Verval en vernieuwing - Katholicisme en calvinsime vloeien samen tot christen-democratie

De katholieken en calvinisten samen, het geloof ging naar de achtergrond en politiek gezien wilden ze allebei hetzelfde. 

De oudere generatie Gereformeerden begon haar greep op de partij te verliezen. 

De jongere generatie deelde die afkeer niet. Zij stond wel open voor nieuwe opvattingen op cultureel en politiek gebied. 

In de jaren vijftig stond de partij als één man achter haar leiders. Na de Tweede Concilie mochten bisschoppen niet meer met de politiek bemoeien en traden zij eruit of richtten zich meer op de linkse partijen. 

De Rooms-Katholieke Partij Nederland, om de KVP op te volgen. Kreeg weinig aanhang, de meeste gingen naar een christen-democratische partij. 

Met ARP, CHU, PvdA en D66, met doel uiteindelijk tot één progressieve volkspartij te komen. 

Gingen inderdaad meer samenwerken, maar ze wilden wel allemaal wat anders.

• Katholieken: ruimte bieden voor niet-christenen, de Bijbel was niet het belangrijkste.
• Anti-revolutionairen: de bijbel als enige richtsnoer erkennen. 

• In plaats van soevereiniteit in eigen kring en het katholieke subsidiariteitsbeginsel. CDA wilde macht en verantwoordelijkheid in de samenleving zoveel mogelijk spreiden. Machthebbers dienen verantwoording af te leggen aan hun ondergeschikten. 
• Betekent ook beperking van de staatsmacht. De staat moet zich concentreren op een aantal kerntaken, zoals handhaving van de rechtsorde. 

Ze lieten teveel over aan de markt. Daarbij letten ze te weinig op de zwakkere in de samenleving. 

Ze lieten het in eerste plaats over aan het bedrijfsleven. Alleen in geval van nood moet de overheid ingrijpen. Ze verwachten meer van vrijwilliger overleg tussen ondernemers van een bedrijfstak, zonder publiekrechtelijke bevoegdheden om dwingende regels of verordeningen--> werkt beter dan regels en wetten volgens cd. 

Als geheel als een organische eenheid zonder wezenlijke belangentegenstellingen. Wel onderkenden ze een grote verscheidenheid aan belangen en groepen, maar die zouden elkaar meer moeten aanvullen dan bestrijden. Conflicten werden onderling opgelost in saamhorigheid en verantwoordelijkheid. 

Door de fusie van het Nederlands Katholieke Vakbond met het sociaal-democratische Nederlands Verbond van Vakverenigingen tot Federatie Nederlandse Vakbeweging. 

Katholieken die dit afwezen, sloten zich aan bij Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV). 

Aan vrijheid van organisatie en meningsuiting. Vrijheid kent echter grenzen, met name de vrijheid van een individu over zijn of haar eigen lichaam te beschikken, door zwangerschap af te breken, zelfmoord te plegen of euthanasie te plegen, ging hun te ver. 

Op internationaal stelden ze veel grenzen aan de vrijheid maar nationaal (de Europese Unie) lieten ze de grenzen veel vervagen en ten slotte verdwijnen. 

Tussen het vrije westen en het communistische blok trokken ze echter een schepre grens: communisme en christendom achtten ze onverzoenbaar. Tegenover het communistische dreiging moest het Westen zich wapenen, voornamelijk teer afschrikking van de kernwapens. 

Ze zagen kernwapens als ongeoorloofde bedreiging van Gods schepping die, als ze ooit gebruikte zouden worden al het leven immers van de aarde zouden kunnen wegvagen. 

Aan de andere kant had eenzijdige afschaffing van kernwapens in het Westen een aanval van het Oostblok kunnen uitlokken. 

Een aantal christen-democraten richtte een nieuwe partij op die volledig tegen kernwapens waren--> Evangelische Volkspartij (EVP). Op andere punten waren ze nog radicaler en linkser. De EVP zette in feite de ARP, die in 1980 was opgeheven, voort. 

Hoopte door bezuinigingen op overheidsuitgaven en uitkeringen de staatsschuld en de belasting te beperken. Door overleg tussen ondernemers en vakbonden konden de loonstijgingen beperkt blijven. 

Anders dan Colijn trad Lubbers liever verzoenend dat autoritair op. en werkte hij even gemakkelijk samen met sociaal-democraten als met liberalen. 

Tijdens zijn verkiezingscampagne werd de indruk gewekt dat de christen-democraten de AOW-uitkering wilden bevriezen. Twee net opgerichte ouderenpartijen kregen hierdoor veel aanhang. Het lukte Brinkman niet om deze tegenslag te verbeteren, hij verloor veen aanhang en ook de steun van Lubbers. 

De partij ging op zoek naar nieuwe wegen, maar hield vast aan de oude waarden als saamhorigheid, verantwoordelijkheid, gerechtigheid en rentmeesterschap. 

Een samenleving waarin verantwoordelijkheid en gemeenschappelijk inzet de boventoon voeren en voor een sociale markteconomie.

Onenigheid over het milieubeleid. 

De liberalen: verzetten zich tegen de ontmoediging van het autoverkeer die Lubbers en zijn kabinet wilden bereiken door de belastingaftrek van de reiskosten die mensen maken op weg van hun woning naar werk.

De christen-democraten: voerden een sterk campagne met: Laat Lubbers zijn karwei afmaken. Dat deed Lubbers inderdaad ook. 

Combinatie van sociaal beleid en handhaving van orde en wet.