindedarmontsteking
alvleesklierontsteking
steen urinewegen
steen galwegen
malrotatie of volvulus

Chronische buikpijn:

obstipatie
voedselintolerantie
voedselallergie
worm of parasiet
ulcuslijden of gastritis
coeliakie
pancreatitis
malrotatie
steen/gruis urinewegen of galwegen
oesofagitis of slokdarmspasmen
functionele buikpijn

Welke onderzoeken zijn er mogelijk bij buikpijn?

anamnese
lichamelijk onderzoek
urine algemeen
feces parasieten en wormen
bloedonderzoek
echo abdomen

Wat is fysiologische/functionele buikpijn en wat zijn de behandelmogelijkheden?

Buikpijn waarvoor de arts geen of onvoldoende lichamelijke verklaring kan vinden.

Behandeling:
- Ontspanningsoefeningen
- Yoga
- Meditatie
- Mind-fullness
- Hypnotherapie
- Kinderpsychologie
- Iberogast (kruidenmengsel)
- Probiotica (yakult, actimel etc.)
- Bij evt. prikkelbaardarmsyndroom: pepermuntolie, duspatal, en/of FODMAP dieet

Wat is hematemesis en wat kan de oorzaak hiervan zijn?

= bloedbraken.

Oorzaak kan liggen tot het duodenum, daarna rectaal bloedverlies. Het braken van helder rood bloed wijst op een bron in de keel of oesophagus. Is het bloed in contact geweest met maagzuur, dan treedt donkerbruine verkleuring op (koffiedik).

Wat is melaena en wat kan de oorzaak hiervan zijn?

= oud rectaal bloedverlies.

Melaena is zwarte, dunne, stinkende, moeilijk wegspoelbare ontlasting, als gevolg van een bloeding hoog in het maagdarmstelsel. Meestal is dit een bloeding in de slokdarm, maag of twaalfvingerige darm, als gevolg van een maagzweer. Het bloed wordt zwart door inwerking van het zuur uit de maag en door vertering in de darm. Bij hevig bloedverlies uit de maag of de twaalfvingerige darm kan er behalve melaena ook helderrood bloedverlies bij de ontlasting zijn en is er soms sprake van bloedbraken.

Wat is hematochezia en wat kan de oorzaak hiervan zijn?

= helder rood rectaal bloedverlies.

Oorzaak kan vanaf neus tot anus. Bloed werkt laxerend. Helderrood bloedverlies per via anus betekent een bron nabij de anus, maar komt soms voor bij een zeer heftige bloeding hogerop, als het bloed niet door spijsverteringsenzymen is omgezet.

Wat is de behandeling bij een acute bloeding?

maagsonde (voor spoelen maar ter controle van bloedverlies en ter voorkoming van aspiratie)
vochttoediening
packed cells

Verder wordt de oorzaak behandeld.

Wat zijn de behandelmogelijkheden bij IBD?

leefstijladviezen
sondevoeding
medicijnen
TPV
operatie

Wat is malabsorptie en wat zijn de oorzaken?

= verminderde opname van voedingsbestanddelen door maag-darmkanaal.

Oorzaken:
- ziekte van de darm (coeliakie, NEC, short bowel)
- exocriene pancreasinsufficiëntie (CF)
- ziekte aan lever- en galwegen (onderontwikkeling, cirrose)

Hoe uit zich acuut leverfalen?

Acuut leverfalen is een klinisch syndroom als gevolg van uitgebreide levercelnecrose of leverceluitval. De synthese, detoxificerende en uitscheidingsfuncties zijn ernstig verminderd. De toxische producten bereiden de hersenen en veroorzaken encefalopathie en in een later stadium hersenoedeem.

Benoem enkele oorzaken voor acuut leverfalen?

- na infectie met het hep A en B virus
- na infectie met het epstein-barrvirus
- na infectie met het cytomegalovirus
- na infectie met het herpes virus
- na infectie met het adenovirus
- na inname van een paddenstoel Amanita phalloides
- na pcm overdosis
- als reactie op valproaat
- bij metabole aandoeningen
- bij auto-immuunhepatitis
- bij ziekte van Wilson
- bij tyrosinemie
- bij galactosemie
- bij acute ischemie
- bij shock

Welke symptomen zijn er bij acuut leverfalen?

geelzucht
koorts
anorexie
braken
encefalopathie (bij kinderen minder duidelijk)
verschillende stadia van onrust tot coma

Wat is chronisch leverfalen en hoe uit zich dit?

Men spreekt van chronische leverziekte wanneer de leverbeschadiging langer dan enige maanden bestaat. Chronische leverziekte kan uiteindelijk leiden tot cirrose. Dit is ernstige littekenweefselvorming waardoor de bouw en vorm van de lever wordt aangetast.

symptomen:

hypoglykemie
trillerigheid
verwardheid
klamheid
convulsies
bloedingen uit huid of slijmvliezen
intracraniële bloedingen
perifere oedemen, rond ogen, onderste extremiteiten in buikholte
icterus
portale hypertensie
trommelstokvingers

Wat is een secundaire lactasedeficiëntie?

Kan ontstaan wanneer de darmwand beschadigd is. Bijvoorbeeld bij een (chronische) darmontsteking, een darminfectie, na een darmoperatie of na bestraling van de darm. De darmwand is in dat geval niet meer in staat om voldoende lactase aan te maken. Deze vorm van lactose-intolerantie wordt ‘secundaire lactose-intolerantie’ genoemd en kan tijdelijk van aard zijn. Wanneer de darm herstelt, wordt er weer voldoende lactase aangemaakt.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Module 3: Kind met interne aandoening

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding