Nationalisme en natievorming in afzonderlijke landen - De Lage Landen: eenheid en scheiding

17 belangrijke vragen over Nationalisme en natievorming in afzonderlijke landen - De Lage Landen: eenheid en scheiding

Kenschets het nationalistische klimaat in België na 1830

Nieuwe eenheid zorgt ook voor nieuwe tegenstellingen.
Tegenstellingen tussen:
katholieken en liberalen
Vlaamse en Franstalige volksdeel

Waarom bleken de vertegenwoordigers in Holland in 1830 zelfs voorstander van een volledige breuk met het Zuiden?

Wanneer Nederland is teruggebracht tot zijn vertrouwde proporties dan kan het zich weer richten op z'n eigen belangen.
Compromissen sluiten is niet meer nodig.
==> Nederland is weer wat het altijd is geweest. => protestantse natie met groots verleden. Gouden Eeuw ijkpunt.

Was er na 1830 sprake van breed gedeelde nationale gevoelens?

Nee, alleen het protestantste (noordelijke) deel van de natie was blij met de afscheiding België.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarin verschilden de onderwerpen rond 1830 in de Nederlandse en Belgische historische romans?

Belgische romans ==> middeleeuwen
Nederlandse romans ==> protestantisme, strijd tegen Spanje, koopmansleven Republiek.

Hoe kan de houding van Nederland getypeerd worden vlak na de Belgische afscheiding?

  • Naar binnen gekeerd
  • Zelfgenoegzaam
  • Lichtelijk xenofoob tegenover buitenwereld (Kossmann)
  • Ook vrees dat overgebleven rompstaat niet levensvatbaar zou zijn.  

Hoe kan het klimaat rond 1830 in Nederland getypeerd worden?

  • Jaren 30 => Nationalistisch, weinig ruimte voor vernieuwing.
  • Verandering middels volhardingspolitiek
  • Jaren 40 => kamer verwerpt begroting, zegt vertrouwen in regering op. Willem I geeft troon op. Willem II conservatief
  • Alles bleef bij oude. 

Hoe werden de jaren van 1840 ervaren in Nederland?

  • Malaise, verslechterde economische situatie.
  • Revolutie 1848 keerpunt
  • Willem II van conservatief naar liberaal na volksopstanden in Parijs.  

Wat vormde de basis van Thorbecke's grondwet uit 1848?


  • Moderne constitutionele monarchie, ministeriële verantwoordelijkheid
  • Controle door direct gekozen Tweede Kamer.
  • Beperkt democratisch => afname stemgerechtigden.
  • Ruimere vrijheid meningsuiting en vereniging.
  • Product toevallige omstandigheden, ook inhaalslag

Wat blijkt uit een vergelijking tussen de constitutie uit 1815 en de grondwet van 1848?

Grondwet 1815 ==> Gericht op ambities middelgrote staat
Grondwet 1848 == Stilzwijgende erkenning onmacht klein land.

Hoe beschouwt Kossmann Thorbecke's grondwet?

  • Aanvaarding van Nederlands verminderde internationale status
  • Zwakte als garantie autoritair staatsoptreden
  • Basis vrijheid
  • Vrijheid als luxe, mogelijk gemaakt door onmacht.   

Thorbeckes grondwet garandeerde gelijkheid van allen voor de wet en moest regionale en culturele verschillen overbruggen. In hoeverre lukte dit?

  • Staatkundige eenheid is nog geen nationale eenheid.
  • Voor grote delen van de bevolking reikte natie rond het midden 19e eeuw tot hun eigen regio
  • Natievorming kon ook tegengestelde reacties oproepen. (Limburg - aansluiting België, Friesland)
  • Natie alleen tastbaar voor wie daar echt deel van uitmaakte. (kiesgerechtigden, communicatiegemeenschap.)

Wat was een gevolg van de natievorming in Nederland?

Verzuiling (begin 1830)
Afscheiding gereformeerden van de Nederlands Hervormde kerk. 
Protestantse reveil
Katholieken emanciperen

Hoe verhield het grootste deel van de Nederlandse bevolking zich omstreeks het midden van de negentiende eeuw ten opzichte van de natie?

  • Natiestaat was medio 19e eeuw voor de meeste inwoners ver weg en diffuus concept. Alleen verder tot natiestaat middels ontwikkelingen in de eigen regio.
  • Limburg en Friesland => natiestaat omstreden grootheid.
  • Religieuze tegenstellingen bemoeilijken integratie katholieke volksdeel
  • Slechts klein deel bevolking participeerde in natiestaat.

Kan de Belgische afscheiding van 1830 worden gezien als 'onvermijdelijk'?

  • Nee, splitsing was eerder resultaat samenloop omstandigheden, vooral ongelukkig crisismanagement en internationale situatie.
  • Anderzijds waren er geen dwingende redenen voor verlengd samengaan twee landsdelen. 

Wat wilden de leiders van de Belgische opstand?

  • Concessies van de regering, niet zozeer afscheiding.
  • Toen de besprekingen stagneerden, riep Voorlopig Bewind in Brussel de onafhankelijkheid uit.
  • Erkenning grote mogendheden van Belgische staat.  

Wanneer erkende koning Willem de zelfstandigheid van Belgie?

1839
Brussel riep in 1830 al onafhankelijkheid uit, maar de koning verzette zich hiertegen.

Beschouwt de auteur natievorming en verzuiling als tegengestelde processen?

  • Nee, eerder omgekeerd.
  • Waar de samenleving eerst werd gescheiden door lijnen van regionale of standgebonden aard, waren de zuilen juist op nationaal niveau georganiseerd.
  • Verzuiling hoofdkanaal waarlangs natievorming zich in Nederland zou voltrekken.   

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo