Arresten per onderwerp
27 belangrijke vragen over Arresten per onderwerp
= grens bevoegdheid vennootschappelijk orgaan=
Er zijn twee aandeelhouders van een vennootschap. De algemene vergadering aandeelhouders (AVA) draagt het bestuur op om hun aandelen tegen een hoge prijs zelf in te kopen, het bestuur weigert.
De Hoge Raad overweegt dat ook de algemene vergadering niet de bij de wet en statuten getrokken grenzen van haar bevoegdheid mag overschrijden.
Artikelen 2:129/2:239 zijn in wezen een uitwerking/aanvulling op dit arrest.
= gebondenheid aan overeenkomst van B.V. i.o. =
De vraag of een RP gebonden is aan een overeenkomst gesloten door een RP in oprichting welke door de eerst RP is bekrachtigd, moet niet alleen worden beantwoord aan de hand van 2:203 BW. Daarbij moet ook gelet worden op de algemene regels betreffende de totstandkoming van rechtshandelingen en wat derden daarover mogen aannemen (3:35/3:36) en ook op de algemene bepalingen over volmacht en bekrachtiging (3:61/3:69).
= goedkeuringsrecht AVA art. 2:107a BW =
Artikel 2:107a leent zich niet voor een ruime uitleg. De verkoop van een bedrijfsonderdeel behoeft, zolang de aard van het aandeelhouderschap niet wordt gewijzigd of de aandeelhouders niet plots kapitaalverschaffers worden in een wezenlijk andere bedrijfstak, niet de goedkeuring of het advies van de AV.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
= enquête, verantwoording, bemiddeling, informatierecht =
Een enquêteonderzoek kan in beginsel slechts zien op de periode gelegen vóór het moment van indienen van het verzoek, maar uitzonderingen zijn hierop mogelijk.
Het bestuur moet verantwoording afleggen aan de AV, maar hoeft de aandeelhouders niet bij beleid en besluitvorming te betrekken.
De RvC heeft niet als taak om te bemiddelen tussen bestuur en AV.
Een aandeelhouder heeft vraagrecht tijdens de AV, maar daarbuiten geen recht op vertrekking van afzonderlijk opgevraagde informatie.
=positie en belangen van minderheidsaandeelhouder =
Een meerderheidsaandeelhouder zal bij het nemen van besluiten zoals het vaststellen van dividend de redelijke belangen van minderheidsaandeelhouders moeten meewegen. Dat deze belangen niet in verplichte overleggen concreet ter sprake zijn gekomen brengt echter niet mee dat deze belangen niet zijn meegewogen. De rechter past terughoudendheid bij de beoordeling of een orgaan (bv de prioriteit) bij een afweging alle in aanmerking komende belangen naar redelijkheid en billijkheid heeft afgewogen.
= onrechtmatig besluit, bevoegdheid curator =
De rechtsgeldigheid van een besluit doet er niet aan af dat het nemen van dat besluit onrechtmatig kan zijn tegenover (bijvoorbeeld) crediteuren. De curator is ook zonder volmacht bevoegd benadeelde schuldeisers te vertegenwoordigen.
= boekhoudplicht ex art. 2:10 BW =
Voor de vraag of een bestuur heeft voldaan aan de boekhoudplicht ex art. 2:10 BW zijn ook andere elementen van belang dan de debiteuren/crediteuren positie en de stand van liquiditeiten.
= enquêtebevoegdheid aandeelhouders moeder =
Voor de vraag of onder het begrip ‘aandeelhouders’ van artikel 2:346 BW ook aandeelhouders van een moedermaatschappij verstaan moeten worden is van belang of sprake is van een 100% dochter, en of er sprake is van enig zelfstandig te voeren beleid van de dochter of dat moeder en dochter als één organisatorische eenheid aangemerkt kunnen worden.
Ofwel: of het beleid en de gang van zaken bij de dochtermaatschappij de aandeelhouders van de moeder evenzeer raken als beleid en gang van zaken bij de moeder dit doen.
= governance regels en wanbeleid =
Het schenden van governance regels voor, tijdens en na een grote fusie van zorgpartners levert wanbeleid op, en verantwoordelijkheid daarvoor voor de bestuurders en commissarissen.
= aard onmiddellijke voorziening =
Bij Skygate is een impasse en een hoge noodzaak voor nieuwe financiering. De OK geeft het bestuur de mogelijkheid voor nieuwe financiering te beslissen door nieuwe aandelen uit te geven waarbij alle aandeelhouders naar rato van hun belang kunnen nemen. Gevolg is dat de zeggenschapsverhoudingen veranderen.
De Hoge Raad oordeelt dat een onmiddellijke voorziening naar haar aard tijdelijk moet zijn, maar het feit dat de gevolgen – bijvoorbeeld voor de zeggenschapsverhoudingen – permanent zijn niet in de weg staat aan het geven van de voorziening.
= enquêtebevoegdheid, eigen economisch belang =
De aandeelhouders van een moeder in Hong Kong willen een enquête verzoeken bij een Nederlandse dochter: Chinese Workers.
De bevoegdheid tot het indienen van een enquêteverzoek op grond van 2:346 BW is limitatief, maar de verschaffer van risicodragend kapitaal die een eigen economisch belang heeft in de vennootschap dient gelijk gesteld te worden aan de aandeelhouder/certificaathouder van 2:346 BW.
= ‘hindsight’ informatie, waarde van andere rechtsnormen =
Een oordeel strekkende tot vaststelling van wanbeleid kan in een enquêteprocedure niet worden gebaseerd op evidente ‘hindsight’ (informatie achteraf), maar van sommige instellingen of personen mag worden verwacht dat wat voor anderen hindsight is, voor hen van tevoren kenbaar is.
Civielrechtelijke, strafrechtelijke en bestuursrechtelijke normen hebben in een enquêteprocedure niet zonder meer waarde, aangezien die niet – zoals wel de enquêteprocedure – gaan over de gezonde verhoudingen binnen de vennootschap te stimuleren en het beleid en de gang van zaken te beoordelen.
= enquêtebevoegdheid, eigen economisch belang =
De Chinese Workers beschikking brengt niet mee dat een verschaffer van risicodragend kapitaal die een eigen belang heeft in de vennootschap zonder meer gelijkgesteld kan worden met een aandeel-/certificaathouder ex 2:346 BW. Hiervoor is nodig dat op grond van de feiten en omstandigheden van het geval kan worden geoordeeld dat het economisch belang van dien aard is dat het op één lijn gesteld kan worden met het belang van een aandeel-/certificaathouder van de vennootschap.
= in een groep verbonden ondernemers =
TNT houdt 51% van de aandelen in een joint venture, waarbij is bepaald dat besluiten slechts met twee derde meerderheid kunnen worden genomen.
Maatstaf om bepalen of sprake is van ‘in een groep verbonden ondernemers’ ex artikel 33 lid 3 WOR is of de zeggenschap binnen een vennootschap door een aandeelhouder in overwegende mate naar eigen inzicht kan worden bepaald.
In beginsel zal hiervan dus sprake zijn bij een meerderheidsaandeelhouder, maar gelet op de bijzondere omstandigheden van het geval was dit in deze zaak niet het geval.
= niet naleven statutaire bepaling welke aandeelhouder beoogt te beschermen =
De regel van Berghuizer Papierfabriek geldt ook wanneer het gaat om externe aansprakelijkheid tegenover een aandeelhouder, en het schenden van een statutaire bepaling welke tot bescherming van de aandeelhouder(s) strekt.
= externe aansprakelijkheid, 2 categorieën =
De ernstig verwijt-norm van de interne aansprakelijkheid geldt ook bij externe aansprakelijkheid. Hiervan zal in ieder geval sprake kunnen zijn wanneer: -Beklamel-norm: de bestuurder een verplichting is aangegaan waarvan hij wist of behoorde te weten dat de vennootschap deze niet na zou kunnen komen;
-NH Belgium-norm: de bestuurder heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap een bestaande verplichting niet meer kon nakomen.
= aansprakelijkheid, niet nakomen overeenkomst =
Als voorwaarde om financiering te blijven verstrekken sluit een bestuurder met de bank een overeenkomst waarin wordt afgesproken dat met een bepaalde te verwachten ontvangt (een deel van) de schuld van de bank zal worden afgelost. De bestuurder wendt de ontvangt vervolgens op een andere wijze aan.
De Hoge Raad oordeelt dat het niet naleven van een overeenkomst waarin is afgesproken dat met bepaalde ontvangsten een schuld afgelost moet worden, zorgt voor een persoonlijk ernstig verwijt en daarmee bestuurdersaansprakelijkheid.
= aansprakelijkheid buitenlandse bestuurder =
Een buitenlandse (vennootschap als) bestuurder van een Nederlandse vennootschap is ingevolge artikel 2:11 BW aansprakelijk te stellen als bestuurder naar Nederlands recht. Er hoeft dus niet naar buitenlands recht geprocedeerd te worden.
= hogere eisen voor OD-aansprakelijkheid bestuurder =
Wanneer sprake is van een OD in de hoedanigheid van bestuurder is het uitgangspunt dat de RP aansprakelijk is en slechts onder bijzondere omstandigheden is ruimte voor aansprakelijkheid van de bestuurder. Voor het aannemen van zulke aansprakelijkheid is een persoonlijk ernstig verwijt vereist. Hiermee gelden voor bestuurdersaansprakelijkheid (externe, OD) dus hogere eisen dan in het algemeen het geval is voor aannemen van OD-aansprakelijkheid. Deze hogere eisen zijn gerechtvaardigd met het oog op de onwenselijkheid dat bestuurders zich laten leiden door defensieve overwegingen.
= aansprakelijkheid enig indirect bestuurder =
De Ontvanger/Roelofsen maatstaven gelden ook voor de enig indirect bestuurders. In casu werd dit geoordeeld ten aanzien van de enig indirect bestuurder van een dochter die kort voor het faillissement nog management fees naar de moeder had overgemaakt.
= R&B en goede trouw =
Er is geen verschil tussen de ‘redelijkheid en billijkheid’ van artikel 2:7 BW en de ‘goede trouw’ van artikel 2:11 lid 1 BW.
= aard en uitleg 403-verklaring=
De verklaring ex 2:403 lid 1 sub f is een niet aan een bepaalde partij gerichte eenzijdige rechtshandeling, dus geen borgtocht (afhankelijk recht) maar een zelfstandige vordering. De schuldeiser kan geen recht ontlenen aan artikel 2:403, maar slechts aan de gegeven verklaring. Wat de verklaring in een concreet geval inhoudt moet worden vastgesteld door tekstuele uitleg van die verklaring (cao-norm).
De pandhouder op de vorderingen van een schuldeiser van een dochter is geen ‘schuldeiser voor wiens vordering aansprakelijkheid loopt’ tegenover de moeder die de overblijvende aansprakelijkheid wil beëindigen.
= doorwerking voorrecht op 403-verklaring =
Een bevoorrechte loonvordering op een dochter wordt op moeder onder de 403 verklaring gevorderd. De Hoge Raad overweegt dat een wettelijk voorrecht van een vordering slechts werkt tegenover de schuldenaar, en niet tegenover een derde die zich hoofdelijk aansprakelijk heeft gesteld.
Van Schilfgaarde zegt in de noot dat dit hetzelfde is wanneer de hoofdelijkheid niet uit een verklaring maar uit de wet voortvloeit.
= 403-verklaring, finale kwijting met dochter kwijt niet de moeder =
Hoofdelijke aansprakelijkheid op grond van een 403-verklaring is niet gelijk te stellen met borgtocht. Daargelaten of de Europese wetgever met ‘garantie’ in de richtlijn ‘borgtocht’ heeft bedoeld, heeft de Nederlandse wetgever blijkbaar een verdergaande invulling aan de richtlijn gegeven door het als hoofdelijke aansprakelijkheid in te kleden. Hieruit volgt dat een schikking met deelbetaling met de dochter de moeder niet van de rest van de schuld kwijt.
= 403-verklaring, objectieve maatstaf, achterstelling =
Uit het gegeven dat een 403-verklaring een niet aan een bepaalde partij gerichte eenzijdige rechtshandeling is vloeit voort dat de uitleg naar objectieve maatstaven dient te geschieden.
Een achterstelling van een vordering werkt slechts ten aanzien van de schuldenaar die de achterstelling is overeengekomen, niet ten aanzien van de derde die zich hoofdelijk aansprakelijk heeft gesteld.
= concernaansprakelijkheid van art. 2:403 BW =
Een door de dochtervennootschap getroffen schikking met een crediteur die een vordering op haar heeft, heeft niet tot gevolg dat de moedervennootschap, die zich door middel van een 403-verklaring hoofdelijk aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden die uit door de dochtervennootschap verrichte rechtshandelingen voortvloeien, jegens de betreffende crediteur van die aansprakelijkheid is bevrijd.
= schuldeiser ex 2:404, kans op toewijzing =
Om aangemerkt te worden als schuldeiser in de zin van 2:404 hoeft de kans op toewijzing van de vordering slechts “op voorhand niet zeer klein” te zijn, en is alsdan reëel.
Ook vorderingen uit een contractuele garantie vallen onder de reikwijdte van 2:404, het voorwaardelijk karakter van de garantievordering doet daar niet aan af.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden