Inleiding - Bijvoeglijk naamwoord (adjectief)

10 belangrijke vragen over Inleiding - Bijvoeglijk naamwoord (adjectief)

Wat zijn de morfologische eigenschappen van het adjectief?

  • Verbogen en onverbogen vorm: een dik kind, dikke pech

  • Trappen van vergelijking (stellende, vergelijkende, overtreffende trap)
    • groot, groter, grootst
    • geneigd, meer geneigd, meest geneigd
    • kunnen gevormd worden met suffixen of als omschreven vormen

  • Substantiverings-s: Er was weer weinig fraais te zien in de Ghelamco Arena. Fraai wordt voorafgegaan door het hoeveelheidswoord weinig en krijgt een -s. Gebeurt ook bij iets, niets, voldoende.

Welke morfologische types van adjectieven zijn er? (moet je kunnen toepassen op het examen)

- gewone adjectieven: groot, fraai, ziek, rood...
- participiaaladjectief: afgeleid van het voltooide/onvoltooide deelwoord van een ww:
  • een slapende hond = onvoltooid deelwoord van slapen
  • een gesloten deur = voltooid deelwoord van sluiten
  • kunnen ook afgeleid zijn van een werkwoordelijke uitdrukking: een toonaangevend auteur.
- pseudodeelwoorden: hebben enkel de vorm van een deelwoord, maar correspondeert niet met een bestaand ww
  • een verliefd stel = verlieven bestaat niet in het hedendaagse NL
  • een befaamd artiest, een verstokte roker...

Wat is het verschil tussen een participaaladjectief en een werkwoord? bv. Het zwembad is gesloten

Hangt af van de interpretatie/betekenis van de zin
- participaaladjectief: drukt een eigenschap/toestand uit van het zwembad = Het zwembad bevindt zich in gesloten toestand.
  • is = koppelww
  • gesloten = participiaaladjectief, gezegde
-   werkwoord: voltooid deelwoord van sluiten: drukt een handeling/proces uit = iemand heeft het zwembad gesloten, Het zwembad is gesloten door iemand = Passieve tegenhanger van de actieve zin.
  • is = hulpww (voltooid + passief)
  • gesloten = werkwoord, vormt samen met is de zinsrelator.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe weet je of iets een participiaaladjectief of een werkwoord is?

Twee testen voor participiaaladjectief
  1. participiaaladjectief kan vervangen worden door een gewoon adjectief: Het zwembad is dicht.
  2. bij participiaaladjectief is tijdsduurbepaling mogelijk: Het zwembad is al wekenlang gesloten.

Twee testen voor werkwoord
  1. je kunt een Agensobject toevoegen: Het zwembad is gesloten door de gezondheidsdienst.
  2. bij werkwoord is een tijdstipbepaling mogelijk: Het zwembad is vorige week donderdag gesloten door...

Wat betekent "De zin is syntactisch ambigue"? bv. Het zwembad is gesloten.

Ze kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden en met iedere interpretatie hangt een andere ontleding samen.
-  participiaaladjectief: syntactische functie: copulatief gezegde
- werkwoord: syntactische functie: deel van de zinsrelator is gesloten

Welke drie gebruikswijzen kent het adjectief op syntactisch vlak? (moet je kunnen toepassen op het examen)

  1. attributief
  2. predicatief
  3. adverbiaal

Wat is een attributief gebruikt adjectief?

  • Attributief: vóór het zn in een NC, met de functie van bijvoeglijke voorbepaling: zegt iets meer over de kern van de NC
    • Mooie liedjes duren niet lang: mooie zegt iets meer over het zelfstandig naamwoord liedjes en staat ervoor.
    • Gedane zaken nemen geen keer.

Wat is een predicatief gebruikt adjectief?

  • Predicatief: functie van gezegde bij een koppelwerkwoord
    • Dat liedje is mooi: mooi functioneert als gezegde, het zegt iets meer over dat liedje en wordt eraan gekoppeld door het koppelww zijn
    • Mijn broer is kwistig met zijn geld.

Wat is een adverbiaal gebruikt adjectief?

Adverbiaal: Zegt niet iets meer over een zelfstandig naamwoord, maar over een ander adjectief, werkwoord of bijwoord.
  • Syntaxis is ontzettend leuk: ontzettend zegt iets meer over het adjectief leuk
  • Ze zingt mooi: mooi zegt iets meer over het ww
  • Hij kwam laat naar huis.
  • Die loopt ongelooflijk snel.

Engels: herkenbaar aan het suffix –ly (bv. nicely, beautifully).
Frans : herkenbaar aan het suffix –ment (bv. joliment)
=> zijn niet langer adjectieven, maar bijwoorden. In het Nederlands blijft het een adjectief, want er is geen vormelijke aanpassing.

Wanneer is een adjectief bepaling van gesteldheid?

Adjectief wordt tegelijk predicatief en adverbiaal gebruikt,
bv.
  • Kwaad liep ze de kamer uit: kwaad heeft zowel een predicatief als een adverbiaal karakter:
    • zegt iets meer over ze = predicatief, ook al is er geen koppelww
    • zegt ook iets de manier waarop ze de kamer uitloopt = adverbiaal, zegt iets over het ww
  • We vonden grootvader ontredderd terug in zijn auto.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo