Ijzer en bloed: staatsvorming en nationalisme, 1848-1914 - Natievorming en nationalisme in West- en Noord-Europa - Variaties op het West-Europese patroon: Groot-Brittannië en Spanje

23 belangrijke vragen over Ijzer en bloed: staatsvorming en nationalisme, 1848-1914 - Natievorming en nationalisme in West- en Noord-Europa - Variaties op het West-Europese patroon: Groot-Brittannië en Spanje

Kenmerken voor het West-Europese patroon was dat dit nationalisme zich veelal binnen oudere, gevestigde staten ontwikkelde. De wijze waarop het werd vormgegeven verschilde per staat. Historische omstandigheden, en politieke ontwikkelingen gaven in elk land het natievormingsproces een eigen dynamiek.
juist/ onjuist?

juist

Het koninkrijk Groot-Brittannie was in 1707 formeel opgericht met de unie tussen engeland en Schotland. Wales was al in de 16 eeuw bij Engeland ingelijfd. Het verenigd Koninkrijk ontstond in 1801 door de toetreding van de Ieren.
Vanaf de unie van 1707 had zich een britse identiteit ontwikkeld. Wat was het cruciale element?

Cruciaal was de rivaliteit tussen Groot-Brittannie en de erfvijand Frankrijk, wat leidde tot groeiende spanningen en oorlogen. De langdurige oorlogen gingen over en weer gepaard met grootschalige propaganda en het gebruik van nationale stereotypen. Bij de Britse identiteit hoorde de trots op de veronderstelde superioriteit van het eigen politiek bestel, sinds de Glorious Revolution (1688)

Waar vond het moderne Spaanse nationalisme zijn oorsprong?

In de gewapende strijd tegen de Franse overheersing in het begin van de negentiende eeuw.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

De strijd tussen Groot-Brittannie en Frankrijk was een strijd op drie vlakken, welke?

-economische
-politiek
- religieus (protestantse Engelsen tegen het katholieke Frankrijk)

Wat kenmerkte de Britse identiteit die ontstond door het ontstaan door het koninkrijk Groot-Brittannië in 1707?

  • De rivaliteit tussen Groot-Brittannië en Frankrijk (koloniën, oorlog)
  • Trots op eigen superioriteit politieke stelsel.

Bepalende elementen in het britse nationalisme van de midden en late 19e eeuw waren het voortdurende geloof in de voortreffelijkheid van het eigen politieke stelsel, de trots op de grote materiele en technische vooruitgang en het imperialisme en de monarchie van koningin victoria. Hoe werd dit laatste element tot uitdrukking gebracht?

De symbios tussen de monarchie en het trotse rijk werd belichaamd door het diamanten regeringsjubileum in 1897. Het imperialisme doordrong alle facetten van de laat 19e eeuwse Britse nationale cultuur, van onderwijs tot muziek, van wetenschap tot missie en van sport tot leger.

De enorme omvang van het imperium maakte het voor Engeland, Schotland, Wales en ierland mogelijk te participeren in de overkoepelende Britse identiteit.
Juist/onjuist?

juist

De identificatie met 'Britain' was geen probleem voor de Engelsen. Hoe zat dat met de Schotten, Ieren en Welshmen?

  1. Schotten => minste moeite. Profiteren van vele mogelijkheden.  Gematigd, liberaal nationalisme => streven naar meer autonomie binnen GB. Schotse cultuur.
  2. Wales => Protestantisme, conformeert zich niet aan Church of England. Geen beweging voor onafhankelijkheid.
  3. Ierland => Katholicisme als basis Iers nationalisme. Afzetten Britse identiteit. Minderheid tot 1914 - onafhankelijke Ierse staat  

Hoe was de verhouding tussen de Schotse en Britse nationaliteit?

De schotten hadden de minste moeite met de Britse identiteit. zij profiteerden van de mogelijkheden die het immense imperium bood. Het gematigde en liberale nationalisme dat in de 19e eeuw in Schotland ontstond leidde niet tot een roep om zelfstandigheid, maar wel tot een streven naar meer autonomie en de cultuur van de highlanders

Hoe was de verhouding tussen Wales en de Britse nationaliteit?

In Wales was er meer potentie voor de ontwikkeling van separatistisch nationalisme. De aanwezigheid van een protestantisme dat zich niet conformeerde aan de Church of England was een mogelijke basis voor de ontwikkeling van de eigen nationale staat. Maar ook in Wales leidde de opkomst van cultureel nationalisme niet tot een sterke beweging voor onafhankelijkheid.

Geef een verschil tussen het Britse en het Spaanse nationalisme.

Spaans nationalisme in teken verval, terwijl het Britse triomfeert.
  • Mislukte staatsvorming
  • Ontvanger ideeën, geen verspreiding   

Waar vond het moderne Spaanse nationalisme z'n oorsprong?

Gewapende opstand tegen Napoleontische heerschappij 1808, maar later geen herinnering aan bevrijdingsoorlogen.

Hoe was de verhouding tussen de Ierse en Britse nationaliteit?

Het katholicisme vormde een basis voor het Ierse nationalisme om zich af te zetten tegen de Briste indentiteit en aansluiting te zoeken bij landen op het Europese vasteland. Maar het was een minderheid die een onafhankelijke Ierse staat wilden stichten.

Het Engelse, Schotse, welshe en Ierse nationalisme ontwikkelde zich binnen de context van de nationale identiteit van Groot-Brittannie, soms in onderlinge spanningen en tegenspraak maar meestal toch complementair.
juist/onjuist?

juist

Het Spaanse nationalisme in de late 19e eeuw stond in het teken van het verval. Het was de perceptie van de Spaanse intellectuelen dat Spanje sinds de hoogtijdagen onder Filips II in de late 16e eeuw steeds meer aan invloed had ingeboet. Het 19e eeuwse Spanje was een ontvanger van ideeen en niet een verspreider ervan. Hoe typeerde filosoof Jose Ortega y Gasset spanje?

als een nationale staat zonder ruggengraat.

Het Spaanse nationalisme kreeg rond 1900 een etnische component, net als in Frankrijk. Wat speelde hierin een belangrijke rol?

De militaire nederlaag in 1898 tijdens oorlogen met de VS.
Verlies koloniën.
(Vergelijkbaar met Franse nederlaag 1870)

Het moderne Spaanse nationalisme vond zijn oorsprong in de gewapende opstand tegen de napoleontische heerschappij in 1808. Het nationalisme in het tijdperk 1837-1923 werd lange tijd gekenmerkt door een liberaal karakter naar het model van het Franse revolutionaire nationalisme, aangevuld met katholieke elementen.
juist/onjuist?

juist

Rond 1900 kreeg ook het nationalisme in Spanje een etnische component. Door de verpletterende militaire nederlaag in 1898 tijdens de oorlogen met de VS om de cubaanse onafhankelijkheid. Spanje verloor toen zijn laatste kolonien cuba, Puerto rico, de filippijnen en Guam. Wat was het resultaat?

De etnische definities van de Spaanse nationaliteit werden belangrijkers, de terugkeer naar de mystieke geest van het castiliaanse pueblo (volk) werd gezien als de oplossing voor de degeneratie van Spanje. Onder de invloed van Charles Maurras ontwikkeld zich een nationalisme dat het katholicisme als het centrale,  bindende kenmerk van de Spaanse natie stelde. Door het katholieke geloof onderscheidde Spanje zich van het materialistische Europa.

Ook op het iberische schiereiland ontwikkelden zich andere vormen van nationale identiteiten, in symbiose, maar ook in contrast met het officiele Spaanse nationalisme. Met name in het Baskenland en in catalonie ontwikkelde zich een aparte nationale identiteit. Waarom juist daar?

Door de vroege industrialisering in die regio's werd de Spaanse staat als een belemmering voor modernisering gezien. Spanje was in de ogen van de Baskische en Catalaanse nationalisten geen natie, maar een staat waarin naties gevangen werden gehouden.

De Spaanse, catalaanse en Baskische identiteit werden doorgaans gezien als overlappend en aanvullend.

Hoe is Spanje te vergelijken met Groot-Brittannië?

Net als op de Britse eilanden ontwikkelden zich op het Iberische schiereiland andere vormen van nationale identiteiten In symbiotisch maar ook in contrast met het officiële Spaanse nationalisme.
  • Baskenland en Catalonie

Rond 1900 kreeg het Baskische nationalisme steeds meer een etnisch en separatistisch karakter. De Basken beschouwden zich als een uniek ras dat volkomen losstond van de overige Iberische volkeren.
Hoe ontwikkelde het Catalaanse nationalisme zich?

Catalaanse nationalisten zagen een tegenstelling tussen het Europese Catalonie en het Afrikaanse Castilie, dat doordrongen zou zijn van semitische invloeden van arabieren en Joden. Het etnische nationalisme in Catalonie was echter minder radicaal dan in Baskenland en behield nog liberale elementen.

Waarom ontwikkelde zich juist in Baskenland en Catalonië juist een aparte nationale identiteit?

Vroege industrialisering.
Industriële elites in Bilbao en Barcelona zagen Spaanse staat als belemmering van modernisering.

Hoe verschilde het etnische nationalisme in Catalonië met Baskenland?

  • Minder radicaal
  • Behield nog liberale elementen
  • 1900 - streven meer naar Home Rule dan volledige politieke zelfstandigheid.   

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo