Luchtverontreiniging
13 belangrijke vragen over Luchtverontreiniging
Hoe wordt ozon gevormd en wat gebeurt daarmee?
Wat kunnen gezondheidseffecten zijn van ozon?
- Gezonde kinderen en volwassenen: verminderde longfunctie, toename van activiteit in luchtwegen en infecties van luchtwegen en longen
- sporters/mensen die buiten werken: afname longcapaciteit bij inspanning
- astmatici: toename incidentie ziekenhuisopnames
- oxiderend effect: beschadiging celmembranen (lipidenperoxidatie)
- proliferatie pneumocyten
- hyperplasie (overmatige groei) van respiratoir epitheel
- fibrose (bindweefselvorming)
- afgifte stoffen in bloed leidt tot hogere viscositeit, bloedvatproblemen
Hoe gaat peroxidatie van membraanlipiden in zijn werk?
- lipideperoxidatie: membraanschade
- eiwitmodificaties: eiwitafbraak en misvorming, functies kunnen niet meer uitgevoerd worden
- DNA-schade: mutaties
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat zijn de gezondheidseffecten van stikstofoxiden (NO, NO2)?
- Gezonde volwassenen: toename activiteit luchtwegen
- astmatici: afname longfunctie
- kinderen: toename luchtweginfecties
Belangrijk: stikstof samen met 03 en andere luchtverontreinigingen leidt tot peroxyacetylnitraat (PAN), wat leidt tot irritatie luchtwegen. Ook onderdrukt deze reactie de immuunrespons wat leidt tot verhoogde kans op luchtweginfecties, met name longontsteking.
Wat zijn de gezondheidseffecten van zwaveldioxide (SO2)?
- Gezonde volwassenen: toename luchtwegaandoeningen
- patiënten met chronische longziekten: toename sterfte
- astmatici: toename incidentie ziekenhuisopnames, afname longfunctie
SO2 leidt vooral tot vernauwing van luchtwegen (bronchoconstrictie). Samen met water reageert het tot zwavelzuur, waardoor je longen verzuren. Leidt tot bronchitis.
Wat zijn korte termijn/acute effecten van CO?
- Carboxyhemoglobinevorming (hypoxia: rode huidskleur): zuurstofgebrek
- afname activiteit CZS: slachtoffer niet in staat zichzelf te redden
- systemisch zuurstofgebrek bij 20-30% verzadiging hemoglobine door CO
- bewusteloosheid en sterfte bij 60-70% verzadiging hemoglobine door CO
Wat zijn lange termijn/chronische effecten van CO?
- Ophoping carboxyhemoglobine tot dodelijke niveaus
- langzaam ontwikkelen hypoxia: schade hersenen
- herstel mogelijk bij vroege herkenning
- vaak permanente neurologische schade (verlies geheugen, gezichtsvermogen, gehoor, zicht, spraak)
Wat is kooldioxide (CO2)?
Wat zijn de normen van fijn stof opgesteld door de WHO?
- 10 ug/m3 jaargemiddelde
- 25 ug/m3 24-uursgemiddelde
PM10:
- 20 ug/m3 jaargemiddelde
- 50 ug/m3 24-uursgemiddelde
Moeilijk haalbaar in urbane gebieden. De normen beperken de woningbouw.
Hoe kan de binnenlucht verontreinigd zijn?
Welke schadelijke stoffen krijg je binnen door roken?
- Teer: kanker
- polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs vb: benzo(a)pyreen): kanker
- nicotine: effect zenuwstelsel, irritatie slijmvliezen
- koolmonoxide: beperkt zuurstoftransport (vaker bij rokers)
- formaldehyde (stikstofoxiden): toxiciteit voor cilia, irritatie slijmvliezen
- nitrosamine: kanker
Kans op kanker strottenhoofd sterk vergroot door combinatie roken en alcoholgebruik
Welke 3 schadelijke vormen van radioactieve straling kennen we?
- Alfastraling: He-atomen (helium), zeer groot ioniserend vermogen (zeer schadelijk), maar dringen niet diep door, zijn te groot
- bèta-straling: elektronen (negatief geladen), groot ioniserend vermogen (zeer schadelijk), dringen veel dieper door, kleinere moleculen
- Gammastraling: elektromagnetische golven, dringen zeer diep door in de weefsels, dieper dan elektronen, schade vergelijkbaar aan die van bèta-straling
Wat zijn de gezondheidseffecten van straling?
- Directe effecten: beschadiging DNA
- indirecten effecten: vorming ROS, leidt o.a. tot DNA-schade
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden