DNA structure and stability: mutations vs. repair

25 belangrijke vragen over DNA structure and stability: mutations vs. repair

Wat doet een mutatie in de regulatiore regio?

veranderd genexpressie

Wat doet een mutatie in de coderende regio?

veranderd genproduct

Noem 3 soorten mutaties in het DNA

1) base substituties

2) frame shift mutaties

3) chromosomale translocaties

  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Zijn carcinogenen altijd direct schadelijk?

nee, sommigen moeten eerste gemetaboliseerd worden.

Het uiteindelijke carcinogeen vormt uiteindelijk vaak een covalente binding aan DNA

Veel chemische carcinogenen voegen funtionele groepen covalent aan het DNA toe

Wat gaat er mis bij patienten met xeroderma pigmentosum?

Een defect in Nucleotide exciotion repar waardoor de kans op huidkanker 1000X toeneemt

Wat is, en wat is er mis bij HNPCC?

Erfelijke non-polypose colorectale kanker, veroorzaakt door een defect in mismatch repair

Wat zijn de belangrijkste typen chemotherapie? (3)

1) alkylating agents

2) antimetabolieten

3) organische medicijnen

Hoe kunnen tumoren gevoelig gemaakt worden voor chemo?

drugs gericht op DNA repair pathways. Wordt ook gebruikt om synthetische letale interacties te maken

A.       Noem twee manieren waarop de cel een dubbelstrengs breuk in het DNA kan herstellen.

b.      Welk mechanisme is het meest betrouwbaar en waarom?

a. Door homologe recombinatie en non-homologous end joining

b. Homologe recombinatie, omdat hierbij de intacte zusterchromatide gebruikt wordt. Er gaat dan geen genetische informatie verloren.

Noem 3 soorten kankergenen waardoor kanker kan ontstaan:

Kanker kan ontstaan door veranderingen in kankergenen zoals oncogenen (groeifactor), tumor
supressor genen (p53) en stabiliteitsgenen (DNA repair).

Noem 5 soorten kleine mutaties

Mutaties klein
- Puntmutatie (base paar substitutie) > ander aminozuur of een stopcodon (missense)
Voorbeeld: binden van reactief O2, waardoor de base wordt gelezen als een T ipv wat anders
o Transitie > pyrimidine -> pyrimidine, purine -> purine
o Transversie > pyrimidine <>purine
- Insertie: toevoegen van een base, resulteert in een ander readingframe, ander eiwit
- Deletie: verdwijnen van een base, resulteert in een ander readingframe, ander eiwit
- Slippage: polymerase bouwt een extra repeat in, of slaat er een over
- Strand break: single of double, bij reparatie hiervan kunnen makkelijk basen veranderen, of
er vindt rearrangement plaatas

Wat maakt UV straling schadelijk?

UV straling verbindt 2 thymines met elkaar op dezelfde streng. Rontgen straling kan leiden tot
breaks.

Werking Alkyl transferase ATase

Atase neemt een methylgroep van een base weg, waardoor hij weer afleesbaar is. Voorbeeld
atase is MGMT, een kankercel is MGMT negatief, waardoor methyl niet meer weggehaald
kan worden.

Werking - Base excision repair BER

Haalt nucleotides weg die zijn beschadigd door intracelliulaire oorzaken (reactief O2
bijvoorbeeld). DNA glycosylase herkent deze, knippen deze weg en laten een leeg plekje
achter, de AP site. Endonuclease herkent deze AP site en knipt hier in. Polymerase gebruikt
deze knip om de streng opnieuw van 5 naar 3 aan te maken voor enkele basen lang. De
overige flap wordt later weggehaald door een endonuclease. DNA ligase maakt het nieuwe
stukje streng vast aan de oude streng.

Werking - Nucleotide excision repair NER

Haalt een stukje DNA weg en vernieuwt dit. Zelfde werking als BER, alleen voor grotere
stukken DNA. Een eiwitcomplex ontwint het DNA, waarna het geknipt kan worden aan de
randen. Polymerase vult het weer op en ligase maakt het weer vast.
Xeroderma pigmentosum: UV schade wordt niet gerepareerd, grote kans op kanker

- Double-strand break repair

o Non-homologous endjoining NHEJ
Plakken van de einden van DNA met behulp van kinases, kan in alle fases van de
celcyclus gebeuren.
o Homologous recombination HR
De zusterchromatide wordt gebruikt om in de s-fase, na duplicatie, de andere
chomatide weer heel te maken. De losse stukken worden aan de hand van de
zusterchromatide weer heel gemaakt, en vervolgens komt er een stuk
zusterchromatide in de andere chromatide en vice versa met behulp van ligase. RAD
eiwitten spelen een grote rol bij HR.

Wat is nodig, behalve carcinogenen, voor het ontstaan van kanker?

Bij formatie van kanker moet er een verlaagde effectiviteit van DNA repair aanwezig zijn, maar DNA
repair versnelt de genetische veranderingen, want spontante mutaties treden niet vaak genoeg op
om tot kanker te kunnen leiden.

Hoe is  het effect van een straling te beschrijven?

Met LET en RBE kan je een goed het effect van een straling beschrijven.
Alfa en beta straling komt niet heel diep in het weefsel, gamma daarentegen wel.
Bestraling met protonen in plaats van fotonen is nog effectiever.

Welke DNA schade treedt op als gevolg van straling?

Na straling kan de volgende DNA schade optreden: base schade, cross links, ss en ds breaks.
De cel reageert op de schade door het te herstellen, dood te gaan of te transformeren tot een
tumorcel. De meeste schade die optreedt is base schade, de minste schade is ds breaks. Als er ds breaks
optreden, is de kans wel het grootst dat de cel dan doodgaat. Deze kans is erg laag bij base schade.

Welke carcinogene effecten treden  op als  gevolg van straling, en in welke periode?

Carcinogene effecten treden pas jaren later na de straling op. De vroege effecten die optreden zijn
huidschade (t/m 3 maanden). De late effecten zijn ook bloedingen en dwarslaesies.
Kanker kan ook ontstaan door straling of chemische behandeling.

Wat is de relatie tussen de frequentie van het optreden van kanker en de  dosis straling.

De frequentie van het optreden van kanker neemt toe met de toename van de dosis straling.
Je kan echter bij een lage dosis ook al een tumor krijgen, de ernst van de tumor is niet dosisafhankelijk.
Relatie incidentie en hoeveelheid straling is een bel-vorm: bij veel en weinig straling minder kans op
kanker.

Wat is de latente en wat de risicoperiode bij straling?

Latente periode: variabele tijd tussen straling en tumor
Risico periode: periode met hogere kans op kanker, tijd tussen min. en max. latente periode.
Het risico op het krijgen van kanker als gevolg van straling is < 1%

Noem een voorbeeld van Niet ioniserende straling en waar het toe leidt.

Niet ioniserende straling: UV, magnetron, EM radioatie. UV is wel carcinogeen.
Niet ioniserende straling leidt tot pyrimidine dimeren en punt mutaties

Geef de twee soorten Chemische carcinogenen en evt met voorbeeld

Chemische carcinogenen:
- Niet genotoxische componenten, tumor promotors door stimulatie cel proliferatie
- Genotoxische componenten, geven schade aan het DNA
o polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH)
o aromatic amines
o nitrosamines
o alkylating agents
kan leiden tot mutaties, die niet worden opgemerkt, en doorgegeven tijdens de celcyclus.

Therapie resistentie zorgt ervoor dat de drug:

Resistentie tegen de therapie kan ontstaan door een mutatie.
De drug kan worden afgebroken, kan uit de cel worden gestuurd, kan de cel niet ingelaten worden ,
kan de drug target verhogen of de DNA repair verhogen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo