Hoofdrolspelers, hun bevoegdheden en kosten - Partijen

9 belangrijke vragen over Hoofdrolspelers, hun bevoegdheden en kosten - Partijen

Aan wie komt de bevoegdheid toe om in een civiele procedure op te treden?

In beginsel hebben slechts rechtspersonen en natuurlijke personen als zodanig de bevoegdheid om als procespartij in een ‘civiele’ procedure op te treden. Zowel publiekrechtelijke rechtspersonen (bv. De Staat, provincies, gemeenten en waterschappen; artikel 2:1 BW), kerkgenootschappen (artikel 2:2 BW) als privaatrechtelijke rechtspersonen (met name NV’s, BV’s, verenigingen en stichtingen; artikel 2:3 BW) kunnen als procespartij optreden. Bij wijze van uitzondering komt ook andere figuren dan rechtspersonen en natuurlijke personen de bevoegdheid toe om als procespartij op te treden.

De partij die de processuele beslissingen neemt kan een volstrekt andere zijn dan degene wiens materieel belang in de zaak aan de orde is. Geef een voorbeeld.

Wanneer de materieel betrokkene handelingsonbekwaam is of aan een ander volmacht heeft gegeven om namens hem als procespartij op te treden. In die situatie spreken wij van een formele resp. materiele procespartij.


Formele rechtspartij: degene die de benodigde beslissingen in de procedure neemt.
Materiele rechtspartij: degene die jegens de wederpartij in de procedure gebonden en gerechtigd wordt door de uiteindelijke uitspraak van de rechter.

Hoe zit het als de formele of materiële partij een rechtspersoon is?

Is de formele of materiele partij een rechtspersoon dan moet zij zich ten processe laten vertegenwoordigen door een derde zonder dat die derde daardoor zelf procespartij wordt.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat houdt subjectieve cumulatie van rechtsvorderingen in?

Subjectieve cumulatie van rechtsvorderingen houdt in dat in één en dezelfde civiele procedure acties van of tegen meer partijen tegelijk kunnen worden ingesteld.


oA spreekt B en C aan tot betaling van een schadevergoeding wegens gezamenlijk door B en C verrichte mishandeling van A, dit op basis van 1 aan B en C uit te brengen dagvaarding.

Wat houdt objectieve cumulatie van rechtsvorderingen in?

Van objectieve cumulatie van rechtsvorderingen is sprake als in 1 procedure door of tegen dezelfde partijen meer dan één vordering wordt ingesteld.


oA vordert van B in zijn dagvaarding nakoming van de overeenkomst plus aanvullende schadevergoeding. A vordert van B in zijn dagvaarding schadevergoeding primair wegens wanprestatie van B (art. 6:74 BW), subsidiair op grondslag van een onrechtmatige daad (art. 6:162 BW).

Waaruit bestaan de collectiviteitsacties en noem hun taak.

Collectiviteitsacties omvatten ‘algemeenbelangacties’ en ‘groepsacties’ strekkende tot verdediging van een algemeen belang resp. een specifiek groepsbelang.

Beschikken de collectiviteitsacties over een wettelijke grondslag? Zo ja, waar staat dit dan?

Die collectiviteitsacties hebben een wettelijke grondslag gekregen in artikel 3:305a-b BW. Inmiddels is artikel 3:305c BW toegevoegd, dat grensoverschrijdende collectiviteitsacties ter bescherming van consumentenbelangen regelt.

Voorziet de wet ook in acties strekkende tot schadevergoeding?

In acties strekkende tot schadevergoeding in geld voorziet de wet echter niet (artikel 3:305a lid 3 en 305b lid 2 jo. 305a lid 3 BW).

In hoeverre zijn personen waarvoor de collectieve organisatie opkomt gebonden door de uitspraak?

Problematisch is bij collectiviteitsacties de vraag of en in hoeverre de personen waarvoor de collectieve organisatie opkomt, door de uitspraak over de collectieve actie gerechtigd en gebonden worden. De betrokken individuen zijn in beginsel geen partij bij de collectiviteitsactie en voor hen heeft de uitspraak dan ook geen gezag van gewijsde. Het feitelijke gezag van die uitspraak ten gunste en ten nadele van die derde belanghebbende kan echter zeer groot zijn.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo