Bloedtransfusies klinische chemie

22 belangrijke vragen over Bloedtransfusies klinische chemie


Iemand met bloedgroep A kan 2 verschillende genotypes hebben

AA of AO, De A is dus dominant. Dus bij een A en een 0 heb je toch een A als ‘uiterlijk’, genotype.

Iemand met bloedgroep B kan 2 verschillende genotypes hebben


B kan dus BB of B0 hebben

Iemand met fenotype AB, kan er maar 1 genotype zijn

AB
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Ouders: Fenotype: A, en B --> fenotype kinderen?..

genotype dus (AA), A0 en (BB), B0
Genotype kinderen dan : AB, A0, B0, 00
Fenotype kinderen: AB, A, B, 0

Welke bloedgroep is het meest voorkomend bij ons

Bloedgroep 0 is het meest voorkomend (46%) bij ons.

Wanneer antistoffen (IgM moleculen)

    • een mens heeft anti-A en anti-B als de corresponderende antigenen ontbreken, dus iemand met A heeft antistoffen tegen B, en iemand met B heeft antistoffen tegen A.
  • ontbreken bij pasgeborenen

Wanneer werkt de dubbelcheck bij de bloedgroepcontrole niet goed

Iemand die geen goede antistoffen maakt door chemo, leeftijd, beenmergtransplantatie, dan werkt de dubbelcheck soms niet goed, dan moet je op zoek naar de goede verklaring.

Kunnen een Rhesus D positieve moeder en een Rhesus D positieve vader een Rhesus D negatief kind krijgen?

Een Bpos moeder en Bpos vader: genotype kan D- x D- zijn,
Dus 25% kans dat het kind Rhesus D negatief is.

Irregulair bloedgroepen antistoffen

  • alle overige antistoffen ( niet anti-A en anti-B)
  • kunnen van nature ontstaan
  • of door immunisatie

Bloedgroep antistoffen IgM

  • zijn groot, groot molecuul
  • ze reageren bij koude temperaturen < 30 graden, optimum 18 graden
  • direct agglutinerend, compleet
  • kunnen de placenta niet passeren


Bloedgroep antistoffen IgG

  • reageren bij 37 graden, warmte antistoffen
  • Als een patiënt ze heeft wil je ze iets geven…
  • klein molecuul
  • indirect agglutinerend, incompleet
  • kunnen de placenta passeren

Wat is het risico van de aanwezigheid van een irregulaire antistof

Een patiënt heeft een irregulaire antistof, dan moet je bloed geven waarin dat antigeen daartegen ontbreekt. Dan kan een transfusiereactie kunnen geven, ook anafylactische shock.

Erytrocyten wijze van bewaren/houdbaarheid.

Op de afdeling zo spoedig mogelijk toedienen.
Blijven lang houdbaar, 35 dagen op een temp. van 2 - 6 graden.
Boven de 10 graden opgewarmd mogen wel opnieuw uitgegeven worden als de patiënt het nog toch nodig had, maar dan wel binnen 24h, en anders moeten ze vernietigd worden.
Een tijds strip houdt dit in de gaten.
1 EC (erytrocytenconcentraat) = €227,-

Een onverwachts lage opbrengst na het suppleren van trombocyten kan komen door:

Niet -immunologisch
  • splenomegalie (de milt die de trombo’s opzuigt)
  • sepsis
  • koorts
  • DIS
  • geneesmiddelen, vb Amfotericine
  • AB0 incompatibiliteit, anders kan er tot 20% afgebroken worden,

Immunologisch:
  • er zitten antistoffen in die de trombo’s afbreken.
  • HLA (human leukocyts antigenen)
  • HPS (human platelets antigenen)


Wijze van bewaren/houdbaarheid trombocyten

Trombocyten mogen NIET in de koelkast, dan gaan ze kapot en je wilt ze binnen 20 min geven. Ze liggen in het lab op schudapparatuur op kamertemperatuur.
Niet schuddend binnen 6h uitgeven.
Er zijn 5 donoren nodig geweest om 1 concentraat te maken, en ze kosten €550,-
1 concentraat uit 1 patiënt gehaald kost €850,-

Omniplasma (FFP fresh frozen plasma)

In Zwitserland gemaakt, is vrij van prionen → minder kans op een ernstige transfusiereactie.


Omniplasma: wijze van bewaren/houdbaarheid

Is het goedkoopste bloedproduct, €130,-
  • op de afdeling zo spoedig mogelijk toedienen, zo snel mogelijk retour sturen indien niet toegediend, mag binnen 24h aan een andere patiënt gegeven worden.
  • op het lab:
→ voor behoud van de stollingsfactoren bewaren bij -25C of lager en is dan 3 jaar houdbaar.
→ ontdooien in een plastic zak in een waterbad (dagelijks verversen/schoonmaken) van 37 C met temperatuurbewaking, of door middel van andere gevalideerde methode


Controles aan het bed bij bloed geven

  • naam, geboortedatum, bloedproduct controleren, met 2 personen, tenzij het digitaal ondersteund is.
  • bewaking van de patiënt gedurende eerst 5 - 10 minuten. Dan moet je ook echt bij het bed blijven staan. Bij een verkeerde transfusie is dat binnen 5 min. te zien, zoals anafylactische shock. Je wilt de transfusie snel kunnen stoppen voordat de hele zak inloopt, en de patiënt overlijdt. Neem de temp bijvoorbeeld, als dat gelijk een graad of 2 stijgt, is het foute boel!
  • bloeddruk, pols, temperatuur voor start, 5 min na aanvang en na afloop van de transfusie

Wanneer geven we een patiënt Parvo B19 veilige bloedproducten en waarom

Donoren moeten om de zoveel tijd getest worden op antistoffen, want die kunnen verdwijnen.
Parvo B19 veilige of geteste bloedproducten zijn dus getest hierop.
Is een virus dat zich nestelt in het beenmerg en legt de synthese van erytrocyten plat.
Dus is goed bij patiënten die moeite hebben om hun Hb op peil te houden.

Parvo B19 veilige bloedproducten voor

  • ongeborenen bij intra-uteriene transfusies (UIT)
  • prematuren ( < 32 weken en/of 1500 gram)
  • neonaten na UIT tot 9 mnd na de bevalling
  • zwangeren (alleen bij transfusie tijdens de zwangerschap)
  • ontvangers van allogene stamcel-transplantatie
  • patiënten met aangeboren dan wel verworven hemolytische anaemie, waarbij tevens een immuundeficiëntie bestaat, of indien immuunsuppressie gegeven wordt
  • patiënten met een cellulaire immuundeficiëntie.

Wanneer geven we een patiënt bestraalde bloedproducten en waarom

Je maakt dan de aanwezige leuko’s in het bloed kapot. Die hebben een kern met DNA, zodat het in theorie zou kunnen zijn dat een patiënt anders een bloedproduct kan krijgen die de bloedproducten kapot maakt als je een goed immuunsysteem hebt.
Heb je dat niet, dan kunnen de witte bloedcellen, die niet worden opgeruimd, antistoffen maken tegen de ontvanger/patiënt, dan krijg je een graft versus host

Transfusiereacties; wat zie je bij een acute hemolytische reactie

  • pijn op de borst
  • bloed in urine
  • veel eiwit komt vrij -> nieren slippen dicht → nieruitval
  • lumbale regio pijn
  • hypotensie, shock
  • bloedingen
  • koude rillingen
  • koorts
  • tachycardie

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo