Realisme, Renaissance en nationalisme: cultuurhistorische opvattingen over de Oudnederlandse schilderkunst tussen 1860

16 belangrijke vragen over Realisme, Renaissance en nationalisme: cultuurhistorische opvattingen over de Oudnederlandse schilderkunst tussen 1860

Wat waren volgens Jacob Burckhardt de meest essentiële kenmerken van de Renaissance?

-de Renaissance was een wedergeboorte, alleen niet van de antieke beschaving maar van het menselijk bewustzijn zelf.

-met de Renaissance ontstond het moderne levensgevoel.

-de mens begon het eigen innerlijk zonder vooroordeel te doorgronden.

In middeleeuwen lag er een sluier over dat bewustzijn van geloof en waan. In Italië waaide die sluier voor het eerst weg. Er ontstond objectieve visie op de wereld. Daarnaast komt met volle kracht het subjectieve op. De mens wordt een geestelijk individu.

Dit gebeurde alleen en Italië en niet ten noorden van de Alpen.

Voornaamste kenmerk: nieuwe realiteitszin

Wat was voor Burckhardt van belang met het oog op realiteitszin?

 

Nieuwe realiteitszin belangrijkste kenmerk Renaissance. Maar de oud Nederlandse schilderkunst heeft ook een veelbesproken realisme.

Burckhardt vond het van belang dat de kunst de werkelijkheid niet zonder meer nauwgezet weergaf, maar ook tot een poëtische verbeelding leidde.

Wat voor verschil ziet Burckhardt tussen Italiaanse kunstenaars en noordelijke kunstenaars?

De oud Nederlandse schilderkunst bleef onderworpen aan de normen van de religieuze traditie. Iets anders kenden de schilders niet. In Italië echter was aan het ontstaan van een artistieke verbeelding een literaire verbeelding vooraf gegaan. Het had een eeuw geduurd voordat Dante een equivalent vond in de beeldende kunst.

In het noorden was het juist andersom. De portretten van Van Eijck en hun school overtroffen lange tijd alles wat er in de literatuur werd gepresteerd.

NIEUWE REALITEITSZIN

INDIVIDUALISME

  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zag Burckhardt als een noodzakelijke voorwaarde voor een Renaissance?

Voor het tot stand komen van een Renaissance moet een vernieuwing in de letteren vooraf zijn gegaan aan een vernieuwing in de beeldende kunst.

Waarom was er in de Bourgondische cultuur nog geen sprake van Renaissance?

Zij waren nog in de ban van Middeleeuwse illusies, bepaald door geloof, waanvoorstellingen, kinderlijke bevangenheid en ridderidealen. Daarnaast voldeed de Bourgondische cultuur niet aan de 'wet' van de renaissance, nl. dat een vernieuwing in de beeldende kunst altijd voorafgegaan wordt door vernieuwing in de letteren.

Burckhardt was een overtuigd classicist. Wat waren de overtuigingen van de classicisten om de Oudnederlandse schilderkunst tot de middeleeuwen te rekenen?

Het realisme getuigde van gebrek aan smaak en onderscheidingsvermogen.

Hoe zagen John Crowe en Battista Cavalcaselle met hun boek The early Flemish Painters - 1857 de Oud Nederlandse schilderkunst?

Als product van de Bourgondische hofcultuur.

Wat was volgens hen de reden dat de Oud Nederlandse kunst nooit boven een precieze weergave van de werkelijkheid is uitgekomen?

De afhankelijkheid van het hofmecenaat. Zij was evenzeer het product van weeldezucht als van godsdienstig besef en leidde daarom niet tot verheffing.

Hoe uitten zich de vroegste tekenen in de beeldhouwkunst hiervan?

Kort vóór 1400 - Claus Sluter - De Mozesput in Dijon. Een van de eerste opdrachten van het Bourgondische hof, twijfelachtige smaak.

Waar lag de voorkeur van Crowe en Cavalcaselle?

Bij de Italiaanse Renaissance. Verheven stijl en stemming.

Wie was de fra angelico van Vlaanderen?

Hans Memling en hij werd door Dehaisnes zo genoemd.

Waar herleidde Dehaisnes het Vlaamse realisme toe?

Niet tot de status en voorkeuren van de opdrachtgevers maar tot iets veel ongrijpbaarders, de werkelijkheidszin van de germaanse geest. Hij beschouwde het deels als gevaar en stond er daarom niet verder bij stil.

Waar dateerde het idee om de verschillen tussen de Italiaanse en de Nederlandse schilderkunst te herleiden tot de verschillende natuur van de Romaanse en de Germaanse volkeren uit?

UIt de hoogtijdagen van de Duitse Romantiek. Waagen, in 1862 zei:

De Europese kunst kent twee hoofdstromingen:

1. Het realisme

2. Een idealiserende (kwam voort uit de kunst van het klassieke Griekenland

Waar werd volgens Waagen het Germaanse kunstgevoel door gekenmerkt?

Innig religeus besef dat zich manifesteerde in zo getrouw mogelijke weergave van de werkelijkheid.

Wat voor karakter kende Waagen toe aan het oud Nederlandse realisme?

Een progressief karakter maar toch middeleeuwse kunst.

Vat in het kort de drie denkrichtingen samen van de opvattingen over de culturele achtergronden van de Oud nederlandse schilderkunst omstreeks 1860.

Crowe en Cavacaselle - oud nederlands realisme is product van hofcultuur.

Abbé Dehaisnes - oud nederlandse schilderkunst getuigt van een diepe religiositeit in contrast tot frivole hof.

Waagen - geen tegenstelling tussen realisme en innige vroomheid, beide waren onderdeel van de Germaanse kunstzin die zich in de oud nederlandse schilderkunst schitterend openbaarde. Bij Waagen deed het probleem van de Renaissance zich niet voor, rekende hij tot geheel andere cultuursfeer.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo