Planten - Veredelen

17 belangrijke vragen over Planten - Veredelen

Hoe werkt de natuurlijke geslachtelijke voortplanting bij planten?

Bij geslachtelijke voortplanting komt stuifmeel uit de meeldraden op de stempel: de bestuiving. In het wild spelen de wind en insecten zoals bijen en hommels daarbij een rol.
Het gevolg is dat de ♂ gameten (geslachtscellen) via stuifmeelbuizen naar het vruchtbeginsel op of in de bloembodem groeien. Daar versmelten ze met de ♀ gameten (eicellen) in de zaadbeginsels: de bevruchting.

Wat is het doel van ongeslachtelijke voortplanting voor kwekers?

Rozenkwekers maken voornamelijk gebruik van ongeslachtelijke voortplanting, ook wel vermeerdering genoemd. Daarbij gaat het niet om het verkrijgen van nieuwe combinaties van eigenschappen, maar wel om het vermeerderen van een goed gelukt ras. Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn de nakomelingen genetisch identiek aan de ouderplant (kloon).

Wat is een groot nadeel van de grauwe schimmel, Botrytis cinerea?

Deze schimmel komt ook bij andere plantensoorten voor, zowel in kassen als in tuinen. De schimmel ontwikkelt heel snel resistentie tegen de gebruikte schimmelbestrijdingsmiddelen, de fungiciden. Het is daarom belangrijk besmetting te voorkomen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het verschil tussen transgene en cisgene planten?

Bouw je resistentiegenen van tomaten via genetische modificatie (gmo) in bij rozen, dan ontstaan rozenplanten met extra genen die coderen voor de nieuwe eigenschap, gmo-planten. De rozenplanten zijn in dat geval transgene planten. Bij gmo-planten waarbij genen van planten van dezelfde soort zijn ingebouwd, spreek je van cisgene planten.

Wat zijn hybride planten?

Met uitzondering van één diploïde soort, Rosa arvensis, zijn alle wilde rozensoorten in Nederland polyploïd: ze hebben meerdere sets chromosomen (3n, 4n, 5n, 6n of 8n). De verschillende soorten rozen zijn ontstaan als hybriden uit vooroudersoorten. Zo’n hybride is niet altijd vruchtbaar. Hybriden zijn nakomelingen van twee verschillende soorten.

Hoe werkt de geslachtelijke voortplanting bij klassiek veredelen?

Bij veredeling voert een veredelaar de bestuiving uit. Eerst knipt hij bij een jonge bloem de bloemblaadjes en meeldraden weg. Zo houdt hij de moederplant over. Daarna brengt hij met een penseel stuifmeel van de gewenste vaderplant op de stempel van de stampers.

Welke kennis is nodig om besmetting met de grauwe schimmel te voorkomen?

Daarvoor is kennis van de levenscyclus van de schimmel nodig.

Hoe kan bij rozen ongeslachtelijke voortplanting plaatsvinden?

Bij rozen kunnen bijvoorbeeld uit de ogen (oculi), een soort slapende knoppen aan de takken van rozenplanten, nieuwe rozentakken groeien nadat ze zijn geënt op een onderstam.

Deze eenvoudige vorm van enten heet ocoleren en is al eeuwen in gebruik bij houtachtige planten. Bij een succesvolle enting loopt het oog uit en groeit verder tot een tak met de eigenschappen van de plant waarvan het oog afkomstig is. De tak vormt bijvoorbeeld mooie geurige bloemen. De wortels zijn vaak afkomstig van een wilde roos en hebben de eigenschappen daarvan, zoals een sterk wortelstelsel.

Hoe wordt het geschikte gen in de plasmide van een bacterie overgebracht in een plantencel?

Die kloon brengt de laborant in een kweek samen met losse, niet-gedifferentieerde plantencellen. Bij een aantal plantencellen dringt de plasmide met het gewenste gen binnen, waarna enzymen het gen inbouwen in het DNA van de plantencel.

Hoe ontstaan er polyploïde planten met behulp van colchicine?

De meeste snijrozen, Rosa hybrida, hebben 28 chromosomen en zijn tetraploïd (4n; n = 7). Met behulp van colchicine kunnen onderzoekers polyploïdie opwekken door de vorming van trekdraden tijdens de mitose te verhinderen, waardoor de chromatiden van de dubbelchromosomen na deling van het centromeer niet uit elkaar gaan: non-disjunctie, een genoommutatie.

Waar zitten de zaden bij rozen?

Na de bevruchting groeit uit het vruchtbeginsel en de bloembodem een rozenbottel. Dat is een schijnvrucht met daarbinnen kleine vruchtjes met één zaad. Uit de zaden kunnen weer nieuwe rozenplanten groeien.

Wat is het nadeel van enten (zoals bij rozen gedaan wordt)?

Deze manier van klonen kost de veredelaar veel tijd: ogen snijden en deze enten op een onderstam van een wilde roos is veel werk.

Wat is de levenscyclus van de grauwe schimmel?

Schimmels groeien uit sporen, haploïde cellen die dienen voor de vermeerdering van schimmels. Schimmelsporen zweven overal in de lucht. Komt een spore van de grauwe schimmel op een bloemblad of vrucht terecht, dan kiemt hij en groeit de plant in. Dat levert haploïde cellen op die de plant binnendringen en daar een netwerk van schimmeldraden vormen, het mycelium, dat door de hele plant heen groeit. De aangetaste plantendelen kleuren bruin en verrotten doordat de plantencellen afsterven. De grauwe schimmel vormt een grauwgrijs pluis: de sporendragers. De nieuwe sporen daarin verspreiden zich.

Hoe weet de laborant in welke plantencellen het geschikte gen zit nadat het ingebouwd is in het DNA?

Doordat de laborant aan het over te brengen gen een markergen heeft gekoppeld dat bijvoorbeeld codeert voor resistentie tegen een bepaald antibioticum, kan hij de cellen met het gewenste en aan het markergen gekoppelde gen selecteren. De cellen zonder het markergen gaan na het toevoegen van dit antibioticum dood. De cellen die overblijven, gaan op weefselkweek: in een steriel groeimedium ontstaat uit elke cel eerst een klompje cellen en vervolgens, na toevoeging van de juiste groeistoffen, een geheel nieuwe plant.

Op welke manier kunnen kwekers een DNA-marker van resistentiegenen uit het genoom van tomaten gebruiken voor andere planten?

Bij tomaten hebben onderzoekers op tien locaties in het DNA resistentiegenen tegen grauwe schimmel ontdekt. Door deze kennis, genomics, over het tomatengenoom toe te passen, kunnen veredelaars verschillende tomatenrassen kweken met deze genen.
In de buurt van het gewenste gen zoeken ze naar een makkelijk zichtbaar te maken stukje DNA om dat te gebruiken als herkenningspunt, een zogeheten DNA-marker. Met behulp van deze markers kunnen veredelaars bij de nakomelingen van een kruising snel vaststellen of deze over een of meer resistentiegenen beschikken. Dit is geen genetische modificatie, maar selectie op DNA-niveau.

Waardoor is de overerving van eigenschappen bij polyploïde rozen ingewikkelder dan bij diploïde?

Tijdens de meiose treedt recombinatie op, doordat de chromosomen twee aan twee groeperen, waarbij uitwisseling van DNA door crossing-over kan plaatsvinden. Bij tetraploïde rozen kunnen ook de vier homologe chromosomen met elkaar paren vormen en delen uitwisselen, waardoor het aantal recombinaties toeneemt.

Wat is het verschil tussen transgene en cisgene planten?

Bouw je resistentiegenen van tomaten via genetische modificatie (gmo) in bij rozen, dan ontstaan rozenplanten met extra genen die coderen voor de nieuwe eigenschap, gmo-planten. De rozenplanten zijn in dat geval transgene planten. Bij gmo-planten waarbij genen van planten van dezelfde soort zijn ingebouwd, spreek je van cisgene planten.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo