De vaarwegen

Nederland is de Delta van Maas en Rijn.

1. Als oppervlaktewater (meren, plassen, kanalen, rivieren)
2. Als grondwater
3. Als ijs in gletchers en poolgebieden
4. Als waterdamp in de lucht
5. Als sneeuw in het hooggebergte
6. In de vorm van ijsbergen in noordelijke en zuidelijke zeeen.

plm. 75 cm.

Door hoogteverschillen in het landschap.

Een zijarm/zijtak ontspringt uit een andere rivier.

• De grote kringloop: zeewatwer verdampt, wolken worden gevormd en komen boven land tot neerslag, neerslag stroomt via zijriviertjes, beken, hoofdrivier naar zee.
• De kleine kringloop begint direct na het vallen van neerslag: water verdampt en keert als neerslag terug op aarde.

Gletsjerrivieren

Regen- of bronrivieren

Gemengde rivieren

De gletsjers zijn (bevroren) waterreservoirs die rivieren voeden die op hun beurt weer belangrijk zijn voor de drinkwatervoorziening

Vanaf Rheinfelden. Vanaf dat punt is de Rijn gekanaliseerd.

Regenrivieren: in de herfst, als de meeste regen valt.

Gletsjerrivieren: in de zomer, omdat door de warmte dan de gletsjers sneller smelten.

De waterstand is vrij constant. Daarom zijn betrekkelijk weinig of geen stuwen nodig, zodat de rivier makkelijk bevaarbaar is.

Door laagland, dat is land dat max. 200m boven de zeespiegel ligt.

Dan stroomt de rivier niet of nauwelijks. De rivier zal regelmatig buiten zijn oevers treden, en bochten gaan vormen (meanderen). Dat maakt de rivier langer, dus het verhang wordt nog kleiner. Op een gegeven moment zal de rivier zichzelf afsnijden. Er ontstaan kronkelbergen.

• regulatie
• normalisatie
• kanalisatie

Om een goede regelmatige afvoer van water (en ijs in de winter) te krijgen.

In principe 1350 meter. Door goede manoeuveerbaarheid van schepen kan waarschijnlijk worden volstaan met 1000 meter.

De hoeveelheid water die de rivier op een gegeven punt per seconde kan afvoeren. Bij Lobith is de capaciteit van de Rijn pl. 20.000 kubieke meter (20.000.000 liter) per seconde.

Het aanlegen van kribben, strekdammen en het afsnijden van bochten (corrigeren).

Gronden

Oord, van het Duitse Ort.

De hang.

Achter een ondiepte in een binnenbocht ontstaat een neer. In de neer kan sediment bezinken, en maakt zo een soort strekdam, die aan de bovenzijde aan het oord vastzit. Die nieuw ontstane geul kan wel stroomopwaarts worden ingevaren, maar vervolgens niet worden verlaten.

Drempels.

Bij een lange stroomovergang liggen ze dwars op de stroomrichting, op een korte scherpe stroomovergang kunnen ze ook in langsrichting ontstaan.

Door het verhang.

De Nederrijn en Lek zijn gekanaliseerd om meer zoet water via de IJssel af te voeren. Dit om verzilting van het IJsselmeer tegen te gaan.

De Maas is gekanaliseerd om de bevaarbaarheid te verbeteren. Door onenigheid tussen Nederland en Belgie is de grensmaas niet gekanaliseerd, maar is het Julianakanaal gegraven evenwijdig aan de Maas. Zo'n kanaal heet een lateraalkanaal.

Net zla bij een schaaroord is er een drempel, waarachter door een neer een afzetting ontstaat. Deze afzetting loopt als een rug door het water, evenwijdig aan de oever. Een vloedschaar is open voor de vloed (zeezijde), een ebschaar staat open voor de ebstroom (rivierzijde).

Door wisselende stroomrichtingen werd vaak gewacht op een gunstig tij (stroomrichting). Dit wordt tijstoppen genoemd.

De delta, een uitwaaiering van de rivier over meerdere monden.

Een estuarium, 1 breed uitlopende riviermond met grote verschillen in waterstanden.