Dysphagia
11 belangrijke vragen over Dysphagia
Dysfagie ten gevolge van ?
Traumatisch hersenletsel
Cervicale dwarslaesie
De ziekte van Alzheimer
ALS (Amyotrofische Lateraalsclerose)
Ziekte van Parkinson
Multiple Sclerose
Niet neurologische dysfagie
• psychogene oorzaak
• oncologische oorzaak
• ander letsel
Dysfagie bij neurologische aandoeningen
Vermoeidheid overdag
Dysfagie bij multiple CVA’s
Orale functie trager – Veel repeterende tongbewegingen – Orale transporttijd meer dan 5 seconden
Faryngeale functie trager
– Opwekken faryngeale beweging extra vertraagd, meer dan 5 seconden
– Verminderde larynxheffing
– Verminderde afsluiting van larynxingang
– Veelal aspiratie
– Eenzijdige zwakte van farynxwand mogelijk
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Dysfagie bij traumatisch hersenletsel
Direct letsel van hersenen
– Steek, schot, val, (verkeers-)ongeluk
Contra-coup beschadiging
– Terugkaatsen van de hersenen
Dysfagie veelal vrij complex
Vertraging in opwekken van de faryngeale slikbeweging (soms ook afwezigheid ervan)
Maar ook…
– Verminderde lipsluiting
– Slechte boluscontrole (verminderde tongbeweeglijkheid)
– Afwijkende orale reflexen, zoals bijtreflex
– Verminderde sensibiliteit/bewustzijn van stoornissen
Let op:
– verminderde impulscontrole (teveel voedsel tegelijk eten)
– Cognitieve problemen (taal, executieve functies)
Dysfagie bij ALS (Amyotrofische Lateraalsclerose)
Levensverwachting na stellen van diagnose: 3-5 jaar
Bulbaire vorm
– Eerste symptoom: verminderde tongbeweeglijkheid
– Moeite met drukopbouw van tong bij vaster voedsel
– Verminderde lipsluiting -> kwijlen
– Verminderde larynxheffing (in later stadium) -> penetratie/aspiratie -> PEGsonde – Verminderde hoestkracht
Spinale vorm
– Ervaren pas na jaren slikproblemen
– Verminderde beweeglijkheid van het velum
– Verminderde contractie van de farynxwand
Dysfagie bij de ziekte van Parkinson
Niet kunnen stoppen met kauwen
Vertraagde slikinzet
Verminderde slikfrequentie -> speekselverlies
kortom: met name traagheid in orale en faryngeale fase
Diagnostiek bij dysfagie - algemeen
Klinisch onderzoek
– Eetgewoonten, taal- en cognitief niveau, oromotorische functies
Instrumenteel onderzoek
– Orale en faryngeale fysiologie
Bij twijfel:
– Collega vragen, slikteam bellen
– Instrumenteel onderzoek!
FEES (Fiberoptic Endoscopic Evaluation of Swallowing)
–Van bovenaf in keel en strottenhoofd
–Endoscoop via de neus tot in de keel
–Goed zichtbaar voedsel, verschillende consistenties
–Geen stralenbelasting, kan aan bed
–Onprettig gevoel
Behandeling bij dysfagie – CVA - compensatie
– Houdingstechnieken
– Technieken voor het verbeteren van het bewustzijn van de orale sensibiliteit
– Aanpassen van de grootte van de voedselbolus
– Veranderingen in de voedselconsistentie
– Intraorale prothesiologie
Behandeling bij dysfagie – CVA - revalidatie
– Orale controle en oefeningen voor de orale motoriek:
•Voorbeeld: oefeningen tongmotoriek
– Oefeningen voor de controle van de voedselbolus
• Voorbeeld: voorwerp in mond manipuleren
– Slikmanoeuvres
• Voorbeeld: krachtig slikken
Dysfagie bij degeneratieve aandoeningen
Slikstoornissen verergeren (meestal) in de loop van de ziekte
Algemeen geldt: regelmatig onderzoeken!
– Achteruitgang van slikfunctie compenseren
– Kans op aspiratie en pulmonaire complicaties minimaal houden
– Optimale vocht- en voedingsbalans in stand houden (desnoods sondevoeding)
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden