Vectoren
5 belangrijke vragen over Vectoren
Hoe verspreiden ziektes?
1.Gastheer op gastheer
•Griep, HIV, mazelen, ebola, corona
•
2.Omgeving op gastheer
•Tetanus, sommige nematoden
•
3.Vector op gastheer Malaria, Lyme, West-Nijl virus, knokkelkoorts (dengue)
Hoe werken geleedpotigen als vectoren
•Pathogenen overgedragen naar gastheer door beet geïnfecteerd insect of spinachtige
•
•Mens
-‘Toevallige’ gastheer in levenscyclus van pathogenen
-Rickettsia, ziekte van Lyme, de pest, …
-Doelgastheer (reservoir)
-Malaria (Plasmodium spp.), dengue (virus)
-
•Altijd 3 vragen stellen:
1.Wat is de ziekteverwekker? (virus, bacterie, protist)
2.Wat is de vector? (bijv. een mug)
3.Wat is de reservoir gastheer?
-
•Door geleedpotigen overgedragen ziektes hebben miljoenen mensen gedood en daarmee de geschiedenis van de mens beïnvloed
Wat zijn typen ziekteverwekkers overgebracht door vectoren?
•Virussen
•West-Nijl virus (Flavivirus spp, vector = muggen, reservoir gastheer = vogels)
•
•Bacteriën
•De pest (Yersinia pestis, vector = vlo Xenopsylla cheopis, reservoir gastheer = knaagdieren)
•
•Eéncellige eukaryote organismen (protisten)
•Malaria (Plasmodium spp, vector = Anophales spp muggen, reservoir gastheer = mensen)
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Transmissie west nijl virus
•Vogels ziek na beet besmette mug (Culex sp.)
•Vogel 1-4 dagen ziek: ‘viremia’ (verspreiding en vermeerdering virus in bloedbaan) à
•Overlevers ontwikkelen levenslange immuniteit
•Besmette vogel à muggenbeet à nieuwe besmetting vogel
•Ziekte verspreidt zich over gebied naar nieuwe gevoelige vogelpopulaties, mug treedt hierbij als vector op
• WNV transmissie (andere dieren en mensen)
•‘Dead ends’ à geen viremia (= toestand waarbij virussen in de bloedsomloop terechtkomen. Dit is nodig om mug te infecteren)
Ziektebeeld west nijl virus
•Sterfkans mens 3,9% (paarden 40%)
•
•30.000 gevallen sinds 1999 (waarschijnlijk veel meer)
-Vaak geen of weinig symptomen (à geen rapportage)
-Slechts 20% geïnfecteerden à WNV
-Milde ziekte 3-6 dagen
-Hoofdpijn, misselijk, uitslag, gezwollen klieren
-1% gevallen à neurologische problemen (bijv. hersenvliesontsteking)
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden