De strijd der ideologieën en radicalisering in het interbellum - Eugenetica, sociaaldarwinisme en anti-semitisme - het bevolkingsvraagstuk eugenetica

28 belangrijke vragen over De strijd der ideologieën en radicalisering in het interbellum - Eugenetica, sociaaldarwinisme en anti-semitisme - het bevolkingsvraagstuk eugenetica

Een opmerkelijk en belangrijk verschijnsel na 1918 is de preoccupatie van de overheid in de diverse landen met haar bevolking, daarbij ging het zowel om aantallen, de gezondheid en de zuiverheid.
juist/onjuist?

juist

Samenlevingen en naties, volkeren en rassen werden in toenemende mate opgevat als levende organismen, als een lichaam dat klinisch kon worden ontleed; de medicalisering van het maatschappelijk denken. Na 1860 was er toenemende aandacht voor de zieke natie, de zieke groepen die de samenleving bedreigden. Wat was kenmerkend voor dit denken?

kenmerkend was de opvatting dat criminaliteit en afwijkend gedrag erfelijk bepaald waren; het idee van degeneratie.

Wanneer won het idee van 'degeneratie' terrein en wat betekende het?

  • Eind 19e eeuw
  • Vertrouwen in vooruitgang werd vervangen door angst voor ontaarding menselijke soort.
  • Lagere maatschappelijke klassen zouden zich meer voortplanten.  
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Francis Galton legde in 1883 de basis van de eugenetica, de leer van de rasverbetering. Op welke 2 manieren kon dit plaatsvinden?

- positieve eugenetica: gericht op het bevorderen van de voortplanting van de kwalitatief beteren door bijv huwelijken tussen hen te arrangeren.
- negatieve eugenetica: gericht op het voorkomen van de voortplanting van de kwalitatief slechtere exemplaren, door huwelijksverbod of sterilisatie

WO I gat een enorme in,puls aan de bezorgdheid over zowel de kwaliteit, maar ook de kwantiteit van de bevolking, waarom?

In een totale oorlog bleek de rol van de bevolking cruciaal. Aan de ene kant door de grote rol van het thuisfront, aan de andere kant vanwege het belang van de aantallen soldaten die op de been konden worden gebracht.

Na 1918 ontstond de overtuiging dat voor de toekomst het aantal inwoners van levensbelang zou zijn om te overleven in een onveilige wereld van harde onderlinge concurrentie en rivaliserende staten. Deze zorg werd versterkt door een duidelijk afname van de bevolkingsgroei.

Na WO I was er een duidelijke afname van de bevolkingsgroei. Hiertegen werden een aantal maatregelen genomen, welke?

- Kinderbijslag (Frankrijk)
- Campagne (Italie)
- wet op abortus strikt toepassen
- uitreiken van het Mutterkreuz (vanaf 4 kinderen) (Duitsland)

Wat versterkte de bezorgdheid om kwaliteit én kwantiteit bevolking?

  • WOI - er waren veel soldaten nodig.
  • Afname bevolkingsgroei in veel Europese landen, terwijl deze wel groeide in Oost-Europa en op de Balkan. 

De zorg om de kwaliteit van de bevolking leidde tot aandacht en zorg voor de gezondheid van volk en gezin; uit welke maatregelen bleek dat?

- bevordering van lichamelijke gezondheid door openbare zwembaden
- welzijnspolitiek leidde tot betere woningen en sociale woningbouw
- veelomvattend zorgstelsel vanwege de vele oorlogsslachtoffers

Welke maatregelen namen landen om de bevolking te laten groeien?

  • Frankrijk - invoering kinderbijslag
  • Italië - belasting alleenstaanden
  • Duitsland - leningen aan pasgetrouwde stellen.
(Kwaliteit van bevolking bleef het belangrijkste)

Daarnaast kwam er ook aandacht voor rassenhygiene. Wat hield dat in?

Rassenhygiene moest voorkomen dat mensen die werden bestempeld als geestesziek, ontaard, crimineel of werkschuw zich zouden kunnen voortplanten. Bij sociale afwijkingen speelde erfelijkheid een rol. Asocialen waren dus onverbeterlijk en vanwege deze onverbeterlijkheid vormden ze een gevaar voor de samenleving en konden ze beter weggestopt worden

De nazi's streefden naar een raciale welzijnsstaat, waarbij iedereen die een gevaar vormde voor de gezondheid van de Volksgemeinschaft niet alleen de kans liep te worden buitengesloten of opgesloten, maar ook ten prooi kon vallen aan sterilisatie en uiteindelijk aan euthanasie.
Deze ontwikkelingen hadden in duitsland al een voorgeschiedenis voor WO I, leg uit?

In het 2e keizerrijk (1871-1919) stond de eugenetica olv Wilhelm Schallmeyer, die een degeneratie van de Duitse bevolking vreesde en Alfred Ploetz, de missionaris van de rassenhygiene, die in het 3e Rijk Hitler zou ondersteunen.
In het keizerrijk was de eugenetica vooral gericht op klasse en niet op ras.

In 1920 werd een Ausschuss fur rassenhygiene und bevolkeringswesen ingesteld. Deze commissie pleitte onder meer voor de oprichting van een nationaal eugenestisch instituut. Ze vergeleken de offers van de jeugd tijdens de oorlog met de verpleging van levensonwaardige levens in tehuizen, die gepresenteerd werd als een zware financiele last voor de samenleving. hoe werden de voorstellen voor euthanasie gerechtvaardigd?

Door voor te stellen dat het uitgespaarde geld voor Ballast-existenzen beter besteed kon worden aan meer productieve middelen

Wie gaven leiding aan het eugenetica-project?

  • Wilhelm Schallmeyer in het Tweede Keizerrijk (1871 - 1919)
    Vrees degeneratie Duitse bevolking
  • Alfred Poetz - missionaris rassenhygiëne.
    Steunde Hitlers rassenleer en eugenetische praktijken in Derde Rijk.

In 1921 verscheen het nieuwe eugenetische handboek, Menschliche Erblichkeitslehre und rassenhygiene. hierin  werd sterilisatie aangeprezen als het beste middel om een eugenetisch beleid te voeren. Tevens werd gesteld dat niet-Germaanse rassen interieur waren.
juist/onjuist?

juist. Het boek was van Baur, fischer en Lenz. Lenz kreeg de 1e leerstoel voor rassenhygiene aan de universiteit van Munchen. eugenetica werd in duitsland in toenemende mate gezien als een respectabele wetenschap.
de in 1927 opgerichtte KWI door Fischer werd de denktank voor de rassenpolitiek van de nazi's.

Vanaf 1933, toen Hitler aan de macht kwam, is er een grote breuk in het pratische beleid tav eugenetica te zien. Er werd een reeks maatregelen genomen zoals de sterilisatiewetten of het lebensborn project. Wat hielden deze maatregelen in?

- obv de sterilisatiewetten werden sterilisaties uitgevoerd in geval van aangeboren zwakzinnigheid, schizofrenie, chronische krankzinnigheid, zwaar alcoholisme e.d.
- Het lebensborn project had tot doel de geboortecijfers van arische Duitsers te verhogen.

Hoe konden eugenetische ideeën een hogere status krijgen in de Weimarrepubliek? En hoe veranderde het karakter?

  • Grote sociale naoorlogse problemen.
  • Artsen omarmden en radicaliseerden de rassenideologie van het Duitse nationalisme.

Hoe kan verklaard worden dat de nazi's in hun beleid konden rekenen op steun en medewerking?

Het ging in Nazi-Duitsland om het welzijn van het collectief, de Volksgemeinschaft. Het mechanisme van de vrijwilige medewerking van artsen , andere wetenschappers en beleidsmedewerkers is beschreven voor Kershaw. Zij deden het werk, namen het voortouw en zetten de mensen aan tot actie, altijd in veronderstelling dat dit in overeenstemming was met de wens van Hitler.

Hoe veranderde de eugenetica toen Hitler aan de macht kwam?

  • Maatregelen om eugenetisch gedachtengoed om te zetten naar de praktijk (sterilisatiewetten of Lebensborn-project  - verhogen geboortecijfers Arische Duitsers) 

Vanaf 1939 vond er een radicalisering van het beleid tav de rassenhygiene plaats. toen werd begonnen met de moord op psychiatrische patienten onder het begrip euthanasie. Eerst op kinderen met aangeboren afwijkingen, later ook op volwassen patienten. Het doden vond meestal plaats met koolmonoxidegas en het programma heette T4
juist/onjuist?

juist. De opgedane kennis werd later in de oorlog grootschalig ingezet.

Waar wees de Brit Paul Weindling op in een klassieke studie?

  • Artsen in Derde Rijk waren niet langer gericht op gezondheid individu, maar ze stelden zichzelf in dienst van het belang van de gemeenschap.

Ook in veel andere landen van Europa en Amerika waren rassenhygiene en sterilisatie een instrument van de sociale politiek van de overheid.
juist/onjuist

juist

Welke twee maatregelen van het rassenhygiëne-beleid van de nazi's wordt genoemd?

  • Sterilisatiewet 1933 (zwakzinnigen, schizofrenen). 360.000 slachtoffers
  • Euthanasie psychiatrische patiënten. (5-8.000)

Hoeveel slachtoffers telden de T4-actie?

70.000 - 90.000
(doden geesteszieken in gaskamers)

In welke democratische landen was ook sprake van eugenetische maatregelen?

  • Verenigde Staten
  • Scandinavische landen.
  • Zwitserland. 

Hoe kan het excessieve oorlogsgeweld worden gerelateerd aan het sociaal-darwinistische ideeëncomplex?

  • Oorlog werd beschouwd als een rassenstrijd.
  • Strijd omwille van zuivering, natuurlijke selectie door toepassing recht van de sterkste. 

In welke democratische landen werden - behalve Duitsland - ook eugenetische maatregelen getroffen?

  • Verenigde Staten
  • Scandinavië
(In Nederland, Frankrijk en Groot-Brittannië  werd Eugenetica veel minder praktisch overheidsbeleid.)

In welke landen werden sterilisatiewetten ingevoerd?

  • VS
  • Zwitserland
  • Denemarken
  • Duitsland
  • Noorwegen
  • Zweden en Finland.          

In welk land ging de sterilisatiepolitiek opvallend land door?

Zweden (Tussen 1935 en 1975 zeker 63.000 sterilisaties)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo